Trong báo cáo kết quả chương trình đo kiểm khí thải môtô, xe gắn máy cũ và đề xuất lộ trình kiểm định khí thải vừa công bố, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội cho biết đơn vị chức năng của thành phố sẽ xây dựng khung pháp lý và ban hành kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy vào năm 2023.
Đồng thời, Hà Nội nghiên cứu để phân vùng bảo vệ môi trường không khí, hạn chế xe máy.
Trong năm 2024-2025, thành phố tổ chức thí điểm kiểm định hàng năm với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên và có thể nghiên cứu dán tem để phân biệt. Giai đoạn này, Hà Nội cũng dự kiến áp dụng phân vùng khu vực theo tiêu chuẩn khí thải.
Sau giai đoạn thí điểm, kể từ năm 2026, thành phố yêu cầu xe gắn máy có thời hạn sử dụng 3-5 năm phải kiểm định khí thải định kỳ và hạn chế các xe không đạt tiêu chuẩn khí tại khu vực được phân vùng.
 |
| Nhân viên cửa hàng xe máy đo khí thải cho chiếc xe Dream được mua năm 2011 vào tháng 11/2021. Ảnh: Mỹ Hà. |
Để thực hiện lộ trình trên, Hà Nội dự kiến xây dựng hệ thống kiểm soát khí thải xe máy bao gồm 170 trạm kiểm định cố định và lưu động; đầu tư hệ thống camera để phát hiện xe xả khói đen hoặc sử dụng với camera giao thông hiện có.
Sở TN&MT Hà Nội cho biết tùy từng giai đoạn, thành phố có thể điều chỉnh nội dung của lộ trình. Giai đoạn đầu, khi người dân chưa quen với việc kiểm định khí thải xe máy định kỳ, thành phố có thể chỉ kiểm soát theo đối tượng và khu vực.
Khi các điều kiện về hạ tầng và giao thông công cộng đảm bảo, thành phố sẽ nghiên cứu kết hợp thu phí khí thải xe máy.
Với những xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, cũ nát, Hà Nội dự kiến có chính sách hỗ trợ chủ xe để chuyển phương tiện không đạt tiêu chuẩn về khí thải hoặc chuyển đổi về sinh kế. Ngân sách cho việc này lấy từ các nguồn ngân sách của thành phố, xã hội hóa hoặc có sự hỗ trợ của doanh nghiệp.
Trước đó vào tháng 8/2021, Hà Nội công bố kết quả cho thấy hơn 5.200 xe đã sử dụng trên 5 năm được kiểm tra đều có xu hướng phát thải vượt giới hạn cho phép.
Trong số 3.800 chủ xe máy được khảo sát, 86% người dân ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải. Nhiều người đồng thuận với mức phí kiểm tra khoảng 30.000-50.000 đồng/lần với tần suất mỗi năm một lần.
Ngoài ra, 29% người dân cho biết sẽ đưa xe máy cũ, thải bỏ tới các điểm thu hồi theo quy định.
Đến tháng 11/2021, Sở TN&MT Hà Nội phối hợp tổ chức triển khai thí điểm đo kiểm khí thải xe máy cũ đang lưu hành trên địa bàn, làm cơ sở nghiên cứu và đề xuất các giải pháp cải thiện chất lượng không khí.
Với xe máy đăng ký lần đầu trước năm 2002 thuộc 5 hãng Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM, người dân có nhu cầu chuyển đổi sang xe mới sẽ được tư vấn, hướng dẫn.
Nếu đáp ứng điều kiện của chương trình, chủ phương tiện sẽ nhận được mức hỗ trợ tối đa 4 triệu đồng. Khoản hỗ trợ tùy theo chính sách khuyến mại của từng hãng xe và giảm giá trực tiếp trên giá xe mới.
Dù vậy, từ tháng 11/2021 đến tháng 3/2022, chương trình chỉ ghi nhận 4 trường hợp chủ xe đồng ý thải bỏ phương tiện và nhận được hỗ trợ đổi xe máy mới.
Theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, tính đến tháng 7, thành phố có trên 7,6 triệu phương tiện giao thông, bao gồm hơn một triệu ôtô và gần 6,5 triệu xe máy các loại cùng hơn 180.000 xe máy điện. Con số này không tính các phương tiện từ địa phương khác lưu thông qua thành phố.
