Địa chấn khó ngờ ở World Cup 2022

Ngay từ đầu kỳ World Cup này, các đối thủ được đánh giá là nặng ký đã gặp nhiều khó khăn.

Saudi Arabia khiến Argentina choáng váng trong trận đấu được mô tả là cú sốc lớn nhất trong lịch sử giải đấu. CNN đánh giá đây mới chính là trận đánh dấu thời điểm World Cup 2022 thực sự khởi tranh.

Trong những trận tiếp theo, Morocco đánh bại đội tuyển số 2 thế giới là Bỉ, trong khi Australia vượt Đan Mạch giành quyền vào vòng đấu loại trực tiếp.

Những diễn biến khó lường cũng đến từ Bảng E, khi Nhật Bản đánh bại cả Đức và Tây Ban Nha, vươn lên vị trí đầu bảng. Tuy nhiên, Samurai xanh phải vật lộn trước đối thủ Costa Rica, đội trước đó bị Tây Ban Nha đánh bại với tỷ số 7-0 trong trận mở màn.

CNN nhận định kỳ World Cup năm nay chứng kiến rất nhiều “cú sốc”. Trên thực tế, World Cup 2022 là lần thứ 4 trong lịch sử 92 năm của giải đấu và lần đầu tiên từ năm 1994 mà không có đội nào thắng tất cả trận vòng bảng.

Một kỳ World Cup nhiều "lần đầu tiên"

World Cup này là có nhiều “lần đầu tiên” vì nhiều lý do. Đây là World Cup đầu tiên được tổ chức ở Trung Đông, và cũng là lần đầu tiên diễn ra vào giữa lịch bóng đá truyền thống của châu Âu.

FIFA quyết định dời World Cup khỏi thời điểm truyền thống vào tháng 7 và tháng 8 do thời tiết nóng bức ở Qatar trong những tháng đó. Do đó, hầu hết đội chỉ có hơn một tuần để chuẩn bị cho giải đấu hàng đầu của bóng đá quốc tế.

Kết quả là những quốc gia gồm các cầu thủ chơi tập trung tại một nước sẽ mạnh từ rất sớm. Saudi Arabia - không có cầu thủ nào thi đấu ở nước ngoài - và Anh dường như có đội hình tổ chức hiệu quả ngay từ đầu.

Trong khi đó, các đội với cầu thủ có mặt tại những giải đấu trên khắp thế giới gặp khó khăn để gắn kết trong những trận đầu tiên. CNN đánh giá Argentina chơi có vẻ rời rạc, Đan Mạch thiếu nhiệt huyết trong khi Bỉ uể oải. Một số đội lớn có khởi đầu chậm chạp, khi họ không còn quãng thời gian nghỉ vào đầu hè, sau khi nhiều giải đấu kết thúc, để điều chỉnh tổ chức chiến thuật và tình đồng đội.

Trong khi đó, thiếu thời gian chuẩn bị đồng nghĩa các cầu thủ đến Qatar sau gần 4 tháng lịch trình dày đặc, với nhiều người chơi 2 trận/tuần. Thông thường, các cầu thủ có gần một tháng để nghỉ ngơi, sau đó tăng cường thể lực cho giải đấu. Tuy nhiên, điều xa xỉ này không tồn tại ở World Cup 2022.

Đó cũng là lý do một số ngôi sao kỳ vọng sẽ tỏa sáng ở giải đấu nhìn chung thiếu đi sự bùng nổ. Nhiều cầu thủ cũng bị chấn thương và không tham gia được kỳ World Cup này.

Cầu thủ Morocco ăn mừng sau chiến thắng trước Bỉ hôm 27/11. Ảnh: Reuters.

Ngoài ra, điều kiện của bóng đá quốc tế cũng có thể cản trở khả năng hiệu quả, theo Economist. Trong khi các câu lạc bộ tập luyện cùng nhau hàng ngày và chơi tới 50-60 trận/mùa, thì đội tuyển quốc gia gặp nhau không quá thường xuyên và chỉ chơi khoảng 10 trận. Điều này khiến khả năng chơi tấn công tự do gặp hạn chế hơn nhiều, ngay cả với những cầu thủ ưu tú.

Dẫu vậy, tình hình này cũng cho thấy khả năng ứng biến dùng người thay thế của các huấn luyện viên. Gần đây, việc tăng từ 3 lên 5 quyền thay người đã đáp ứng yêu cầu của các huấn luyện viên trong việc thay đổi cầu thủ và hệ thống chiến thuật.

Trong chiến thắng của Nhật Bản trước Đức và Tây Ban Nha, huấn luyện viên Hajime Moriyasu đã bổ sung những gương mặt mới vào đúng thời điểm. Khi đối thủ có dấu hiệu xuống sức, việc thay cầu thủ mới tạo động lực cần thiết để thúc đẩy bàn thắng.

Trong trường hợp của Bỉ, độ tuổi của đội tuyển - vốn được mệnh danh là “thế hệ vàng” - khiến một số người tin thời của họ đã qua. Tiền vệ Kevin De Bruyne nói trong cuộc phỏng vấn với Guardian rằng đội bóng của anh “không có cơ hội” giành chiến thắng vì các cầu thủ “quá già”. CNN cho rằng lời nhận xét này đã có phần đúng, khi đại diện châu Âu bị loại ngay ở vòng bảng.

Đối với Đức, màn trình diễn đáng thất vọng của đội tuyển có lẽ không quá ngạc nhiên.

Những ngôi sao lớn tuổi - Thomas Müller, Manuel Neuer và İlkay Gündoğan - đều đã ngoài 30, kết hợp với lứa trẻ triển vọng nhưng thiếu kinh nghiệm - Jamal Musiala, Karim Adeyemi, Armel Bella-Kotchap và Youssoufa Moukoko - đã tạo nên một đội hình không đồng đều.

Với trường hợp của Bỉ và Đức, kết quả ở Qatar cho thấy đội hình của họ không được chuẩn bị tốt nhất cho giải đấu 2022.

Bản chất của World Cup

Do tính chất của World Cup, người hâm mộ thường chứng kiến những cuộc đụng độ khác lạ. Và điều tương tự cũng áp dụng với nhiều cầu thủ quốc tế, khi họ quen đối mặt với những đồng nghiệp có cùng trình độ thi đấu.

Tuy nhiên, với kỳ World Cup toàn cầu, các quốc gia, khu vực và nền văn hóa hòa vào nhau, tạo nên sự hòa quyện khổng lồ. Chính điều này đã dẫn đến những kết quả gây sốc. Đó cũng là một phần lý do World Cup là đỉnh cao của bóng đá thế giới, nơi chứng kiến những đội tuyển mạnh nhất bị đánh bại bởi đội yếu hơn.

Từ việc Mỹ đánh bại Anh năm 1950, Triều Tiên thắng Italy năm 1966, Senegal hạ gục đương kim vô địch Pháp năm 2002 và Tây Đức thua cuộc trước Algeria trong trận ra quân tại World Cup 1982, lịch sử của World Cup tràn ngập những điều bất ngờ.

Những đội bóng lớn gặp khó khăn trước đối thủ bị đánh giá yếu hơn tại World Cup 2022. Ảnh: Reuters.

Ngoài ra, với World Cup năm nay, các đội được đánh giá yếu hơn củng cố hàng thủ, đặc biệt phòng thủ trong các tình huống cố định. Tại World Cup 2018, cứ 19 tình huống cố định thì có một lần ghi bàn. Trong khi đó, tại tuần đầu tiên của World Cup 2022, cứ 50 lần thì mới có một lần ghi bàn.

Không chỉ vậy, khả năng tấn công được đánh giá là không bằng các kỳ World Cup trước. Economist cho rằng World Cup 2022 thiếu những tiền đạo chất lượng hàng đầu ở độ tuổi từ giữa đến cuối 20. Tờ báo này chỉ ra đúng 2 cái tên là Kylian Mbappé của Pháp (24 tuổi) và Harry Kane (29 tuổi) của Anh.

Lionel Messi của Argentina, Robert Lewandowski của Ba Lan, Cristiano Ronaldo của Bồ Đào Nha, Luis Suárez của Uruguay và Gareth Bale của xứ Wales đều đã ngoài 30, trong khi những cầu thủ trẻ triển vọng như Vinicius Junior (Brazil), Darwin Núñez (Uruguay) và Cody Gakpo (Hà Lan) vẫn còn non nớt.

Cuối cùng, hiện tại, với cơ hội bên ngoài các lò bóng đá truyền thống ở châu Âu và Nam Mỹ, ngày càng có nhiều cầu thủ tài năng được sản sinh ra trên khắp thế giới, bất kể họ đến từ đâu. Do đó, toàn cầu hóa bóng đá đã nâng cao tiêu chuẩn của các đội yếu hơn.

Đội Morocco đánh bại Bỉ gồm các cầu thủ từ Chelsea, Paris St-Germain và Sevilla. Hai cầu thủ ghi bàn của Nhật Bản vào lưới Đức chơi ở Bundesliga. Cả ba đội châu Phi cận Sahara đều có loạt cầu thủ đến từ các giải đấu hàng đầu châu Âu.

Giám đốc phát triển bóng đá toàn cầu của FIFA, Arsène Wenger, cho biết kết quả vòng bảng đã “phản ánh khả năng cạnh tranh ngày càng tăng của bóng đá”.

Do đó, dù các đội châu Âu và Nam Mỹ vẫn sản sinh ra phần lớn cầu thủ giỏi nhất thế giới, World Cup 2022 đã chứng minh thời vượt qua vòng bảng một cách dễ dàng đã không còn nữa. Dẫu cho World Cup 2022 khó có thể chứng kiến một nhà vô địch không thuộc châu Âu hoặc Nam Mỹ, nhưng trong tương lai gần, điều này không phải là không khả thi.

Và có những lý do để tin các vòng tiếp theo tại World Cup 2022 sẽ trở nên hỗn loạn và sôi động. Với lịch thi đấu dày đặc, sức khỏe nhiều cầu thủ có thể bị ảnh hưởng. Trong khi đó, một số đội được đánh giá cao sẽ chạm trán tại vòng tứ kết, như trận Pháp và Anh. 2 tuần sau khai mạc, với 3/4 số trận đã diễn ra, World Cup dường như chỉ mới khởi động.