Tại làng Basi, cách thủ đô New Delhi 90 phút chạy xe, khoảng 75% trong 5.400 dân làng ở đây mắc Covid-19 và hơn 30 người chết trong ba tuần qua. Làng Basi không có cơ sở y tế, không có bác sĩ hay bình oxy, theo Bloomberg.
Không như người thành phố biết dùng mạng xã hội, dân làng Basi không thể lên Twitter để kêu gọi sự trợ giúp của những người lạ mặt.
Làng Basi thuộc bang Uttar Pradesh. Bang này có hơn 75% người dân sống tại nông thôn, theo thống kê dân số gần nhất vào năm 2011 của Ấn Độ.
“Hầu hết người chết trong làng đều do không được cho thở oxy kịp thời”, Sanjeev Kumar, trưởng làng mới được bầu lên, nhận định. Ông Kumar cho biết người bị bệnh nặng phải di chuyển quãng đường bốn tiếng để tới bệnh viện gần nhất, nhưng nhiều người đã qua đời ngay trên đường đi..
 |
| Trưởng làng Sanjeev Kumar ngày 10/5 cầm ảnh chân dung những bệnh nhân Covid-19 mới qua đời tại làng Basi, bang Uttar Pradesh. Ảnh: Bloomberg. |
Những gì xảy ra tại làng Basi là hình ảnh chung của vùng nông thôn Ấn Độ lúc này. Qua các cuộc phỏng vấn với đại diện từ hơn 18 thị trấn và ngôi làng tại khắp Ấn Độ, quy mô cuộc khủng hoảng dần hiện lên.
Theo Bộ Y tế Ấn Độ, quốc gia này có hơn 25 triệu ca nhiễm Covid-19 và 274.390 ca tử vong kể từ đầu đại dịch. Nhưng nhiều người cho rằng quy mô khủng hoảng lớn hơn đáng kể so với con số chính thức, trong bối cảnh nhiều dân làng bị ốm nhưng sợ rời khỏi nhà, và con số tử vong vì Covid-19 không được ghi nhận đầy đủ.
Hình ảnh chung của nông thôn Ấn Độ
Sau cuộc bầu cử trưởng làng Basi gần đây, nhiều nhân viên bầu cử nhiễm virus corona, trong đó có Kumarsain Nain, 59 tuổi, và con trai 31 tuổi. Khi Nain khó thở và phải đi viện, gia đình ông không thể tìm được xe cứu thương có máy thở oxy, theo Praveen Kumar, một con trai khác của Nain.
“Khi chúng tôi đến được bệnh viện, bác sĩ bảo bố tôi đã qua đời. Nhưng thay vì ghi nguyên nhân tử vong là Covid-19, họ chỉ ghi là ngưng tim”, Kumar nói. “Bác sĩ nói không cần kiểm tra xem bố tôi có dương tính Covid-19 không vì ông ấy chết rồi”.
Không lâu sau, ở một phòng khám khác, anh trai của Kumar cũng qua đời cùng lúc với 6 bệnh nhân khác. Cả 7 người đều đang dùng máy thở tại thời điểm trước khi chết.
“Tôi nghi là bệnh viện hết oxy nên dẫn đến tử vong”, Kumar nói.
 |
| Bãi hỏa táng ngoài trời dọc bờ sông Yamuna, một nhánh sông Hằng, tại làng Garh, bang Uttar Pradesh vào ngày 4/5. Ảnh: Bloomberg. |
Trả lời Bloomberg ngày 18/5, ông Baijayant Panda, quan chức cao cấp trong đảng Bharatiya Janata cầm quyền, bảo vệ cách phản ứng của chính phủ. Ông chỉ ra rằng cơ quan bầu cử là phía ra quyết định tổ chức bỏ phiếu, và chính quyền các bang chịu trách nhiệm xây dựng những nhà máy oxy. Các cơ sở này được nhận kinh phí liên bang.
“Đầu tháng 1, quan điểm chung là Ấn Độ vượt qua đợt lây nhiễm mạnh nhất của virus corona. Nhiều nhà dịch tễ học đang lên tiếng chỉ trích lúc này, trên thực tế là những người vào tháng 10/2020 từng nói rằng giai đoạn tồi tệ nhất đã qua nên không cần áp nhiều giới hạn”, ông Panda nói.
Tại bang Bihar, nơi gần 90% dân số sống ở nông thôn, người dân tuần trước tìm thấy 70 thi thể trôi nổi trên sông Hằng.
Vì nhà hỏa táng đang trong tình trạng quá tải, người dân lo ngại không kham nổi chi phí an táng, nên đành "gửi" thi thể thân nhân ở sông Hằng. Đến nay, người dân vẫn phát hiện các thi thể được dòng nước đẩy dạt vào bờ.
Cảnh tượng tương tự cũng xuất hiện ở bang Madhya Pradesh, nơi có 72% dân số sống tại nông thôn, theo số liệu năm 2011.
“Không có giường bệnh hoặc thuốc thang. Người dân chỉ nằm chờ chết. Tại thành phố Ujjain và những vùng xung quanh, trong hai tuần qua có vài trường hợp cả gia đình đều không qua khỏi”, Rajesh Sharma, chủ công ty du lịch tại Ujjain, bang Madhya Pradesh, cho biết.
“Quy mô khủng hoảng chưa từng thấy”
Tại bang Punjab, nhà chức trách địa phương kêu gọi các tình nguyện viên gõ cửa từng nhà để kiểm tra sức khỏe và kêu gọi người dân đi tiêm chủng.
Những tình nguyện viên y tế này (ASHA) phải làm việc trong điều kiện khó khăn để tiêm chủng cho trẻ và làm công tác sơ cứu cho các ngôi làng. Nhưng theo Balbir, một người thuộc ASHA làm tại quận Ludhiana, Punjab, quy mô cuộc khủng hoảng hiện nay là chưa từng thấy.
 |
| Những đồng ruộng tại làng Basi bị bỏ mặc vì nhiều người trong lực lượng lao động bị ốm. Ảnh: Bloomberg. |
“Nhiều người sợ hãi nên không kể với ai về triệu chứng sốt. Dù dịch bệnh bùng phát mạnh như thế, họ vẫn chưa cho chúng tôi đồ bảo hộ đầy đủ: không khẩu trang, không găng tay hay gì cả”, bà Balbir nói.
Bang Uttarakhand, nơi gần 70% dân số sống tại nông thôn, cũng chịu đòn nghiêm trọng từ Covid-19. Số ca nhiễm tại Uttarakhand tăng gấp 20 lần sau khi đón hơn 9 triệu khách tới tham gia lễ Kumbh Mela trong ngày 31/3-24/4.
“Không có một gia đình nào tại Rishikesh, bang Uttarakhand mà không có người ốm. Haridwar, cùng bang Uttarakhand, cũng ở trong tình trạng tương tự”, Navin Mohan, người giúp sắp xếp các chuyến đi tới những thị trấn thiêng ở bờ sông Hằng, cho biết.
“Đại dịch thật sự đã vượt khỏi tầm kiểm soát. Hàng nghìn người đã và sẽ chết trong những tuần tới”, ông Mohan nói.
