Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc triển khai bằng cách cho vay các quốc gia muốn cải thiện cơ sở hạ tầng của họ, là một chiến thuật gây ảnh hưởng lớn ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Đô đốc Philip Davidson, người đứng đầu Bộ tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương, đã trao đổi với Defense News trong một cuộc trò chuyện vào hồi đầu tháng, tại diễn đàn quốc phòng Reagan về chiến thuật của Trung Quốc và vai trò của Mỹ trong việc hỗ trợ các đồng minh trong khu vực.
Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn do phóng viên Defense News thực hiện.
- PV: Chiến lược mới của Mỹ là gì?
- Đô đốc Davidson: Chúng tôi đã có một cuộc thảo luận với các nước trong khu vực về ý nghĩa của “tự do và cởi mở” và đã có sự hội tụ từ các quốc gia khác xung quanh ý tưởng này. Nhật Bản có chung quan điểm, Australia cũng vậy.
New Zealand đã công bố vào mùa hè này chiến lược tầm nhìn 17 điểm. Chính sách hướng đông của Ấn Độ sẽ được tích hợp vào. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) với chiến lược tầm nhìn tự do và cởi mở, do Indonesia dẫn đầu cũng rất hữu ích để kết hợp với chiến lược của Mỹ.
 |
| Đô đốc Davidson trong một lễ đón nhân chuyến thăm Brunei. Ảnh: Hải quân Mỹ. |
Chúng ta đang nói về nguyên tắc không ép buộc, bạn tự do lựa chọn kinh tế, thực thi chủ quyền, chọn đối tác an ninh và những điều này đang tạo ra tiếng vang trong khu vực. Chúng tôi ngày càng nhận được nhiều phản ứng tích cực về tự do hàng hải trên không và trên biển.
Chúng tôi đang hỗ trợ rất tốt đối với Việt Nam là một ví dụ. Tiếng nói ủng hộ từ trong tổ chức ASEAN với các hoạt động của chúng ta ở Biển Đông cho tự do trên biển và trên không. Chúng tôi giúp các đồng minh và đối tác tiến hành các hoạt động chung, bao gồm diễn tập trên Biển Đông trong hơn một năm qua.
Chúng ta cần các thỏa thuận công khai và minh bạch, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Đây là những thứ không chỉ đến từ Mỹ mà đến từ khắp khu vực.
- Trung Quốc không tôn trọng bản chất của các thỏa thuận hoặc chính sách. Điều này gây ra rắc rối?
- Đô đốc Davidson: Đây là nơi mà tôi nghĩ rằng kinh tế và các mối quan tâm an ninh lẫn nhau trong khu vực, cũng như chiều sâu của mối quan hệ mà họ có với Mỹ là rất quan trọng.
Tầm ảnh hưởng và sức cạnh tranh của Mỹ trong khu vực là rất lớn. Một số quốc gia bắt đầu nhận thấy mặt trái sau những lời chào mời hấp dẫn của Trung Quốc trong sáng kiến Vành đai và Con đường.
Đơn cử là trường hợp của Tuvalu, một quốc đảo ở Châu Đại Dương với tổng sản phẩm quốc nội chỉ 40 triệu USD, đã từ chối lời đề nghị trị giá 400 triệu USD của Trung Quốc, vì họ nhận thấy đó là sự đầu tư đe dọa đến chủ quyền.
- Kinh tế là vũ khí của Trung Quốc, vậy Mỹ sẽ làm gì?
- Đô đốc Davidson: Người dân một số quốc gia trong khu vực thường xuyên đề cập đến việc Trung Quốc là đối tác thương mại số một của họ, không có gì phải nghi ngờ về điều này. Nhưng Mỹ mới là quốc gia số 1 khi nói đến đầu tư trực tiếp nước ngoài vào khu vực.
 |
| Tàu khu trục Mỹ trong một lần thực hiện nhiệm vụ tự do hàng hải trên Biển Đông. Ảnh: Hải quân Mỹ. |
Ở một số quốc gia, mức đầu tư trực tiếp của Mỹ gấp 10 lần những gì mà Trung Quốc đầu tư vào các quốc gia đó. Người ta thường nói rằng thương mại giống như một cuộc “hẹn hò” còn đầu tư trực tiếp là “cuộc hôn nhân”. Đối tác và đồng minh của Mỹ trong khu vực tôn trọng điều đó.
Ở các khía cạnh khác là cách tiếp cận doanh nghiệp tư bản tự do. Họ biết rằng cách tiếp cận này trong 70 năm qua đã giúp hàng tỷ người thoát khỏi đói nghèo và những người khác trở nên thịnh vượng trên khắp châu Á.
Tôi nghĩ rằng việc thông qua đạo luật sử dụng tốt hơn đầu tư phát triển trong năm ngoái là một phương tiện quan trọng giúp giải phóng doanh nghiệp tư nhân và vốn đầu tư. Đó là một trong những cách mà Mỹ sẽ theo đuổi.
- Mỹ có tác động yêu cầu các đồng minh cắt đứt kết nối với Trung Quốc?
- Đô đốc Davidson: Chúng tôi sẽ không yêu cầu mọi người lựa chọn giữa chúng tôi và Trung Quốc. Các đồng minh, đối tác tìm đến Mỹ để được hỗ trợ tư vấn về các vấn đề an ninh và ngoại giao. Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông là một ví dụ.
ASEAN muốn tham vấn với Mỹ để đi sâu vào các chi tiết, đó là một phần của nguyên tắc tự do và cởi mở. ASEAN muốn các thỏa thuận công khai và minh bạch và họ cần lời khuyên của Mỹ để đảm bảo điều đó.
 |
| Nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ trong một cuộc tập trận trên Biển Đông. Ảnh: Hải quân Mỹ. |
Điều đó không nhất thiết sẽ ngăn họ khỏi các cuộc thảo luận về quy tắc ứng xử với Trung Quốc, nhưng Washington chắc chắn có thể giúp tiếp cận theo cách giúp họ bảo vệ chủ quyền và luật pháp quốc tế.
- Các khoản đầu tư chính của Mỹ trong việc chống lại gia tăng quân sự của Trung Quốc?
- Đô đốc Davidson: Lực lượng không gian và phát triển năng lực không gian, đó là một. Kết hợp không quân và phòng thủ tên lửa. Triển khai máy bay chiến đấu thế hệ 5 đến Nhật Bản và Hàn Quốc là một khía cạnh khác.
Phát triển năng lực tấn công chính xác tầm xa là một yếu tố rất quan trọng trong vấn đề này. Cố gắng đẩy mạnh các khái niệm, từ hoạt động đa miền đến hàng hải phân tán trong tương lai. Kết hợp các yếu tố này lại với nhau thành một cấu trúc chiến đấu chung có hiệu quả trong khu vực.
- Mỹ có đủ tài trợ cho việc đối phó Trung Quốc?
- Đô đốc Davidson: Chắc chắn tôi sẽ nói rằng Trung Quốc là thách thức chiến lược đối với Mỹ trong thế kỷ 21. Những gì chúng tôi đã làm trong 15-18 năm qua là các hoạt động mang tính đối phó ở Tây Nam Á. Tôi đã nói về một số khả năng mà tôi nghĩ chúng ta cần có, sau đó là những thứ chúng ta cần tiếp tục đầu tư để đối phó với thách thức.
Chúng tôi đang thảo luận về ngân sách quốc phòng năm 2021. Tôi đang xem xét làm thế nào kết hợp các vấn đề với nhau.
- Tình trạng hạm đội thì sao. Có phải Mỹ đang ở thế đối phó với Trung Quốc bằng đường biển?
- Đô đốc Davidson: Đây là vị thế của chính quyền mà 355 tàu là cơ cấu lực lượng mà chúng ta nên hướng đến trong tương lai. Tôi hoàn toàn ủng hộ điều đó. Tôi khá hài lòng khi thấy hợp đồng mua 9 tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Virginia, block V được ký kết.
Đó là một phần quan trọng trong lợi thế của chúng tôi và chúng tôi muốn tiếp tục tận dụng lợi thế đó và các khả năng khác mà hải quân sản xuất.
355 tàu sẽ là nguồn lực để chúng tôi phấn đấu. Trước đó, Quyền Bộ trưởng Hải quân Thomas Modly nói rằng 355 tàu là mục tiêu của chúng tôi.
