Tại một diễn đàn trực tuyến ngày 8/6, ông Albert del Rosario kêu gọi chính phủ Philippines “cần phải đứng lên vì quyền lợi chính đáng của chúng ta”.
Theo trang Inquirer (Philippines), thiệt hại trên có thể lên tới 200 tỷ peso Philippines, tức gần 4 tỷ USD.
“Trung Quốc gây ra sự tàn phá kinh hoàng, với quy mô lớn nhất, gần như vĩnh viễn đối với tài nguyên biển thuộc về người Philippines ở Biển Tây Philippines (cách mà nước này gọi Biển Đông)”, ông nói, nhắc đến phán quyết 2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA).
“Nói cách khác, Trung Quốc phải chịu trách nhiệm khổng lồ và mắc nợ người Philippines hàng tỷ peso với hành vi lạm dụng biển vẫn đang tiếp diễn”, ông nói.
 |
| Cựu ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario. Ảnh: AP. |
Ông dẫn lại một nghiên cứu từ Viện Khoa học Biển của Đại học Philippines, ước tính nước này mất ít nhất 33 tỷ peso mỗi năm vì san hô bị tàn phá, do các cấu trúc nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép, cũng như “hoạt động đánh bắt cá trái phép” của Bắc Kinh.
Ông Del Rosario tính toán tổng tiền là hơn 231 tỷ peso, tính từ năm 2014. “Trung Quốc từ chối đền bù khoản nợ của họ với người Philippines. Làm thế nào để buộc Trung Quốc trả tiền? Đã đến lúc người Philippines đoàn kết và đòi lại khoản nợ từ Trung Quốc. Chính quyền Philippines có quyền thu giữ tài sản, bất động sản của nhà nước Trung Quốc ở Philippines để trả khoản nợ của Trung Quốc với người Philippines”, ông nói.
Ông nhắc đến các phần sở hữu của chính phủ Trung Quốc trong lưới điện quốc gia Philippines (có ước tính lên đến 40%), cũng như tập đoàn viễn thông Trung Quốc, là hệ thống mạng thứ ba ở Philippines.
Ông cũng nhắc đến việc các quốc gia khác từ chối cho phép Trung Quốc “thâu tóm” các ngành công nghiệp thiết yếu.
“Các nước khác như Australia, Nhật Bản, Ấn Độ, Mỹ, Liên minh châu Âu gần đây đã có các biện pháp ngăn Trung Quốc thâu tóm các công nghiệp thiết yếu và chiến lược như năng lượng, công nghệ, truyền thông, viễn thông, trong cơn khủng hoảng kinh tế vì dịch Covid-19”, ông nói.
Tháng 4/2019, Thượng nghị sĩ Risa Hontiveros của Philippines có động thái yêu cầu Trung Quốc trả tiền đền bù cho các thiệt hại mà Bắc Kinh gây ra cho san hô của Philippines. Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila đã lên án bước đi trên.
