Bà Aung San Suu Kyi tại Hạ viện Myanmar. Ảnh: Getty |
Sau khi giành thắng lợi đến 80% trong cuộc bầu cử lịch sử hồi tháng 11/2015, đảng NLD của bà Suu Kyi cuối cùng đã giành được quyền thành lập chính phủ dân chủ đầu tiên kể từ khi quân đội nắm quyền vào năm 1962.
Tuy nhiên, theo hiến pháp năm 2008, phe quân đội vẫn chiếm 25% số ghế ở quốc hội và giữ vị trí ở 3 bộ quan trọng là Quốc phòng, Nội vụ và Các vấn đề biên giới. Đảng NLD cũng từng thắng lớn trong cuộc bầu cử năm 1990, nhưng kết quả khi đó không được công nhận.
"Chúng tôi có thể công bố tổng thống vào tuần thứ hai của tháng 2", Win Htein, một thành viên cao cấp của NLD nói. Một đảng viên khác của NLD thì cho biết, quá trình đề cử người vào vị trí tổng thống sẽ diễn ra cho đến cuối tháng.
Trong tuần này, quốc hội mới sẽ tập trung vào vấn đề bổ nhiệm chủ tịch quốc hội cùng việc chuẩn bị để hội đồng nghị sĩ ở các địa phương hoạt động từ ngày 8/2. Thượng viện và Hạ viện ở Myanmar sẽ đề cử ứng viên của mỗi cơ quan. Phe quân đội cũng sẽ đưa ra danh sách ứng viên của họ. Sau đó, cả hai viện sẽ cùng bỏ phiếu cho ứng viên này. Người chiến thắng trở thành tổng thống và hai ứng viên còn lại đảm nhận chức phó tổng thống.
Cũng theo Hiến pháp 2008, bà Aung San Suu Kyi không thể trở thành tổng thống vì con của bà là người nước ngoài. Từ khi cuộc bầu cử kết thúc đến nay, bản thân bà Suu Kyi cũng như đảng NLD chưa có động thái tiết lộ ai có thể là người kế nhiệm Tổng thống Thein Sein. Tuy nhiên, bà Suu Kyi đã tuyên bố sẽ "vượt trên cả tổng thống" và toàn quyền kiểm soát chính phủ.
Ông Shwe Mann, chủ tịch hạ viện sắp mãn nhiệm, nhận định: "Để vượt qua những thách thức, đảng NLD cần phải chọn người hợp lý và bổ nhiệm họ vào đúng vị trí. Đây là điều lo ngại chính của tôi, vì nó sẽ quyết định hiệu quả của chính phủ của bà Suu kyi. Người dân đang kỳ vọng rằng mọi vấn đề sẽ được giải quyết nếu chính phủ do NLD thành lập đi vào hoạt động, và khi đó vốn nước ngoài sẽ chảy vào".
Đề cử của NLD vào các vị trí chủ chốt của quốc hội Myanmar đã cân nhắc sự nhạy cảm về yếu tố dân tộc. Win Myint sẽ trở thành chủ tịch hạ viện, đại diện cho nhóm dân tộc người Miến chiếm đa số. Phó chủ tịch Hạ viện là T Khun Myat, người dân tộc Kachin và là thành viên đảng USDP của Tổng thống Thein Sein. Chủ tịch Thượng viện sẽ là ông Win Khang Than, người dân tộc Karen và phó chủ tịch là Arakanese Aye Thar Aung từ một đảng nhỏ khác.
Cuối tuần qua, CNN cho biết Tổng thống Thein Sein đã cam kết chính phủ hiện tại sẽ "hợp tác với chính phủ mới để mang lại hòa bình và phát triển của đất nước". "Mọi việc mà chúng tôi đã thực hiện trong 5 năm qua nhằm khôi phục hòa bình và ổn định", ông nói.