Elon Musk một người thường xuyên phá vỡ các quy tắc. Ảnh: Theo Wargo/WireImage.

Là doanh nhân có nghĩa là trong phần lớn thời gian, bạn có thể phải phá vỡ các quy tắc. Đó có thể đơn giản là những vấn đề thử thách với trí tuệ truyền thống và được thể hiện đa dạng, cho đến việc thử nghiệm mà không phá vỡ các giới hạn của luật pháp. Những khó khăn, thách thức vốn có trong quá trình xây dựng doanh nghiệp buộc doanh nhân luôn sáng tạo trên cơ sở những quy định và ràng buộc có sẵn.

“Có một sự thật đơn giản, trước đây Thung lũng Silicon không dựa vào nơi khác để tìm kiếm chỉ dẫn và tạo nguồn cảm hứng. Vì vậy, chúng tôi chào đón việc vi phạm các quy tắc có sẵn và xây dựng nguyên tắc mới nếu cần. Ngày nay, cộng đồng khởi nghiệp khắp nơi trên thế giới sẽ quan sát những gì đang xảy ra ở đây và làm theo”, Mark White, công ty luật White Summers Caffee & James, nói.

Ở Thung lũng Silicon, quỹ đầu tư mạo hiểm không chỉ là những người phá vỡ quy tắc mà họ còn chủ động đi tìm kiếm. Việc phá vỡ phương thức kinh doanh của các ngành truyền thống thường là điểm mấu chốt để xây dựng doanh nghiệp lớn, thành công và có được lợi nhuận lớn.

Nhiều doanh nhân bên ngoài Thung lũng thấy khó khăn khi phải phá vỡ các quy tắc. Vì thế, họ thường làm theo và thích nghi với các quy tắc truyền thống, hành vi và phong tục của địa phương. Ở đây chúng tôi không làm như vậy.

Doanh nhân thường xuyên phá vỡ các nguyên tắc cơ bản khi làm việc với hiện trạng. Có nhiều người nghĩ rằng vấn đề mà đáng giải quyết thì ai đó đã xử lý rồi. Nhưng một doanh nhân thành công sẽ không chấp nhận suy nghĩ đó. Họ xác định vấn đề, đổi mới để giải quyết, xây dựng một sản phẩm sáng tạo và công ty giải quyết thành công cơ hội thị trường. Đôi khi, cơ hội nằm ở thị trường chưa được phục vụ, nhiều khi tạo nên thị trường hoàn toàn mới. Ngày nay, gọi taxi thật cổ lỗ sĩ, chúng tôi tự hỏi sao không có ai đó nghĩ ra Uber sớm hơn.

Uber là ví dụ hay về những gì chúng tôi muốn nói ở đây. Công ty này đã chuyển đổi ngành vận tải taxi truyền thống. Trước đây, các công ty taxi cần phải có giấy phép để được cung cấp dịch vụ taxi. Uber xem xét dịch vụ “giao thông theo yêu cầu” và coi lái xe là các nhà thầu độc lập chứ không phải là nhân viên (một tình trạng có thể không tồn tại).

Uber đã “phá vỡ” quy định truyền thống đòi hỏi lái xe phải có giấy phép vận tải. Do vậy, xe của Uber không bị điều chỉnh giống như taxi truyền thống. Hiện nay, Uber đã có hơn 327,000 tài xế đăng ký hoạt động, họ đặt lịch làm việc và cung cấp dịch vụ vận tải hành khách theo yêu cầu. Ứng dụng đã có ở 300 thành phố và 60 quốc gia (theo dữ liệu của Uber, 2015).

Salesforce.com là một công ty khác đã vượt qua các quy tắc truyền thống. Trước thời điểm Saleforce được thành lập, có một nguyên tắc chung là muốn bán phần mềm cho các doanh nghiệp lớn phải có đội ngũ bán hàng trực tiếp. Và bạn chắc chắn, bạn không thể bán phần mềm như một dịch vụ (SaaS).

Giám đốc điều hành Marc Benioff đã rời Oracle - công ty thành công với phần mềm doanh nghiệp, và chứng minh ông có thể bán phần mềm qua mạng Internet. Hiện nay, Salesforce có nhiều khách hàng thuộc danh sách 500 công ty hàng đầu của Hoa Kỳ (Fortune 500), doanh thu năm 2015 đạt 5,37 tỷ đô la.

Một ví dụ khác là công ty AirBnB. Trước đây, các thành phố trên thế giới có quy định chủ nhà bị cấm cho thuê tất cả hoặc một phần diện tích nhà ở dưới 30 ngày. Ngày nay, nhiều thành phố đang thay đổi quy định để thích ứng với AirBnB, và một số thành phố cũng đang yêu cầu khách sạn phải đóng thuế đối với các hợp đồng cho thuê ngắn hạn. AirBnB đã có hơn 2 triệu khách sạn trên toàn thế giới và gần đây công ty mở rộng, cung cấp dịch vụ bao gồm cả nhà ở tại Cuba.

Cuối cùng là Elon Musk một người thường xuyên phá vỡ các quy tắc. Ông đã nhiều lần làm những điều mà người khác nghĩ là không thể. Elon Musk đã xây dựng thành một công ty xe điện và công ty cạnh tranh với NASA trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ vũ trụ. Sự “phá vỡ” quy tắc của ông đã mang lại những đóng góp quan trọng. Đó là việc phát triển xe điện, cho dù đắt đỏ nhưng có thể đi từ San Francisco đến Los Angeles trong một lần sạc. Điều mà trước đây là không thể. Và ông đang thử nghiệm phóng tên lửa đã sử dụng.

Vì vậy, hãy tự hỏi bản thân: Các công ty như Uber, Salesforce.com và Tesla sẽ như thế nào nếu họ tuân theo các quy tắc truyền thống? Họ cần phải nghĩ theo một cách khác để thoát khỏi sự khôn ngoan thông thường, để làm những điều trái với "quy tắc". Và đôi khi việc “phá vỡ” quy tắc của họ rơi vào vùng màu xám hợp pháp.

Tuy nhiên, hãy ghi nhớ rằng có các quy tắc để phá vỡ quy tắc. Bạn không thể làm những điều được coi là bất hợp pháp như ăn cắp một chiếc xe (không có vùng màu xám ở đó) và bạn không nên làm những điều vô đạo đức. Bạn cũng không nên làm những điều gây nghi ngờ về uy tín hoặc sự chính trực của bạn. Nhưng vẫn còn nhiều không gian để bạn hoạt động và thách thức những gì mọi người vẫn nghĩ là “đúng”.

Chúng tôi gọi những ví dụ trên là phá vỡ quy tắc chiến lược, trong đó những gì đã xảy ra được đặt câu hỏi, luật pháp và các quy định bị thách thức và tạo ra cơ hội cho những ngành chuyển đổi. Các quy tắc khác có thể và nên bị “phá vỡ” nguyên tắc chúng tôi gọi là “lựa chọn”.