Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba diễn ra tối 9/10 tại Hà Nội với sự tham dự của đông đảo tác giả, dịch giả, nhà nghiên cứu, người làm sách.
Khép lại một mùa giải với nhiều nỗ lực của ban tổ chức, ông Hoàng Vĩnh Bảo - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia - đã tổng kết lại quá trình tổ chức giải, những mặt được và điểm cần hoàn thiện.
 |
| Ông Hoàng Vĩnh Bảo trao giải thưởng cho dịch giả Nguyễn Bích Lan và đại diện NXB Phụ Nữ tối 9/10. Ảnh: Hoàng Hà. |
Giải thưởng thực hiện trong bối cảnh Covid-19 ảnh hưởng ngành xuất bản
Từ năm 2016, Giải thưởng Sách Việt Nam đã được nâng lên thành Giải thưởng Sách Quốc gia. Giải thưởng khuyến khích, tôn vinh những người sáng tác và những người hoạt động trong lĩnh vực xuất bản Việt Nam, góp phần phát hiện, lưu giữ, quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, tạo động lực thúc đẩy sự nghiệp xuất bản phát triển theo đúng hướng và phù hợp với xu thế hội nhập.
So với hai kỳ giải trước, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba được tổ chức trong điều kiện chịu tác động của dịch bệnh Covid-19. Nhiều đơn vị trong ngành xuất bản, công ty phát hành sách bị ngưng trệ sản xuất. Doanh thu của các đơn vị phát hành, công ty sách bị sụt giảm mạnh, trong điều kiện vẫn phải trang trải chi phí thuê lao động, thuê mặt bằng... Nhiều cửa hàng sách phải tạm thời đóng cửa, thu nhập của người lao động trong ngành xuất bản gặp nhiều khó khăn...
Theo Điều lệ giải, Giải thưởng Sách Quốc gia được tổ chức và trao giải hàng năm vào dịp kỷ niệm Ngày Sách Việt Nam (21/4), nhưng do dịch bệnh Covid-19, công tác tổ chức chấm giải, họp các hội đồng chấm giải gặp không ít khó khăn. Vì vậy, kế hoạch tổ chức lễ trao giải cũng phải lùi đến tháng 10.
Mặc dù có những khó khăn ngoài dự định, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba, cũng như hoạt động phát triển xuất bản, phát triển văn hóa đọc nhận được sự quan tâm, động viên của lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, giúp đỡ tận tình của các ban, bộ, ngành Trung ương, nhất là lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông.
Giải thưởng cũng nhận được sự ủng hộ tích cực của các nhà xuất bản, tác giả, dịch giả; sự tham gia nhiệt tình, trách nhiệm cao của các chuyên gia, nhà khoa học trong suốt quá trình chấm giải. Sự đồng hành và hỗ trợ của các nhà tài trợ cũng đã góp phần thuận lợi cho công tác tổ chức giải và tổ chức lễ trao giải...
 |
| Một số tác phẩm đoạt Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba. |
Nỗ lực hoàn thiện quy chế giải
Dù chịu ảnh hưởng của Covid-19, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam cùng các nhà xuất bản, công ty sách đã có nhiều nỗ lực trong quá trình tổ chức, thực hiện giải thưởng.
Khẳng định uy tín qua hai mùa tổ chức, ở năm 2020, giải thưởng tiếp tục thu hút ngày càng nhiều đơn vị tham gia. 48/59 nhà xuất bản dự giải, với 259 tên sách, bộ sách gửi đến dự thi.
Nếu mùa thứ hai năm 2019, giải thưởng có nhiều đổi mới mang tính đột phá, thì lần thứ ba có những nét mới.
Việc lựa chọn, gửi sách tham gia giải, công tác tổ chức chấm giải và chuẩn bị cho Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba đã được hoàn thành theo đúng kế hoạch.
Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo
Về Điều lệ và Quy chế Giải thưởng, bổ sung Điều lệ cho phép “Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia xem xét, quyết định điều chỉnh số lượng giải của mỗi mảng sách; bổ sung một giải đặc biệt lựa chọn từ các cuốn sách đạt giải A, có giá trị xuất sắc, vượt trội về nội dung”. Tuy quy chế đã có, mùa giải này chưa tìm được cuốn sách cho giải đặc biệt.
Các Hội đồng chấm Sơ khảo, Chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã mời một số chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp chuyên ngành sách, cũng như một số nhà khoa học trẻ thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội; Đại học Sư phạm TP.HCM, Học viện Ngoại giao, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam... tham gia.
Các thành viên chấm giải mới được mời để bổ sung, thay thế một số thành viên các hội đồng do điều kiện thời gian và sức khỏe không thể tiếp tục tham gia.
Qua quá trình làm việc nghiêm túc, công tâm, 27 cuốn sách, bộ sách đã được tôn vinh. Các cuốn sách đoạt giải có nội dung phong phú, tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả. Nhiều cuốn sách, bộ sách có giá trị lý luận và thực tiễn cao, thời sự và đang được xã hội quan tâm.
 |
| Các tác giả, đại diện nhà xuất bản nhận giải B Giải thưởng Sách Quốc gia. Ảnh: Hoàng Hà. |
Nhiều sách nghiên cứu, ít sách phổ biến kiến thức phổ thông
Trong điều kiện dịch bệnh, giãn cách xã hội, quy trình chấm giải vẫn bảo đảm chặt chẽ, đúng quy chế, đúng thời gian.
“Nhìn tổng thể Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba cho thấy: Trong điều kiện chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và có thời gian phải giãn cách xã hội, việc lựa chọn, gửi sách tham gia giải, công tác tổ chức chấm giải và chuẩn bị cho lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba đã được hoàn thành theo đúng kế hoạch”, ông Hoàng Vĩnh Bảo tổng kết.
Bên cạnh những mặt được, ông Hoàng Vĩnh Bảo cũng nêu những điểm cần cố gắng, khắc phục trong những mùa giải tới.
Theo Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, 11/59 nhà xuất bản chưa chọn lựa được các đầu sách tham dự giải thưởng. Các tác phẩm được lựa chọn trao giải thuộc các mảng sách khoa học tự nhiên và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, chính trị - kinh tế chủ yếu là sách nghiên cứu, chuyên khảo.
Giải thưởng còn ít các cuốn sách được viết dưới dạng phổ thông giúp thuận lợi trong việc tuyên truyền, quảng bá tri thức tới đông đảo bạn đọc.
Tổng kết mùa giải nhiều ý nghĩa, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông gửi lời cám ơn tới các tác giả, dịch giả, đội ngũ biên tập viên, những người làm ra tác phẩm hay, giàu giá trị cho xã hội.
Giải thưởng Sách Quốc gia do Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam phối hợp tổ chức. Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba diễn ra vào 20h ngày 9/10 tại Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam, 58 Quán Sứ, Hà Nội. Đơn vị đồng hành: Tập đoàn Sungroup, Công ty Phú Long và HDBank.
