Cuộc sống của chúng ta đã và đang bị xâm chiếm bởi một loại hình tồn tại của AI, đó chính là điện thoại thông minh. Có thể nói rằng, cuộc sống của chúng ta đang luôn bị gián đoạn bởi những âm thanh phát ra từ những ứng dụng trong điện thoại, bao gồm những cảnh báo bằng hình ảnh, những tiếng bing, bong và tiếng rung.

Ngoài ra còn phải kể đến sự hiện diện của đồng hồ thông minh. Tất cả đều đòi hỏi sự chú ý của chúng ta. Kết quả là, từ những con đường đông đúc nhất tới những căn phòng ngủ yên ắng nhất, hàng tỷ khuôn mặt của con người đều đang được chiếu rọi bởi một luồng ánh sáng xanh dịu dàng, quyến rũ bất kể ngày giờ.

Nói cách khác, chúng ta mang theo sự sao lãng đến mọi nơi chúng ta đi. Hơn một nửa những người được hỏi cho biết họ không thể sống thiếu chiếc điện thoại thông minh của mình. Con người đang đánh liều mạng sống của mình khi băng qua những con đường đông đúc với đôi mắt dán chặt vào màn hình điện thoại.

Có đến 4 trên 10 người thừa nhận rằng họ đã bị vấp trong khi mải nhìn điện thoại. Đó là một câu chuyện hài hước, nhưng cũng là những thông tin khiến chúng ta phải băn khoăn. Cũng có rất nhiều người ngồi xuống với cái đầu cúi gằm, trông thật cô độc và dị biệt trong những nhà hàng, ở những nơi giao thông công cộng, hay tệ nhất, là trên bàn ăn bên cạnh bạn bè và gia đình.

Người ta ước tính có đến ba phần tư số người sử dụng điện thoại di động ngay cả trong nhà vệ sinh. Vì vậy thật không có gì đáng ngạc nhiên khi đó là nguyên nhân gây ra rất nhiều vấn đề về sức khoẻ. Vậy nên tốt nhất là chúng ta không nên chạm vào điện thoại của người khác...

Bất kì bậc cha mẹ nào cũng đều biết rằng, vấn đề nghiện điện thoại thông minh sẽ còn nặng nề hơn ở thế hệ trẻ. Hai cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy thanh niên sử dụng điện thoại hơn 80 lần mỗi ngày. Vấn đề này ngày càng trở nên nghiêm trọng đến nỗi chính phủ Anh đang xem xét việc cấm hoàn toàn việc sử dụng điện thoại di động tại các trường học.

Một điều đáng báo động là hiện nay tại Anh, trẻ em và những người trẻ tuổi gặp phải những vấn đề tâm lý cao gấp 6 lần so với thế hệ trước. Thời gian của chúng ta là có hạn, nhưng chúng ta lại dành phần lớn thời gian để theo đuổi các hoạt động công nghệ vô hạn. Công việc, sự nghiệp, gia đình theo chúng ta đến khắp mọi nơi, mong muốn chúng ta “làm tất cả mọi thứ”.

Đây không phải là một thử thách khó khăn mà là một điều bất khả thi. Bên cạnh sự lãng phí thời gian, năng suất kém và căng thẳng kéo dài, hệ quả nghiêm trọng của tình trạng này còn là suy giảm khả năng chú ý. Tất cả những hệ lụy đó khiến cho khả năng sáng tạo của chúng ta trở nên xa vời. Vậy mà những sự ngắt quãng liên tục này lại đang ngày càng tăng lên bởi sự tồn tại của AI. Vì vậy, để tạo ra sự khác biệt với AI, bạn cần phải phát triển khả năng tách mình khỏi thế giới nơi mà AI đang bủa vây xung quanh bạn.

Càng ngày càng có nhiều sự sao lãng, đó là lí do tại sao khả năng tập trung để thực hiện những công việc sáng tạo ngày càng trở nên hiếm hoi. Nguồn: fortuneindia.

Hãy suy nghĩ về từng tác vụ nhỏ lẻ trong một ngày của bạn. Sau đó đặt ra câu hỏi: liệu mình có thể đào tạo một sinh viên mới tốt nghiệp đại học với trí tuệ bình thường chưa hề được huấn luyện đặc biệt để thực hiện những công việc này không? Nếu như câu trả lời là “có”, công việc đó của bạn chính là một loại công việc có tính chất lặp lại, không đòi hỏi trí tuệ cao, phù hợp dành cho AI.

Các tác vụ như trả lời những email đơn giản hay di chuyển dữ liệu từ định dạng này sang định dạng khác, chính là những quy trình đơn điệu đã được xác định từ trước. Cal Newport, giáo sư thỉnh giảng ngành khoa học máy tính tại Trường Đại học Georgetown đã mô tả loại công việc này là “những tác vụ không đòi hỏi tri thức, kiểu hậu cần, thường được thực hiện khi bị sao lãng. Những nỗ lực này thường không tạo ra nhiều giá trị mới và dễ dàng bị thay thế”. Mặt khác, những tác vụ đòi hỏi khả năng làm việc tập trung cao độ được mô tả là “những hoạt động được thực hiện trong một trạng thái không có sự sao lãng nhằm đưa khả năng nhận thức lên mức cao nhất”.

Khi tập trung cao độ, bạn sẽ đạt đến trạng thái chú ý tập trung vượt qua những sự sao lãng, hay còn được gọi là “tia laser” nhận thức. Giống như một tia laser, sự chú ý của bạn như một tia ánh sáng hẹp và mạnh mẽ, chỉ tập trung vào một câu hỏi hoặc một dự án cụ thể duy nhất.

Sau đây là một số ví dụ:

• Cân nhắc các yếu tố trong một tình huống phức tạp để đưa ra quyết định đúng đắn.

• Viết một bản báo cáo phức tạp để tạo ảnh hưởng tới những người đưa ra quyết định.

• Cùng với các đồng nghiệp phát triển một giải pháp sáng tạo trước đề xuất của khách hàng.

• Đơn giản hoá một khái niệm phức tạp thành những cụm từ súc tích, biểu đồ, nhãn hiệu hay một phép ẩn dụ.

• Giải quyết những vấn đề rắc rối giữa mọi người (ví dụ như tranh chấp tại nơi làm việc) hoặc thành lập một đội nhóm hoà hợp.

• Nằm lòng những chủ đề hay kĩ năng kĩ thuật.

• Tận dụng trực giác và trí tuệ trong việc đàm phán hay gây ảnh hưởng.

• Suy xét vấn đề nhu cầu và động lực của người khác.

Trong một nền kinh tế thông tin, các kĩ năng và kiến thức mới cần được học một cách nhanh chóng và hiệu quả (đây cũng là chủ đề của Bước nhảy có tên Học hỏi trong phần tới). Sự chú ý không bị gián đoạn cho phép bạn làm chủ các vấn đề phức tạp và đưa ra những nhận định. Hơn nữa, giá trị của sự tập trung trong khoảng thời gian dài sẽ được tích luỹ.

Trong một thế giới có rất nhiều các sản phẩm kĩ thuật số như sách điện tử, phần mềm, nội dung số, hình ảnh, những kiến thức sâu sắc và lời khuyên... số lượng khách hàng tiềm năng mà một cá nhân hay một doanh nghiệp có thể tiếp cận là vô hạn.

Nếu sản phẩm của bạn có chất lượng, được xếp hạng cao nhất, giới hạn phần thưởng cũng không còn tồn tại. Chúng ta chỉ có thể đạt tới sự xuất sắc thông qua những giai đoạn tư duy sâu. Phần thưởng không dành cho thứ hạng số 2 trong một thế giới mà tất cả lợi thế tốt nhất đều dành cho những thứ tốt nhất.

Cuối cùng, khi bạn đã phát triển được những suy nghĩ, ý kiến, kĩ năng và sản phẩm phức tạp, người khác khó mà bắt chước được. Những công việc tự động nhàm chán có giá trị kinh tế thấp cũng không cần đến những kĩ năng này. Càng ngày càng có nhiều sự sao lãng, đó là lí do khả năng tập trung để thực hiện những công việc sáng tạo ngày càng trở nên hiếm hoi, và giá trị của nó ngày càng đáng giá hơn trong thời điểm lịch sử này.