Ảnh: Việt Hùng, Hoàng Điệp

(Nội dung thuộc Phần thứ nhất: Đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 30/7/2007 về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị)

6. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng thông qua trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên

Những năm qua, Đảng chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo, tăng cường trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu gắn với đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Ban hành nhiều chủ trương để nêu gương trở thành việc làm tự giác, thường xuyên, hiệu quả của cán bộ, đảng viên, trước hết là của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương. Trên cơ sở đó, các cấp ủy, tổ chức đảng nghiêm túc quán triệt, cụ thể hóa sát hợp với chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm của cơ quan, tổ chức, địa phương; xây dựng hệ thống tiêu chí nêu gương về tư tưởng chính trị; đạo đức, lối sống, tác phong; tự phê bình và phê bình; quan hệ với Nhân dân; trách nhiệm trong công tác; ý thức tổ chức kỷ luật và đoàn kết nội bộ. Đến nay, 100% các đảng bộ trực thuộc Trung ương thực hiện việc quán triệt văn bản của Trung ương về nêu gương với 49/67 đảng bộ cụ thể hóa bằng văn bản, trong đó 38/49 đảng bộ ban hành quy định, 3/49 đảng bộ ban hành chỉ thị, 3/49 đảng bộ ban hành kế hoạch, 4/49 đảng bộ ban hành công văn triển khai, 4/49 đảng bộ ban hành hướng dẫn và 1/49 đảng bộ ban hành nghị quyết chuyên đề. Đồng thời, tăng cường công tác vận động, tuyên truyền, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; tạo điều kiện cho Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, Nhân dân tham gia giám sát cán bộ, đảng viên.

Nhận thức, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu đã có chuyển biến tích cực; nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức tự giác, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước; thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe, nêu cao trách nhiệm với Nhân dân; thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, phẩm chất gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nâng cao ý thức kỷ luật, tự phê bình và phê bình, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục yếu kém, hạn chế; nhận diện đầy đủ và đẩy mạnh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tích cực đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều tấm gương cán bộ, đảng viên sẵn sàng vì lợi ích chung được ghi nhận, biểu dương; một số cách làm hay của cấp ủy, tổ chức đảng được phổ biến, nhân rộng, được dư luận xã hội đồng tình, tin tưởng.

Tuy nhiên, việc thực hiện trách nhiệm nêu gương vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu của Đảng, của Nhân dân. Việc thực hiện các quy định nêu gương chưa đi vào chiều sâu, chưa tạo được sức lan tỏa sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu chưa gương mẫu trong công việc, cuộc sống, vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước, giảm sút uy tín trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa nêu cao ý thức tự giác, tự rèn luyện, tự soi, tự sửa, tinh thần tự phê bình và phê bình; một bộ phận suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Công tác kiểm tra, giám sát thực hiện quy định nêu gương của một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa thường xuyên, quyết liệt, chưa nghiêm, còn lồng ghép nội dung kiểm tra, giám sát việc nêu gương với các nghị quyết, quy định khác.

7. Đổi mới phong cách và lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo của Đảng

Các cấp ủy, tổ chức đảng chú trọng cụ thể hóa nguyên tắc tập trung dân chủ trong quy chế làm việc; xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm và thẩm quyền của cấp ủy, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị và của mỗi cá nhân trong quy chế làm việc; trên cơ sở đó, ý thức chấp hành, tuân thủ các nguyên tắc của Đảng trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, sinh hoạt đảng, sinh hoạt cấp ủy có chuyển biến tích cực. Chú trọng hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đề cao tinh thần trách nhiệm, phát huy tính chủ động, sáng tạo; ban hành 31 quy định về chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của đảng bộ, chi bộ cơ sở trong các loại hình tổ chức cơ sở đảng.

Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy các cấp coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo trên cơ sở quy chế làm việc, bám sát chương trình công tác toàn khóa và hàng năm, đồng thời linh hoạt điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tiễn, xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh, đột xuất. Điều chỉnh thời gian tổ chức các Hội nghị Trung ương trước các kỳ họp Quốc hội; sau khi Trung ương ban hành nghị quyết, kết luận, Bộ Chính trị ban hành kế hoạch triển khai. Từ nhiệm kỳ Đại hội XII, định kỳ hàng tháng hoặc khi cần thiết, đồng chí Tổng Bí thư chủ trì họp lãnh đạo chủ chốt, làm việc với các đồng chí Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội và đồng chí Thường trực Ban Bí thư, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư phụ trách vấn đề liên quan để chỉ đạo, xử lý kịp thời những công việc hệ trọng, cấp bách của đất nước trên cơ sở các chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị. Việc phân công, phân cấp trong giải quyết công việc giữa Bộ Chính trị và Ban Bí thư, giữa tập thể và các đồng chí Bộ Chính trị, Ban Bí thư phụ trách từng lĩnh vực; quan hệ lãnh đạo giữa Bộ Chính trị, Ban Bí thư với đảng đoàn, ban cán sự đảng trực thuộc Trung ương rõ ràng, cụ thể hơn. Mối quan hệ công tác của đảng đoàn, ban cán sự đảng, người đứng đầu và tập thể lãnh đạo cơ quan, tổ chức; với đảng ủy cơ quan được bảo đảm thực hiện theo các quy định của Trung ương.

Công tác xây dựng, ban hành văn bản của Đảng có nhiều đổi mới; tập trung cụ thể hóa các nghị quyết đại hội, có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng ngày càng kịp thời yêu cầu của thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo; được chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản, phát huy dân chủ, bảo mật trên cơ sở kết quả kiểm tra, sơ kết, tổng kết các văn bản của Đảng; chú trọng đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và xác định cụ thể trách nhiệm tổ chức thực hiện. Chất lượng các văn bản được nâng lên; các chủ trương, đường lối của Đảng đã đi vào cuộc sống, đem lại hiệu quả thiết thực.

Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thường xuyên kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo; thực hiện quy định về gợi ý kiểm điểm đối với các tập thể, cá nhân theo phân cấp quản lý; đẩy mạnh hoạt động kiểm tra của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đối với các cấp ủy, tổ chức đảng trong thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng.

Công tác cải cách hành chính trong Đảng được quan tâm, góp phần tích cực đổi mới phong cách, lề lối làm việc của các cấp ủy, tổ chức đảng. Thủ tục hành chính trong các cơ quan đảng tiếp tục được rà soát, cụ thể hóa. Các cấp ủy, tổ chức đảng đã ban hành quy trình nghiệp vụ văn phòng cấp ủy, xác định rõ thời gian xử lý công việc và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong lãnh đạo, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Tích cực đổi mới cách thức học tập, quán triệt, triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng bằng hình thức trực tuyến, mở rộng đối tượng tham gia, tạo sự thống nhất về nhận thức và đồng bộ trong triển khai thực hiện, sớm đưa nghị quyết vào cuộc sống, tiết kiệm thời gian, kinh phí. Chú trọng cải tiến chất lượng tham mưu, khai thác, tổng hợp thông tin, phục vụ ngày càng hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy.

Trang thiết bị và hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin từng bước được đầu tư, nâng cấp; hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung tiếp tục được triển khai xây dựng, nhiều phần mềm tác nghiệp đã được ứng dụng có hiệu quả. Tiếp tục quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cơ quan đảng tinh thông nghiệp vụ, có năng lực tham mưu, trong sáng, gương mẫu bảo đảm yêu cầu thực thi nhiệm vụ của cả hệ thống tổ chức đảng.

Tuy nhiên, vẫn còn một số cấp ủy chưa quan tâm đúng mức việc xây dựng, ban hành quy chế làm việc, một số nội dung trong quy chế chưa đúng quy định của Đảng, Nhà nước, không phù hợp với tổ chức, bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức cơ sở đảng hoặc không thực hiện đúng Quy chế đã đề ra; không xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn của tập thể cấp ủy và ban thường vụ cấp ủy. Có nơi vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ; thực hiện chế độ sinh hoạt cấp ủy, tổ chức đảng... Cải cách hành chính trong Đảng còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu tình hình mới.