Đàn ông già, đàn bà đẹp đánh dấu sự quay trở lại của tác giả Phan An sau một thời gian dài im hơi lặng tiếng trên văn đàn. Đây là tác phẩm được viết với phong cách và thể loại truyện ngắn - tản văn quen thuộc của tác giả sau hai lần lấn sân sang tiểu thuyết. Những tác phẩm đã được in trước đó của nhà văn gồm truyện ngắn, tản văn, tiểu thuyết như: Giường, Phong độ đàn ông, Những câu chuyện biển, Những câu chuyện Sài Gòn, Nếu còn có tình yêu, Tình không như là mơ, Tình yêu, Tình yêu và Ai quyến rũ ai...
Ai từng đọc Phan An hẳn không thể quên được giọng văn hài hước, trào lộng, mạch văn chậm rãi dẫn dắt những câu chuyện vu vơ, tưởng như đơn giản nhưng rất đời của anh.
 |
| Sách Đàn ông già, đàn bà đẹp. |
Vẫn với chất văn quen thuộc, tác giả xây dựng nhân vật "đàn ông già" như sự nối tiếp của nhân vật đàn ông trong các truyện ngắn trước đây. Đàn ông già, đàn bà đẹp xoay quanh những câu chuyện nho nhỏ trong cuộc sống của đàn ông, đàn bà. Câu chuyện về đàn ông già và những mối quan hệ với đàn bà uống trà, đàn bà uống rượu, với đàn bà hay ho, với đàn bà hai mươi, ba mươi…; rồi đàn ông già với những ngày tự tìm cách “nhốt” mình vào “lồng” hay cả những câu chuyện vặt vãnh như đi chợ, ăn chay, xuống tóc, đạp xe, chụp ảnh…
Viết về đàn bà đẹp, Phan An quan tâm những mối ưu tư bâng quơ, những hy vọng mơ hồ của phụ nữ đã, đang và sẽ yêu. Tác giả phân tích tâm lý những kiểu đàn bà khác nhau như đàn bà độc thân, đàn bà nhẹ dạ, đàn bà hồn nhiên ngây thơ… và cả những câu chuyện tình bình dị mà lãng mạn ở biển, ở Đà Lạt, ở cả trên… giường.
Những câu chuyện của Phan An đôi khi chưng hửng nhưng không khiến người ta hụt hẫng mà trái lại để cho người đọc không gian tưởng tượng cởi mở. Chuyện anh kể tưởng bình thường đến mức chẳng có gì đáng kể, những câu chuyện có khi chẳng đầu chẳng cuối nhưng chân thực.
“Trong mỗi đàn ông già có thể có một cậu bé. Thỉnh thoảng, khi đàn ông già ngủ, cậu bé ấy sẽ khe khẽ chui ra...”, Phan An viết.
Viết về tâm tư đàn ông, đàn bà tưởng là chuyện nhỏ nhặt đời thường, nhưng thể hiện sao chạm tới cảm xúc người đọc thì chưa bao giờ đơn giản. Thế mà Phan An viết nhẹ như không. Cách tác giả cởi mở, tâm sự và chia sẻ về đàn ông, về đàn bà, về đời giúp ta cảm nhận được những góc cạnh khác nhau trong cuộc sống, trong tâm lý của mọi người xung quanh. Ta soi vào thấy mình trong đó, chợt mềm lòng trước những nỗi niềm của đàn ông, đàn bà mà đặc biệt là đàn ông già.
Dưới sự dí dỏm, đôi khi là bất cần đời, cũng có những lúc "đàn ông già" cho ta những lời khuyên hay ho như: “Trên đời này có thể tìm kiếm mọi thứ, trừ tình yêu và cái chết. Hai thứ đó sẽ tự tìm thấy cháu, khi đến lúc”.
 |
| Sách dựng nên chân dung "đàn ông già" vừa nhiều chuyện, dí dỏm, nhưng không mất đi phần sâu sắc. |
Đơn giản, nhẹ bẫng, hài hước, trào lộng pha chút suy tư của một đàn ông già là cái chất nổi bật trong Đàn ông già, đàn bà trẻ. Tập truyện ngắn - tản văn về những trải nghiệm của một đàn ông đã U50 này chẳng mảy may gợn chút nặng nề, lo âu nào.
Nhân vật "đàn ông già" lắm lúc khiến người ta lắc đầu phì cười với mấy ý nghĩ trẻ con và “chăm chỉ” “bốt” Facebook, nhưng lắm lúc làm ta lắng lại, rồi gật gù bởi những câu văn “hơi hơi” sâu sắc.
Vẫn với giọng văn dí dỏm quen thuộc, Phan An đem đến cho người đọc những câu chuyện nhỏ hài hước, lắm lúc vụn vặn nhưng mang sức nặng chiêm nghiệm của một người đứng tuổi. Sau tất cả, nét dí dỏm nơi ngòi bút chẳng làm nhòa đi màu buồn phảng phất, lởn vởn như làn khói trong chiều tà… Trên phố, một đàn ông già ngồi bên ly cà phê, thi thoảng lại nhếch mép cười khẩy… chấp nhận những gì như nó vốn có.
Những câu chuyện của Phan An, những câu chuyện bình thường về những đàn ông, đàn bà tưởng như bình thường mà hóa ra lại không. Những câu chuyện tình yêu của đàn ông già và đàn bà trẻ cứ tự nhiên như thế cuốn ta vào, bình dị mà lôi cuốn.
