Eric Cantona là huyền thoại góp công lớn thay đổi lịch sử Manchester United, nhưng sự nghiệp ở cấp độ ĐTQG là con số 0. Huyền thoại của “Quỷ đỏ” chưa từng cùng ĐT Pháp tham dự World Cup, bị loại ngay từ vòng bảng ở kỳ EURO duy nhất tham dự năm 1992.
Cá tính, sự kiêu ngạo đầy quân tử của Cantona là hình ảnh tiêu biểu cho cả thế hệ tuyển Pháp lãng mạn, hào hoa nhưng mong manh vào thời điểm giữa thập niên 90, mà thất bại lịch sử trước Bulgaria vào ngày 17/11/1993 là cột mốc không bao giờ quên với những người hâm mộ đội bóng áo lam.
 |
| Eric Cantona chưa từng cùng ĐT Pháp tham dự kỳ World Cup nào trong suốt sự nghiệp. Ảnh: Getty. |
Đôi mắt của Cantona
Đó là trận đấu cuối cùng của vòng loại World Cup 1994 khu vực châu Âu. ĐT Pháp tiếp đón Bulgaria trên sân nhà Parc des Princes và chỉ cần hòa là giành vé tới mùa hè nước Mỹ, song mọi chuyện không đơn giản như thế.
Bất chấp việc cực mạnh với nòng cốt là những ngôi sao của Marseille vô địch Champions League 1993 như Didier Deschamps, Laurent Blanc cùng dàn sao Eric Cantona, Jean Pierre Papin và David Ginola, Pháp bất ngờ thất trận 2-3 trước Israel khi ấy đã bị loại ngay trên sân nhà Parc des Princes ở lượt trận áp chót.
Kết quả ấy khiến chuỗi 7 trận bất bại (6 thắng, 1 hòa) trước đó lui vào dĩ vãng. Ở lượt đấu cuối, Pháp cần 1 điểm để đi tiếp, trong khi Bulgaria cần 3 điểm. Đội bóng Đông Âu ngày đó mạnh với đầu tàu Hristo Stoichkov cùng Emil Kostadinov, Krasimir Balakov hay Yordan Letchkov, nhưng lực lượng không thể so sánh với "Les Bleus" trên mọi góc độ.
 |
| Cantona mở điểm cho ĐT Pháp, nhưng chừng đó là không đủ. Ảnh: Getty. |
Tuyển Pháp bắt đầu không tồi. Phút 32, Jean Pierre Papin đánh đầu chuyền bóng để Cantona băng xuống volley tung lưới Bulgaria ở cự ly gần. “King Eric” nhảy lên tấm biến quảng cáo, hai tay giơ cao để ăn mừng cùng đám đông cuồng nhiệt trên khán đài. Anh tin mình sẽ lần đầu tiên tham dự World Cup ở tuổi 28.
Song Pháp bất ngờ trùng xuống ngay sau liều doping của Cantona. Chỉ 5 phút sau, Kostadinov đánh đầu gỡ hòa cho Bulgaria. Tỷ số 1-1 là vừa đủ để Pháp đi tiếp, nhưng bên ngoài sân, HLV Gerard Houllier không giấu được sự bồn chồn. Ông rút Quả bóng vàng châu Âu 1991 Papin khỏi sân ngay đầu hiệp 2 để đưa Ginola vào thay.
Quan điểm của ông Houllier khá rõ ràng: Họ muốn 1 trận hòa và cần người để giữ bóng càng lâu càng tốt.
Càng đá, Pháp càng run rẩy. Bulgaria không còn gì để mất. Bi kịch đến đúng vào phút cuối cùng. Pháp có pha đá phạt bên cánh phải, Ginola trong tư thế thoải mái đã đi bóng và tạt vào với tham vọng tìm tới Cantona.
Cú tạt của Ginola trượt. Bulgaria có bóng, Emil Kremenliev chuyền cho Lubo Panov, bóng được đưa dài lên ra phía cuối phần sân ĐT Pháp. Emil Kostadinov băng lên khống chế bóng và xâm nhập vùng cấm. Laurent Blanc lao vào, nhưng đã quá muộn.
 |
| Kostadinov ghi bàn đúng phút cuối cùng để giúp Bulgaria giật chiếc vé tới World Cup 1994. Ảnh: Getty. |
Cú volley cực mạnh từ góc hẹp của Kostadinov đi dội xà bật xuống, làm tung lưới Bernard Lama, và tỷ số 2-1 cho Bulgaria. Pháp bị loại.
Trong cơn hoảng loạn, kênh TF1 của Pháp đã ghi nhầm kết quả trên sóng truyền hình khi cho rằng Pháp thắng 2-1. Song khi hồi còi kết thúc vang lên, những cầu thủ Pháp đổ gục. Marcel Desailly giơ tay ôm đầu, Laurent Blanc ngồi thụp xuống, David Ginola chống nạnh đầy bất lực.
Cantona đứng đó, đầu ngẩng lên trời. Anh dường như không tin vào những điều đang diễn ra. Ở tuổi 27, với đỉnh cao trong màu áo Manchester United, Cantona sẽ trở thành kẻ ngoài cuộc tại sân chơi World Cup.
Sự lãng mạn chết chóc
“Tuyển Pháp đã quá sợ hãi. Chúng tôi hiểu họ cách họ chơi, và chiến thuật của Bulgaria được dựa theo điều đó. Họ đá để thủ hòa và chưa từng cố gắng để giành lấy chiến thắng. Pháp không xứng đáng để giành vé tới World Cup, và chúng tôi đã tung cú đấm vào thời điểm họ dễ tổn thương nhất”, Stoichkov thẳng thắn nói sau trận.
Chính những ngôi sao của Pháp cũng xấu hổ vì kết quả này. “Chúng tôi tự biến mình thành những gã ngốc”, Deschamps cúi đầu thừa nhận. Cantona với bản tính kiêu ngạo đã cạo trọc đầu ngay trong đêm, bắt chuyến bay sớm nhất trở lại Anh vào sáng hôm sau, từ chối trả lời mọi cuộc phỏng vấn trong suốt nhiều năm sau. Dẫu vậy, trong cuốn tự truyện “Kẻ nổi loạn rồi sẽ làm Vua” (The Rebel who would be King), Cantona thừa nhận đó là “đêm tệ hại nhất cuộc đời mình”.
 |
| Trang bìa tờ L'Equipe sau thât bại của Pháp trước Bulgaria vào năm 1993. |
HLV Gerard Houllier khẳng định thất bại trước Bulgaria là “kịch bản thảm khốc nhất có thể tưởng tượng”, đồng thời chỉ trích thẳng mặt David Ginola trong phòng họp báo: “Ginola bắn một quả tên lửa xuyên qua trái tim của bóng đá Pháp. Cậu ta gây tội ác với cả đội tuyển. Tôi nhắc lại: Tội ác với cả đội tuyển Pháp!”.
Suy xét lại hành động ngày đó, Ginola thực tế đã dũng cảm thay vì hèn nhát. Trong cả tập thể ĐT Pháp đá để hòa, Ginola muốn thắng và đã quyết không làm điều mà nhiều cầu thủ chuyên nghiệp sẽ làm ngày đó: Câu giờ.
Trong nhiều biến số có thể xảy ra ở trận đấu quyết định tấm vé dự World Cup, định mệnh đã chọn Cantona và Ginola để trở thành những nạn nhân của kịch bản đau đớn nhất.
Sáng hôm sau thất bại lịch sử, tờ L'Equipe cho chạy dòng title "INQUALIFIABLE", một cách chơi chữ của "unable to qualify" (không thể vượt qua vòng loại), "impossible to describe" (không thể diễn tả) và "disgraceful" (nỗi xấu hổ). Dưới đó là bức hình cúi đầu của chính Cantona.
Tạp chí France Football theo sau với kịch bản gần như tương tự: Ảnh Cantona kèm một dòng tít thất vọng. Người Pháp rõ ràng không hề khó khăn trong việc tìm ra kẻ phải giơ đầu chịu báng sau thất bại. Họ chấp nhận bỏ quên việc Deschamps, Reynald Pedros và Emmanuel Petit chỉ đi bộ đầy hời hợt trước khi Kostadinov có bóng.
Sau bi kịch trước Bulgaria, Houllier từ chức. Cantona và Ginola vẫn được giữ lại dưới thời Aimet Jacquet. Cantona thậm chí được trao tấm băng đội trưởng để dẫn dắt "Les Bleus". Song sau cú kung-fu nổi tiếng vào ngực một CĐV Crystal Palace vào tháng 1/1995, Cantona bị treo giò và cánh cửa cống hiến cho ĐT Pháp chính thức khép lại.
Anh không vướng phải bất kỳ mâu thuẫn nào với HLV Aimet Jacquet, song nhà cầm quân này quyết gạt Cantona cùng Ginola và Papin khỏi thành phần ĐTQG để đặt niềm tin vào những cầu thủ trẻ.
 |
| Vinh quang và đỉnh cao của Eric Cantona chỉ nằm trong màu áo Man United. Ảnh: Getty. |
Bộ ba ngôi sao Cantona, Papin, Ginola không một lần được triệu tập trở lại ĐTQG. Pháp dự EURO 1996 và World Cup 1998 với những cá nhân mới và gặp hái vinh quang chói lọi tại kỳ cúp thế giới trên sân nhà.
Cantona sau này thừa nhận nếu không bị gạt ra, anh sẽ kéo dài sự nghiệp thay vì bất ngờ giải nghệ vào mùa hè 1997 để tham dự kỳ World Cup 1998 trên quê nhà. Bóng đá có thể thay đổi nhiều điều nếu điều đó xảy ra. MU sẽ có Cantona thêm một mùa giải, Pháp sẽ có Cantona chơi tiền đạo thay vì Guivarch hay Dugarry tại World Cup 1998.
Cantona không thể tham dự World Cup 1998, còn ĐT Pháp vô địch thế giới lần đầu tiên trong lịch sử với màn trình diễn chói sáng của nhân vật được đặt trọn niềm tin sau khi chính “King Eric” bị gạt bỏ - Zinedine Zidane, người lãng mạn và hào hoa không kém nhưng có thừa sự hung hăng lẫn thực dụng để biến sự bay bổng thành men say chiến thắng.
