Di sản của Tổng thống Biden sẽ ra sao sau chiến thắng của ông Trump?

Trong 1.333 ngày, Tổng thống Joe Biden đã nhiều lần khẳng định bản thân ông là người duy nhất có khả năng đánh bại ứng viên đảng Cộng hoà Donald Trump.

Bỏ qua lời hứa làm cầu nối cho thế hệ kế cận, ông Biden cố gắng thuyết phục mọi người rằng ông là đại diện tốt nhất cho đảng Dân chủ, ngay cả khi nhiệm kỳ của ông chứng kiến tình trạng lạm phát tăng vọt và tỷ lệ ủng hộ từ người dân giảm mạnh.

Đáng lẽ cần rút lui sớm hơn

Ông Biden đã giữ một niềm tin vững chắc vào bản thân trong bối cảnh tác động của tuổi tác ngày càng rõ rệt hơn. Sự kiên định có phần bất chấp này đã dẫn đến màn thể hiện kém thuyết phục của người đứng đầu Nhà Trắng trong buổi tranh luận với ông Trump hồi tháng 6.

Bất chấp tác động của tuổi tác, ông Biden chỉ chấp nhận rút lui khỏi cuộc đua tổng thống khi bị các đồng minh đảng Dân chủ gây sức ép, trong đó có cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Ảnh: New York Times.

Vào đêm bầu cử, ông Biden từ Nhà Trắng đã chứng kiến ông Trump thắng dồn dập tại các bang chiến địa quan trọng qua đó đả bại bà Harris, người thay thế ông đại diện đảng Dân chủ ra tranh cử từ tháng 7.

Đối với các đồng minh của tổng thống đương nhiệm, ông Biden sẽ được nhớ đến với tư cách là người đã đẩy ông Trump khỏi Nhà Trắng vào năm 2020 và cũng là người đã lùi bước về sau, nhường chỗ cho bà Harris ra tranh cử vì lợi ích của quốc gia.

Tuy nhiên, một số đảng viên Dân chủ lại có cái nhìn tiêu cực về chính trị gia kỳ cựu này.

"Ông ấy (Biden) đáng lẽ phải là cây cầu nối giúp chuyển giao đến thế hệ kế cận của đảng Dân chủ", Douglas Brinkley, một sử gia kỳ cựu chuyên nghiên cứu các đời tổng thống Mỹ, nhận định. Ông Brinkley cũng cho rằng ông Biden đã "phá huỷ cây cầu" ấy khi không rút lui khỏi cuộc bầu cử tổng thống sớm hơn.

Ảnh hưởng di sản

Sự trở lại lịch sử của ông Trump giờ đây được cho là sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến di sản của Tổng thống Biden, tờ New York Times nhận định.

Các nhà sử học được dự đoán sẽ tranh luận trong nhiều năm về phần trách nhiệm của ông Biden trong thất bại của đảng Dân chủ. Tuy nhiên, một số sai lầm của tổng thống đương nhiệm đã trở nên tường minh với giới quan sát.

Dù đã có hơn nửa thế kỷ hoạt động trong chính trường, ông Biden vẫn được cho là đã đánh giá sai mức độ ủng hộ của cử tri đối với ông Trump.

Sự kiên quyết trong việc tái tranh cử ở tuổi 80 vào đầu năm 2023 của ông Biden cũng khiến đảng Dân chủ gặp khó trong việc tìm ra ứng viên phù hợp để đối đầu ông Trump.

Sau khi nhận lại "ngọn đuốc" từ ông Biden, bà Harris chỉ có hơn 100 ngày để vận động tranh cử, khoảng thời gian ngắn lịch sử trong nền chính trị Mỹ.

"Chúng ta đáng lý phải có một cuộc bầu cử sơ bộ để tìm ra tài năng thích hợp và có khoảng thời gian đủ dài nhằm giới thiệu ứng viên đến với cử tri", Mark Buell, một trong những nhà tài trợ chính cho chiến dịch tranh cử của bà Harris, nhận xét.

Ông Biden rút lui quá muộn được cho là một phần nguyên nhân chính dẫn đến thất bại của đảng Dân chủ. Ảnh: New York Times.

Vỡ mộng

Khoảng 16h ngày bầu cử, Nhà Trắng gửi ghi chú đến giới truyền thông cho biết ông Biden sẽ không tham gia sự kiện theo dõi kết quả bầu cử cùng bà Harris, vốn dự kiến tổ chức tại Đại học Howard ở Washington, trường cũ của phó tổng thống. Thay vào đó, ông Biden sẽ dõi theo tình hình ở các bang cùng với gia đình và các phụ tá thân cận.

Nhân viên của ông Biden cũng làm điều tương tự. Một số người chọn xem kết quả ở nhà, một số khác đổ về các quán bar. Một nhóm trợ lý thân thiết của ông Biden đã tập trung tại Cánh Tây của Nhà Trắng với hy vọng khấp khởi rằng bà Harris sẽ chiến thắng.

Khi cánh cửa dẫn vào Nhà Trắng của bà Harris ngày càng hẹp dần và cuối cùng đã khép lại, một số trợ lý ông Biden đã phải cố kìm nước mắt. Nhiều người đã ở bên ông Biden trong gần một thập kỷ. Phần lớn trong số họ đã tiếp nhận chủ nghĩa lạc quan của tổng thống và tin vào một chiến thắng cho bà Harris.

Thành tích tốt hơn mong đợi của đảng Dân chủ trong đợt bầu cử giữa kỳ năm 2022 đã khiến nhiều thành viên trong nhóm của ông Biden giữ vững niềm tin vào bà Harris cho đến những giây phút cuối cùng trước khi ông Trump "đại thắng" tại các bang chiến địa. Họ cho rằng nước Mỹ đã đủ mệt mỏi với ông Trump. Thậm chí, bản thân ông Biden cũng nghĩ như vậy.

"Tôi chưa thua. Lần trước tôi đã thắng ông Trump và lần này cũng sẽ như vậy", ông Biden nói với đài MSNBC hồi tháng 7, chỉ 13 ngày trước khi ông rút lui khỏi cuộc đua tổng thống.

Trong đêm bầu cử, tại Đại học Howard, nơi hàng nghìn người ủng hộ tụ tập để chờ đợi khoảnh khắc nước Mỹ có nữ tổng thống đầu tiên, bầu không khí đã chuyển từ phấn khích sang trầm lắng và cuối cùng là lo lắng. Nhiều người đã rời đi khi màn hình lớn cho thấy ông Trump đã giành được bang chiến trường quan trọng North Carolina.

Trong nhiều tuần trước thềm bầu cử, ông Biden và các trợ lý đã cảnh báo rằng nếu đắc cử, ông Trump sẽ có khả năng phá vỡ chương trình nghị sự dưới thời tổng thống đương nhiệm với sự trợ lực từ thế đa số của đảng Cộng hoà trong Quốc hội và các thẩm phán trong Tối cao Pháp viện được bổ nhiệm bởi ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên.

Một số luồng ý kiến khác lại tin rằng Đảng Cộng hòa có thể gặp khó khăn trong việc hủy đảo ngược các chương trình được người dân ủng hộ như trợ giá sản phẩm y tế hoặc các khoản đầu tư vào cầu, đường và sân bay.

Di sản của ông Biden được dự đoán sẽ chịu tác động mạnh dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump. Ảnh: New York Times.

Vào mùa hè năm 2021, ông Biden có lần đầu họp mặt với các nhà lãnh đạo châu Âu dưới tư cách tổng thống Mỹ ở Cornwall, Anh. Tại đây, ông Biden nói với các nhà đồng cấp rằng ông Trump đã bị đẩy khỏi Nhà Trắng và "nước Mỹ đã trở lại".

Các nhà lãnh đạo châu Âu đáp lại bằng sự hoài nghi và quan ngại: "Nhưng trong bao lâu?" Họ muốn đảm bảo rằng chính sách đối ngoại của Washington sẽ không quay lại thời kỳ "nước Mỹ là trên hết" của ông Trump thêm lần nữa, theo New York Times.

Thời điểm đó, ông Biden nói với các nhà đồng cấp rằng nhiệm kỳ của ông Trump chỉ là chuyện hy hữu, một cú chuyển mình tạm thời về vị thế của Mỹ trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, đêm bầu cử chứng minh rằng Tổng thống Biden đã sai.

Đối với cá nhân ông Biden, đây là cú sốc lớn cho sự nghiệp chính trị vốn chủ yếu được xây dựng dựa trên danh tiếng của ông về các vấn đề toàn cầu.

Khi còn là thượng nghị sĩ, ông Biden đã làm việc với cộng đồng quốc tế dưới tư cách là chủ tịch của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện. Trong 8 năm làm phó tổng thống, ông đã từng là cố vấn chính sách đối ngoại cho ông Obama. Trong nhiệm kỳ tổng thống, ông Biden đã tự coi mình là người bảo vệ nền dân chủ và là người ủng hộ mạnh mẽ cho các thể chế quốc tế, đặc biệt là Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Tuy nhiên, vào ngày bầu cử, cử tri đã chọn ủng hộ một hướng đi khác.