Diễn đàn Hợp tác Trung Quốc - châu Phi: thiện chí hay tham vọng?

Diễn đàn Hợp tác Trung Quốc (TQ) - châu Phi kết thúc cuối tuần qua tại Bắc Kinh là cột mốc mới trên con đường tăng cường thâm nhập lục địa đen của cường quốc kinh tế thứ 2 thế giới.

>>Trung Quốc khoe 'tàu tuần tra lớn nhất'
>>Trung Quốc tra tấn công dân Hàn Quốc?
>>Nghị sỹ Philippines kêu gọi LHQ đưa quân tới biển Đông

Đó là nhận định của trang mạng Topix - Nam Phi về diễn biến của diễn đàn gây tác động lớn đến toàn bộ châu Phi. Tại diễn đàn lần này, TQ cam kết cung cấp cho châu Phi gói tín dụng 20 tỉ USD từ nay đến năm 2015, tăng gấp đôi khoản tín dụng mà Bắc Kinh đưa ra tại diễn đàn năm 2009 tổ chức tại Ai Cập.

Dù vậy, có thể nói Diễn đàn Hợp tác TQ - châu Phi năm nay diễn ra trong bối cảnh không hoàn toàn “tốt”. Bình luận của hãng Reuters viết: “Các nhà phân tích cho rằng quan hệ TQ - châu Phi vẫn bị bao phủ bởi sự nghi kỵ và tâm trạng lo lắng của người dân châu Phi đối với siêu cường mới nổi và cả hai phía vẫn miễn cưỡng ủng hộ nhau trong các vấn đề quốc tế lớn”.

Trong một thập kỷ qua, quan hệ TQ - châu Phi chủ yếu dựa trên cơ sở thương mại và đầu tư có lợi cho Bắc Kinh. Những tiếng nói chỉ trích tại nhiều nước châu Phi không hài lòng việc TQ chỉ quan tâm khai thác tối đa nguồn tài nguyên khoáng sản và dầu mỏ của châu Phi để phát triển nền kinh tế đang bùng nổ của mình. Tại diễn đàn, Tổng thống (TT) Nam Phi Jacob Zuma đã thẳng thắn lưu ý TQ chủ trương ưu tiên phát triển những dự án cơ sở hạ tầng và khai thác nguyên liệu ở các nước châu Phi không thể mang tính bền vững, lâu dài, cần phải thay đổi. Ông nói: “Qua kinh nghiệm của châu Phi với châu Âu, đối tác tìm mọi cách ép buộc các nước châu Phi vì lợi ích của bản thân mình. Châu Phi phải thận trọng phát triển quan hệ đối tác với các nước”.

Ủng hộ quan điểm của TT Nam Phi, ông Thomas Yayi Boni, TT Benin, nói: “Châu Phi không muốn chỉ là nguồn cung cấp nguyên liệu cho nước ngoài hoặc là thị trường tiêu thụ hàng hóa”.

Chuyên gia John Lee của Trung tâm Nghiên cứu An ninh quốc tế Trường Đại học Sydney (Úc) phân tích tham vọng thâm nhập châu Phi của TQ: “Bắc Kinh hiểu rằng họ phải được coi là một đối tác thật sự của các nước châu Phi chứ không chỉ là một đối tác thương mại thực dụng chỉ quan tâm khai thác nguồn tài nguyên của lục địa đen”.

Biện minh cho tham vọng của TQ, ông Hạ Văn Bình, chuyên gia về châu Phi của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội TQ, khẳng định: “TQ đang muốn trở thành một cường quốc toàn cầu nên cần có một số đối tác chiến lược. Trong khi đầu tư tại châu Phi tăng không ngừng, tất yếu TQ cần gây nhiều ảnh hưởng hơn nữa tại châu lục này”.

Theo Người Lao Động