"Một vài người gọi tôi là 'Hoàng đế'", Franz Beckenbauer mô tả về tiểu sử bản thân trên trang cá nhân.
Không chỉ sở hữu diện mạo giống một cựu hoàng xứ Bavaria, điều khiến ông có biệt danh "Hoàng đế", di sản của Beckenbauer còn giúp bản thân xứng đáng trở thành một trong những vị vua ở ngôi đền huyền thoại bóng đá.
 |
| Franz Beckenbauer có biệt danh là "Der Kaiser" - "Hoàng đế". |
Libero vĩ đại
Bằng cách lùi lại một bước, Beckenbauer tiến lên phía trước một bước. Trong tiếng Italy, libero có nghĩa là tự do và mô tả một cầu thủ có vai trò che chắn phía sau hàng phòng ngự. Đó không phải khái niệm hoàn toàn mới đối với bóng đá cuối những năm 60, đầu thập niên 70 thế kỷ trước.
Tuy nhiên, hiếm có ai thành công ở vị trí libero như Beckenbauer. Tầm nhìn, tư duy bóng đá và sự duyên dáng trong lối chơi của cố danh thủ sinh năm 1945, biến ông trở thành sản phẩm độc nhất vô nhị ở vị trí libero.
Một cú sút phạt thành bàn ở khoảng cách gần 25 m theo kiểu "trivela" (bằng má ngoài) là điều ít cầu thủ ngày nay dám làm (và thành công) trong bóng đá đỉnh cao. Khi những thước phim về Beckenbauer được tua lại, ta thấy ông làm điều đó không chỉ một lần.
Tháng 3/1974, Bayern làm khách trên sân Duisburg, Beckenbauer thực hiện một cú sút phạt trivela đầy đẳng cấp và kiêu ngạo, điều hiếm hậu vệ nào dám làm ở thời buổi hiện tại. Một hậu vệ nhưng có kỹ năng chơi bóng không thua gì những ngôi sao tấn công hay nhất, đó là Beckenbauer.
 |
| Beckenbauer từng nổi tiếng với bàn thắng sút phạt theo kiểu trivela. |
“Khi còn nhỏ, ông ấy là cầu thủ bóng đá nước ngoài đầu tiên tôi từng nghe nói đến”, cựu trung vệ tuyển Anh và Liverpool, Jamie Carragher viết tri ân Beckenbauer trên trang cá nhân.
“Đó là bởi nếu bất kỳ cầu thủ nào cố gắng chơi bóng ngay từ tuyến dưới, dù chuyên nghiệp hay nghiệp dư, tôi sẽ nghe thấy những tiếng xì xào, ‘Hắn nghĩ mình là Beckenbauer đấy’. Ông ấy đã làm thay đổi bóng đá", Carragher khẳng định.
Với xuất phát điểm và vị trí tương đồng, Carragher cũng từng cố chơi như Beckenbauer, nhưng anh nhanh chóng nhận ra rằng tư duy và kỹ năng chơi bóng của "Hoàng đế" không phải là thứ ai cũng dễ dàng bắt chước được.
Beckenbauer khởi nghiệp ở vai trò tiền vệ trung tâm, vị trí ông chơi trong trận chung kết World Cup 1966, khi Tây Đức thua Anh. Nhưng với tư cách một libero - "máy quét", Beckenbauer được xem như một nhạc trưởng, người làm bóng ngay từ tuyến dưới.
Tầm ảnh hưởng
Julian Nagelsmann nói rằng trong vai trò libero, Beckenbauer có lẽ là hình ảnh thu nhỏ của văn hóa khai phóng, tinh thần và chủ nghĩa tự do trong bóng đá, được lan tỏa khắp châu Âu những năm 60 thế kỷ trước. "Tình bạn với quả bóng giúp ông ấy được tự do. Franz Beckenbauer có thể bay lơ lửng trên sân cỏ”, HLV trưởng tuyển Đức nói.
 |
| Beckenbauer là libero vĩ đại nhất của thế giới bóng đá. |
Ngày nay, còn rất ít cầu thủ chơi được ở vị trí libero, không chỉ vì bóng đá thế giới thay đổi quá nhiều, mà còn bởi họ không có tài năng như Beckenbauer. David Alaba ở Real Madrid có thể là mẫu cầu thủ gần giống libero nhất, nhưng hậu vệ người Áo vẫn ở một đẳng cấp kém hơn "Hoàng đế".
Ba ngày trước khi Beckenbauer qua đời, một huyền thoại khác của bóng đá Brazil, Mario Zagallo, cũng trút hơi thở cuối ở tuổi 92. Trong vòng chưa đầy một tuần lễ, hàng ngũ những người đặc biệt nhất của bóng đá thế giới chỉ sót lại một thành viên còn sống.
Đó là Didier Deschamps, người duy nhất đang sống từng vô địch World Cup với tư cách vừa là cầu thủ vừa là HLV. Giống Deschamps, Beckenbauer không chỉ đơn thuần là một phần của tập thể từng vô địch thế giới.
"Hoàng đế" còn là đội trưởng trong đội hình Tây Đức vô địch World Cup. Ông cũng là đội trưởng ba lần giành European Cup (sau này là Champions League), kỷ lục sau này Sergio Ramos tái hiện. Beckenbauer lọt vào bốn trận chung kết World Cup, thua và thắng trên tư cách cầu thủ lẫn HLV.
Trong suốt thời gian dài, Beckenbauer là biểu tượng có tầm ảnh hưởng của bóng đá Đức. Ông nổi bật trong việc định hình sự phát triển bóng đá nước nhà trong 5 thập niên, từ 1960 đến 2000. Beckenbauer cũng là nhân tố quan trọng giúp nước Đức đăng cai World Cup 2006.
EURO vào mùa hè này sẽ là giải đấu kỷ niệm 50 năm Tây Đức vô địch World Cup. Người Đức quả thật rất biết chọn thời điểm đăng cai giải vô địch châu Âu. Tiếc là Beckenbauer không thể chứng kiến thời khắc đó. Song, "Hoàng đế" vẫn sẽ được tưởng nhớ đến, giống như cách người hâm mộ từng vinh danh các vị "Thánh" (Johan Cruyff), "Vua" (Pele) hay "Cậu bé vàng" (Diego Maradona) của họ.
Mục Thể thao giới thiệu Soccernomics của hai tác giả Simon Kuper và Stefan Szymanski, cuốn sách phơi bày phần nào sự thật về nền công nghiệp bóng đá với đại diện tiêu biểu là những ông lớn như Real Madrid, Barcelona, Manchester United...
