Giải thưởng Sách quốc gia được tổ chức hàng năm, trao giải cho những cuốn sách hoặc bộ sách có giá trị nổi bật về nội dung tư tưởng, thẩm mỹ của những tác giả, dịch giả và người làm công tác xuất bản, đồng thời góp phần phát hiện, lưu giữ và giới thiệu tác phẩm có ý nghĩa đến với đông đảo bạn đọc.
Nhiều cá nhân là tác giả, dịch giả và biên tập viên những cuốn sách đoạt giải trong năm 2020 đều cho rằng đây là giải thưởng uy tín của toàn ngành, khích lệ người làm sách cố gắng hơn nữa để tạo ra những tác phẩm tốt.
 |
| Dịch giả Nguyễn Bích Lan (ở giữa) trong lễ trao Giải thưởng Sách quốc gia năm 2020. Ảnh: Quỳnh Trang. |
Tôn vinh tác phẩm giá trị
Dịch giả Nguyễn Bích Lan đoạt giải C - Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ ba năm 2020 với cuốn Được học của tác giả Tara Westover (Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ấn hành).
Bà Nguyễn Bích Lan chia sẻ rằng muốn giải thưởng được nhiều người biết tới, không có cách nào tốt hơn ngoài việc cần tôn vinh những tác phẩm thực sự xứng tầm, có giá trị lâu dài, độc đáo và xuất sắc.
Giải thưởng này không chỉ tôn vinh nhà xuất bản, tác giả, mà còn cả dịch giả. Đây là một trong những điểm đặc biệt, đáng mừng trong cơ cấu xét giải.
Theo dịch giả Nguyễn Bích Lan, nhiều người thường quan niệm rằng dịch giả là người nên đứng sau tác giả. Nhưng họ phải chịu trách nhiệm về chất lượng của tác phẩm dịch.
“Việc Giải thưởng Sách quốc gia trao giải cho cả tác phẩm dịch và dịch giả là điều đáng mừng. Tôi tin rằng những tác phẩm có giá trị của nước ngoài được chuyển ngữ bởi các dịch giả có chuyên môn, được tôn vinh bởi giải thưởng tầm cỡ, sẽ kích thích văn hóa đọc và sự lao động văn chương”, bà Nguyễn Bích Lan nói.
Qua những tác phẩm đoạt giải, tôi cảm nhận được Giải thưởng Sách quốc gia rất có chiều sâu và đã thật sự quan tâm đến giá trị văn chương đích thực.
Chị Bùi Phương Thảo - con gái nhà thơ Quang Dũng
Bên cạnh bài thơ Tây Tiến và tên tuổi nhà thơ Quang Dũng đã đi vào lòng thế hệ độc giả từ lâu, bạn đọc còn được biết đến một tác phẩm "Tây Tiến bằng văn xuôi". Đó là hồi ký, di cảo nhà thơ để lại, được con gái ông cất giữ. Đến năm 2019, tác phẩm ra mắt bạn đọc với tên gọi Đoàn binh Tây Tiến (Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành).
Giá trị và ý nghĩa lịch sử của tác phẩm được Hội đồng chấm giải Sách quốc gia năm 2020 trao giải A.
Bà Bùi Phương Thảo - con gái nhà thơ Quang Dũng - đánh giá: “Qua những tác phẩm đoạt giải, tôi cảm nhận được rằng giải thưởng này rất có chiều sâu và thật sự quan tâm đến giá trị văn chương đích thực. Cuốn sách nhỏ, mỏng này là bút tích về một thời ‘chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh’. Tôi tin ban chấm giải đã có góc nhìn nhận xứng đáng về lịch sử”.
Con gái nhà thơ Quang Dũng cũng cho biết việc đoạt giải cao trong một giải thưởng lớn nhất của ngành sách đã giúp cuốn sách được nhiều độc giả đón đọc hơn.
“Đối với một tác phẩm, công tác truyền thông rất quan trọng. Giải thưởng Sách quốc gia góp phần truyền thông thêm cho những cuốn sách hay, có giá trị. Tôi nghĩ độc giả nhất định sẽ tò mò và hào hứng tìm đọc những cuốn sách như vậy”, bà Bùi Phương Thảo nói thêm.
 |
| Con gái nhà thơ Quang Dũng (thứ hai từ trái sang) nhận giải A - Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ ba. Ảnh: Quỳnh Trang. |
Khích lệ người làm sách
Cũng trong năm 2020, nhà thơ Lê Minh Quốc được trao giải C tại Giải thưởng Sách quốc gia với cuốn Chào thế giới, bây giờ con đã đến.
Việc một giải thưởng lớn nhất của ngành sách có giải cho mảng sách thiếu nhi là điều ý nghĩa đối với nhiều cây bút viết cho độc giả nhí cả nước.
“Các em nhỏ, ngoài sách văn học, sách giáo khoa, tham khảo, cũng cần có thêm nhiều lựa chọn khác, ví dụ những đầu sách truyền dạy cho các em kỹ năng, lối sống. Tôi nghĩ các thành viên trong ban tổ chức đã nhìn ra vấn đề này và thực sự để tâm đến mảng sách thiếu nhi. Một giải sách mang tầm quốc gia đã biết quan tâm đến thiếu nhi - tương lai của đất nước, đó là một tín hiệu đáng mừng”, nhà thơ Lê Minh Quốc nói.
Theo ông, điều này góp phần khích lệ các đơn vị làm sách cho trẻ em đầu tư giấy tốt, bìa đẹp, chất lượng cao để phục vụ cho đối tượng độc giả nhí; đồng thời tạo động lực cho các cây bút viết về mảng này nhiều hơn nữa, để cho ra đời những tác phẩm hay, có ý nghĩa cho các em.
Đoạt giải B - Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ ba, tác phẩm Sài Gòn của em (2 cuốn) là sách tương tác của nhóm tác giả, do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành.
Chị Lê Thị Hoàng Anh - người biên tập bộ sách - nói: “Với giải thưởng này, tôi và những người làm sách, viết sách đều thấy rất vui và háo hức mong chờ sách ngày càng được quan tâm một cách thực chất hơn nữa”.
Biên tập viên Hoàng Anh nói thêm chị tin Giải thưởng Sách quốc gia đang là một trong những cách tôn vinh giá trị của những cuốn sách hay. Sau giải thưởng này, nếu sách được đặt in và tặng với số lượng lớn sẽ là phần thưởng khích lệ lớn với người đọc, tác giả và cả đơn vị xuất bản.
