Ngày 12/12, Hiệp hội Kiểm tra năng lực chữ Hán (chữ Kanji) của Nhật Bản đã chính thức công bố chữ Hán của năm 2025 là “Hùng,” có nghĩa là gấu. Đây là lần đầu tiên chữ Hán này được bình chọn kể từ năm 1995.
Theo kết quả công bố ngày 12/12, “kuma” nhận 23.346 phiếu, chiếm 12,3% tổng số bình chọn. Năm 2025, Nhật Bản ghi nhận số người thương vong do gấu tấn công ở mức cao chưa từng có, kèm theo hàng loạt vụ gấu lạc vào khu dân cư và đô thị. Tình trạng này buộc nhiều sự kiện phải hủy, trường học tạm đóng cửa, còn nông dân chịu thiệt hại nặng vì mùa màng bị phá hoại, đẩy kinh tế địa phương vào thế khó.
Quỹ cho biết một nguyên nhân khác giúp chữ “kuma” được chú ý là sự quan tâm gia tăng đối với gấu trúc. Trong năm, bốn cá thể gấu trúc tại tỉnh Wakayama đã được đưa về Trung Quốc, khiến Nhật Bản chỉ còn hai cá thể ở Vườn thú Ueno (Tokyo) và chúng cũng chuẩn bị được hồi hương trong năm tới.
Xếp ngay sau “kuma” với 23.166 phiếu là chữ “kome/bei” (米) - nghĩa là gạo. Nhiều người lựa chọn chữ này vì giá gạo tăng mạnh, chính phủ phải tung dự trữ ra thị trường, cùng những lo ngại ngày càng lớn về nông nghiệp và an ninh lương thực.
Khi đọc là “bei”, chữ này còn chỉ nước Mỹ, với một số cử tri liên hệ đến việc Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng và tác động từ chính sách thuế quan của ông.
Đứng thứ ba là chữ “kō/takai” (高) - nghĩa là cao, đắt hoặc tăng mạnh - với 18.300 phiếu. Cử tri xem đây là biểu tượng cho một năm mà giá cả hàng hóa leo thang, nhiệt độ cao nhất lịch sử và chỉ số chứng khoán Nikkei liên tục thiết lập kỷ lục. Đây cũng là chữ đầu trong họ của Thủ tướng Sanae Takaichi.
Mỗi tháng 11, người dân gửi đề cử qua mạng hoặc bưu thiếp; chữ được chọn sẽ được trụ trì chùa Kiyomizu ở Kyoto viết bằng thư pháp khổ lớn trong lễ công bố hằng năm. Tác phẩm năm nay sẽ trưng bày đến ngày 22/12 trước khi chuyển về Bảo tàng Kanji tại Kyoto.
Năm 2024, chữ chiến thắng là “kin” (金) - vàng hoặc tiền - gắn với thành công thể thao, thành tích của Shohei Ohtani cùng loạt bê bối chính trị liên quan quỹ đen và các vụ cướp do những người làm “yami baito” (việc làm phi pháp).
Năm 2023, chữ được chọn là “zei” (税) - nghĩa là thuế, phản ánh các tranh luận về cải cách thuế và giá cả leo thang. Top
10 chữ Hán năm nay còn gồm chữ 脈 (myaku - mạch, nhịp), biểu hiện cho sức hút của linh vật Myaku-Myaku tại Expo Osaka.
Nhiều người nói họ “cảm nhận nhịp đập thế giới” qua giao lưu quốc tế, việc Nhật có nữ thủ tướng đầu tiên và thị trường chứng khoán bùng nổ. 万 (man - vạn) và 博 (haku - bác, triển lãm) là bộ đôi gợi nhắc World Expo, đồng thời liên hệ đến việc Nikkei vượt mốc 50.000 và hai nhà khoa học Shimon Sakaguchi, Susumu Kitagawa đoạt giải Nobel.
変 (hen - biến, đổi) phản ánh cảm giác 2025 là năm bước ngoặt, với biến động chính trị, nắng nóng kỷ lục và sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo.
女 (onna - nữ) được quan tâm giữa bối cảnh Nhật Bản có nữ thủ tướng đầu tiên, cùng tranh cãi về nữ thị trưởng tại thành phố Maebashi.
新 (shin - mới) tượng trưng cho sự đổi mới sau bầu cử và sự lan tỏa của công nghệ mới, trong đó có việc Nintendo ra mắt máy chơi game Switch 2.
初 (sho - đầu tiên) thể hiện hàng loạt dấu mốc lịch sử: Nhật Bản có nữ thủ tướng đầu tiên, Ichiro Suzuki trở thành người Nhật đầu tiên vào Hall of Fame bóng chày Mỹ, LA Dodgers của Ohtani và Yamamoto lập cú đúp World Series, và đội tuyển Nhật thắng Brazil lần đầu.
Sách chống biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường
The Climate Book - Thunberg đã viết cuốn sách này với niềm tin mãnh liệt của tuổi trẻ và tính bộc trực của một nhà hoạt động, điều giúp cuốn sách trở nên tươi mới. Thông qua đó, Greta đã chia sẻ nhiều câu chuyện riêng về việc cô nhìn thấy thế giới đã bị xói mòn như thế nào, màu xanh cỏ cây dần bị mai một ra sao và đã bao lâu con người không nhận thức được điều đó.
Cuốn sách được tờ The Guardian đánh giá là một lời kêu gọi mạnh mẽ nhưng chưa có sức nặng về giải pháp cho các vấn đề khí hậu.
