|
|
CEO Tesla Elon Musk là người công khai ủng hộ quá trình tranh cử của ông Donald Trump. Ảnh: Reuters. |
Theo CNN, việc ông Donald Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ và trở lại Nhà Trắng mang đến khả năng thay đổi lớn đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra không chỉ là Fed sẽ hoạt động như thế nào dưới chính quyền ông Trump mà còn là liệu ngân hàng trung ương Mỹ có tiếp tục hoạt động độc lập hay không.
“#EndTheFed”
CEO công ty sản xuất xe điện Tesla Elon Musk, một trong những người ủng hộ nhiệt thành nhất của ông Trump trong chiến dịch tranh cử vừa qua, đã một lần nữa thể hiện sự ủng hộ đối với ý tưởng cho phép người đứng đầu Nhà Trắng có thể can thiệp vào hoạt động của Fed.
Theo đó, vị tỷ phú này đã sử dụng biểu tượng “100” khi chia sẻ lại bài viết của Thượng nghị sĩ Mike Lee trên X kêu gọi việc xóa bỏ sự độc lập của Fed.
“Nhánh hành pháp nên chịu sự chỉ đạo của tổng thống”, ông Lee viết trên X vào thứ Năm, chỉ vài giờ sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell tuyên bố sẽ không từ chức nếu ông Trump yêu cầu.
“Fed là một trong nhiều ví dụ cho thấy chúng ta đã lệch khỏi hiến pháp trong vấn đề này”, vị Thượng nghị sĩ viết trên X. Đặc biệt, cuối bài viết, ông đã để lại hashtag #EndTheFed (Tạm dịch: chấm dứt sự độc lập của Fed).
Khi được hỏi về quan điểm của ông Trump, người phát ngôn của nhóm chuyển giao quyền lực Trump-Vance, Karoline Leavitt, nói với CNN: “Chính sách chỉ được coi là chính thức khi nó đến trực tiếp từ Tổng thống Trump”
 |
Elon Musk chia sẻ lại bài viết của Thượng nghị sĩ Mike Lee ủng hộ chấm dứt sự độc lập của Fed. Ảnh: CNBC. |
Đây không phải là lần đầu tiên có một lời kêu gọi yêu cầu xóa bỏ sự độc lập của Fed. Cựu Nghị sĩ Ron Paul, người đã tranh cử tổng thống 1 lần với tư cách là đảng viên Tự do và 2 lần với tư cách đảng viên Cộng hòa cũng đã bày tỏ quan điểm tương tự qua cuốn sách với tựa đề “End the Fed” xuất bản năm 2009 .
Vào tháng 6 vừa qua, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Thomas Massie tại tiểu bang Kentucky và Thượng nghị sĩ Lee đã giới thiệu các dự luật nhằm thay thế Fed bằng cách chuyển các chức năng của ngân hàng trung ương này cho Bộ Tài chính.
Tuy nhiên, đến nay, ông Trump vẫn chưa công khai ủng hộ việc giải thể Fed. Tại chiến dịch tranh cử, ông đã kêu gọi thay đổi quy tắc hoạt động của ngân hàng trung ương - điều này đã gây lo ngại cho nhiều nhà kinh tế.
Sự độc lập của Fed gặp thách thức
“Người dân Mỹ đã bầu lại Tổng thống Trump với số phiếu áp đảo, trao cho ông quyền thực hiện những cam kết đã đưa ra trên đường tranh cử. Ông ấy sẽ thực hiện”, Leavitt cho biết trong một thông báo gửi tới CNN.
Những lời hứa đó bao gồm việc hạ lãi suất, điều mà ông Trump cam kết sẽ làm nếu tái đắc cử. Tuy nhiên, Leavitt cũng cho biết thêm rằng tổng thống không có ảnh hưởng trực tiếp đến mức lãi suất mà người dân phải trả khi vay mượn.
Trong hơn 70 năm qua, nhiệm vụ của Fed là thiết lập mức lãi suất nhằm đạt được mục tiêu ổn định giá cả và tạo công ăn việc làm tối đa mà quốc hội Mỹ đề ra. Trong suốt thời gian đó, quốc hội Mỹ cũng đảm bảo quyền tự chủ của Fed để cơ quan này không bị can thiệp bởi chính quyền.
Điều này cho phép các quan chức Fed đưa ra quyết định về lãi suất dù không được ủng hộ bởi tổng thống nhưng có thể có lợi cho nền kinh tế về lâu dài.
Dễ thấy nhất là việc các lãnh đạo Fed đã kiên quyết giữ lãi suất ở mức cao nhất trong 2 thập kỷ suốt 1 năm vừa qua để kiềm chế lạm phát. Chỉ đến 2 tháng trước, Fed mới quyết định giảm lãi suất khi lạm phát giảm gần mức mục tiêu 2%.
Tuy nhiên, trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã nhiều lần đề xuất các quan chức Fed tham khảo ý kiến của ông khi quyết định về lãi suất. Việc này có thể dẫn đến áp lực buộc Fed phải giữ lãi suất thấp để chiều theo ý tổng thống, điều có thể khiến lạm phát bùng phát trở lại.
Trong nhiệm kỳ đầu tiền, ông Trump cũng đã đe dọa cách chức hoặc giáng chức Chủ tịch Fed Jerome Powell, người mà ông từng đổ lỗi vì giữ lãi suất quá cao và quá lâu.
Về việc tổng thống có quyền để thay đổi sự tự quyết của Fed hay thậm chí cách chức một thành viên của cơ quan này trước khi họ kết thúc nhiệm kỳ hay không, tại cuộc họp báo sau cuộc họp chính sách tiền tệ kéo dài 2 ngày của Fed vừa qua, ông Jerome Powell, Chủ tịch Fed, cũng là một luật sư, đã khẳng định điều này “không được phép theo luật”.
Theo Đạo luật Cục Dự trữ Liên bang, người đứng Fed chỉ có thể bị sa thải “với lý do chính đáng”. Tuy khái niệm này chưa được định nghĩa cụ thể nhưng có thể hiểu rằng sẽ cần nhiều lý do hơn chỉ là khác biệt quan điểm với tổng thống.
Nếu có thời điểm nào ông Trump muốn thử nghiệm khả năng của Fed trong việc duy trì sự độc lập hiện có, đó sẽ là năm 2025, khi mà quyền lực của hạ viện vẫn chưa được xác định, trong khi đảng Cộng hòa đang nắm quyền kiểm soát đa số ở thượng viện", CNN phân tích.
Nền kinh tế với độ mở lớn như Việt Nam không thể tránh khỏi những tác động từ xu hướng kinh tế thế giới. Trong thế giới kinh doanh phức tạp và thay đổi liên tục hiện nay, việc cập nhật kiến thức và hiểu biết về các xu hướng kinh doanh trên thế giới trở thành nhu cầu cấp thiết. Để độc giả có thể tiếp cận những tri thức kinh tế quốc tế mới nhất, Tri Thức - Znews giới thiệu Tủ sách kinh tế thế giới với những cuốn sách và câu chuyện kinh doanh trên thế giới.
