Giảm gần 50% trường mầm non tại một tỉnh sau sáp nhập

Học sinh TP.HCM tại triển lãm 50 năm đổi mới giáo dục, tháng 11/2025. Ảnh: Khương Nguyễn.

Ngày 19/12, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị trực tuyến với các địa phương về sắp xếp, tổ chức các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập.

Các địa phương tiến hành sắp xếp ra sao?

Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông (Bộ GD&ĐT), cho biết mạng lưới trường, lớp học đã được phủ kín, đáp ứng yêu cầu phổ cập giáo dục. Cơ sở vật chất trường học tiếp tục được cải thiện. Tuy nhiên, thực tế tồn tại sự chênh lệch rõ nét giữa các vùng.

Cụ thể, tại các đô thị lớn và khu công nghiệp, sĩ số học sinh bình quân cao, cấp tiểu học đạt 37,8 học sinh/lớp, cấp THCS đạt 44,5 học sinh/lớp. Riêng tại Hà Nội và TP.HCM, một số lớp có trên 55 học sinh. Ngược lại, ở miền núi phía bắc và Tây Nguyên, nhiều trường có quy mô nhỏ, sĩ số chỉ khoảng 18 học sinh/lớp, thậm chí phải tổ chức dạy học ghép.

Việc sắp xếp, tổ chức các cơ sở giáo dục đã được triển khai, trong đó nhấn mạnh nguyên tắc giữ nguyên các đơn vị sự nghiệp giáo dục, thực hiện phân cấp quản lý cho chính quyền cấp xã và hoàn thành sắp xếp các cơ sở giáo dục công lập cấp xã trước ngày 31/12.

Theo tổng hợp báo cáo của 23/34 tỉnh, thành tính đến 12h ngày 18/12, hầu hết địa phương giữ nguyên các trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT trong năm 2025 và xây dựng lộ trình sắp xếp sau khi kết thúc năm học 2025-2026.

Đối với giáo dục mầm non, 6/23 tỉnh giữ nguyên hiện trạng, 15/23 tỉnh giảm dần từ 1,76% đến dưới 10%, một tỉnh đã hoàn thành sáp nhập, giảm 45,83% cơ sở giáo dục.

Ở giáo dục phổ thông, 7/23 tỉnh giữ nguyên, 15/23 tỉnh giảm từ 0,2% đến dưới 10%, một tỉnh giảm 42,57%. Giáo dục thường xuyên có mức sáp nhập mạnh, nhiều địa phương giảm trên 30%.

Việc sắp xếp bước đầu đã góp phần tinh giản đầu mối, giảm biên chế quản lý, bố trí lại đội ngũ giáo viên, nhân viên, khắc phục tình trạng thiếu, thừa cục bộ.

Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT nhận định một số địa phương còn sáp nhập theo hướng cơ học, quy mô lớn trong thời gian ngắn, tiềm ẩn nguy cơ quá tải cơ sở vật chất, ảnh hưởng đến mô hình trường dân tộc nội trú, bán trú và quyền tiếp cận giáo dục của học sinh vùng khó khăn.

Học sinh lớp 1 trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (TP.HCM) trong lễ khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh minh họa: Khương Nguyễn.

Bộ GD&ĐT chỉ đạo không cắt giảm cơ học

Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng lưu ý sắp xếp mạng lưới trường học không phải là cắt giảm cơ học, không chạy theo số lượng giảm trường, giảm điểm trường.

Mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm quyền học tập của học sinh và điều kiện dạy học của giáo viên. Theo ông, những nơi có điểm trường lẻ, quy mô nhỏ, không còn phù hợp thì cần sắp xếp, sáp nhập.

Ngược lại, những nơi học sinh đông, sĩ số vượt chuẩn thì phải tính đến phương án chia tách, xây dựng trường mới, bảo đảm các quy định về sĩ số lớp học, an toàn trường học và các nguyên lý giáo dục.

Ông Thưởng nhấn mạnh ba yêu cầu xuyên suốt trong rà soát, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục là đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên, nhưng phải đủ một cách hợp lý, phù hợp điều kiện thực tiễn từng địa phương.

• Việc sắp xếp phải đáp ứng các mục tiêu phổ cập giáo dục, nhất là phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi, giáo dục bắt buộc ở tiểu học và THCS.
• Cùng với đó, việc tổ chức trường lớp phải tuân thủ các nguyên lý của giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
• Bên cạnh đó, thứ trưởng yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm các quy định hiện hành về tiêu chuẩn trường lớp, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên.

Đối với tổ chức thực hiện, thứ trưởng đề nghị Sở GD&ĐT giữ vai trò nòng cốt, chủ động hướng dẫn, đôn đốc các xã, phường xây dựng phương án sắp xếp; tham mưu xây dựng lộ trình phù hợp, không làm gián đoạn hoạt động giáo dục. Những nội dung thuộc thẩm quyền của địa phương, địa phương cần chủ động rà soát, đề xuất và chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện.