'Cuộc chiến trinh tiết' của phụ nữ Trung Quốc

Tư tưởng truyền thống khiến phụ nữ e ngại về vấn đề trinh tiết. Ảnh minh họa: Reuters.

"Cuộc chiến trinh tiết" là một trong những lĩnh vực xung đột được Liu Jieyu - giáo sư xã hội học và nghiên cứu Trung Quốc tại Khoa Nghiên cứu Phương Đông và Châu Phi, Đại học London (Anh) - phát hiện khi thực hiện dự án kéo dài trong 3 năm, khảo sát các gia đình 3 thế hệ.

Trong cuốn sách Embedded Generations: Family Life and Social Change in Contemporary China (tạm dịch Những Thế Hệ Gắn Kết: Đời Sống Gia Đình và Biến Đổi Xã Hội trong Trung Quốc Đương Đại), xuất bản ngày 25/11, Liu chỉ ra rằng nhiều nam giới trẻ Trung Quốc chịu ảnh hưởng của quan điểm tự do phương Tây, cởi mở với quan hệ tình dục trước hôn nhân và thường gây áp lực buộc bạn gái phải quan hệ tình dục trong khi hẹn hò.

Mặt khác, đàn ông vẫn muốn cô dâu của mình còn trinh. Cộng với kỳ vọng của thế hệ trước - vốn phản đối việc quan hệ tình dục trước hôn nhân - nhiều phụ nữ trẻ thấy mình đang phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan khi nói về tình dục.

"Quyết định có nên đánh mất trinh tiết trong thời gian hẹn hò hay không là một cuộc đấu tranh của thế hệ phụ nữ một con sinh trong thập niên 1980", Liu viết trong cuốn sách do Princeton University Press xuất bản.

Ràng buộc bằng trinh tiết

Với nguồn tài trợ từ Hội đồng nghiên cứu châu Âu, Liu đã thành lập một nhóm nghiên cứu vào năm 2016 để thực hiện nghiên cứu thực địa chuyên sâu tại các vùng nông thôn ở các tỉnh Sơn Đông, Hồ Nam và Phúc Kiến, cũng như các khu vực thành thị bao gồm Thiên Tân, Quảng Châu và Tây An.

Hàng trăm cuộc phỏng vấn đã được thực hiện với các thành viên của 43 gia đình thành thị và 37 gia đình nông thôn, nhằm tìm hiểu những thay đổi trong các khía cạnh khác nhau của cuộc sống gia đình qua 3 thế hệ: cao tuổi (1930-1950); trung niên (1950-1970); thế hệ trẻ (1980-2000).

Cuốn sách kết luận rằng gia đình Trung Quốc chịu ảnh hưởng đan xen giữa các giá trị truyền thống và hiện đại, cùng với các yếu tố như giai đoạn cuộc đời, mức độ giàu có, trình độ học vấn và việc họ sống ở khu vực nông thôn hay thành thị.

"Khi bắt đầu nghiên cứu, tôi muốn tìm ra những thay đổi, nhưng thay vào đó, tôi phát hiện ra rất nhiều sự tiếp nối giữa các thế hệ", Liu chia sẻ với South China Morning Post, cho biết giá trị truyền thống vẫn chiếm ưu thế.

Quan hệ tình dục trước hôn nhân khiến nhiều phụ nữ lo lắng. Ảnh: VCG.

Quan hệ tình dục trước hôn nhân trở nên phổ biến hơn trong giới trẻ từ cuối thập niên 1990, sau khi Internet phát triển mạnh mẽ và chính phủ thay đổi cách mô tả việc sống chung chưa kết hôn - từ "sống chung bất hợp pháp" thành "sống chung không kết hôn".

Theo kết quả nghiên cứu, trong số những người được phỏng vấn thuộc thế hệ trẻ, có 60% phụ nữ và 80% nam giới từng quan hệ tình dục trước hôn nhân.

Tuy nhiên, số lượng bạn tình trung bình không tăng đáng kể và phần lớn nam giới lẫn phụ nữ sau đó đều kết hôn với người mà họ từng có quan hệ tình dục đầu tiên. Số bạn tình trung bình của nữ giới trong nhóm tuổi trẻ nhất là 0-1 người, trong khi nam giới cùng độ tuổi có trung bình 0-2 bạn tình.

"Vì vậy, quan hệ tình dục trước hôn nhân ở Trung Quốc phần lớn đóng vai trò như một giai đoạn chuyển tiếp dẫn tới hôn nhân", cuốn sách viết.

Dưới ảnh hưởng của các quan điểm tự do, thế hệ trẻ ngày nay tin rằng quan hệ tình dục là một phần tự nhiên của quá trình hẹn hò. Tuy nhiên, xu hướng này đặt phụ nữ vào tình thế khó xử, đặc biệt khi họ không chắc chắn liệu mối quan hệ có dẫn đến hôn nhân hay không.

Liu viết rằng trong các cuộc trò chuyện với nam giới được phỏng vấn, ban đầu hầu hết họ nói rằng sẽ tôn trọng quyết định của bạn gái về việc đồng ý hay không quan hệ, nhưng khi trao đổi sâu hơn, chỉ khoảng 30% thật sự có ý như vậy. Một số người thừa nhận rằng lần quan hệ đầu tiên với bạn gái là do họ "ép buộc".

Một số phụ nữ cho biết họ cảm thấy có nghĩa vụ phải kết hôn với người đàn ông mà mình đã quan hệ lần đầu. Một số đàn ông đã lợi dụng những chuẩn mực xã hội quanh khái niệm trinh tiết để "giữ chân" người phụ nữ mà họ muốn cưới.

"Sự kết hợp giữa những kỳ vọng mâu thuẫn này mang hàm ý giới tính rõ rệt. Đối với đàn ông, nó giúp họ 'chiếm được' người bạn đời mà họ mong muốn", Liu viết.

Nữ học giả cũng nói với SCMP rằng: "Những kỳ vọng mâu thuẫn - vừa đòi hỏi cô dâu phải là trinh nữ, vừa mong bạn gái sẵn sàng quan hệ để thể hiện tình yêu và sự cam kết - đã tạo ra vô số lo lắng và căng thẳng cho phụ nữ, đồng thời duy trì bất bình đẳng giới trong quan hệ tình dục".

Dưới góc độ giáo dục, Liu khuyến khích phụ nữ biết nói "không", bởi họ cần tự đưa ra quyết định của mình và giữ quyền tự chủ, thay vì bị bạn trai gây áp lực. "Tôi nghĩ chúng ta cần nâng cao nhận thức cho phụ nữ", bà nói thêm.

Tỷ lệ ngoại tình cao hơn cả Mỹ

Nghiên cứu của Liu cũng chỉ ra rằng tỷ lệ ngoại tình đã tăng mạnh trong hai thập kỷ qua. Dẫn lại các nghiên cứu trước đó, bà cho biết tỷ lệ ngoại tình tăng từ 16,5% ở nam giới và 4,5% ở nữ giới năm 2006, lên 33,4% ở nam và 11,4% ở nữ vào năm 2015. Đến năm 2020, con số này lại tăng lên 35% ở đàn ông có gia đình và 23% ở phụ nữ có gia đình.

"Tỷ lệ ngoại tình ở Trung Quốc hiện tương đương với một số quốc gia phát triển, và cao hơn cả Mỹ", cuốn sách nêu rõ.

Rất ít người được phỏng vấn thừa nhận mình từng ngoại tình, nhưng 70% nam giới trẻ cho biết họ "cởi mở" với ý tưởng này. Phụ nữ có quan điểm đa dạng hơn - một số phản đối kịch liệt, trong khi số khác cho rằng có thể tách biệt "cuộc sống" và "hôn nhân".

Liu cho rằng ảnh hưởng của giá trị phương Tây, sự giám sát lỏng lẻo hơn của nhà nước với đời tư, sự phát triển của ngành công nghiệp tình dục, di cư nông thôn - thành thị, cùng với sự phổ biến của hình ảnh tình yêu và thân mật trên truyền thông đều góp phần làm gia tăng đáng kể tỷ lệ ngoại tình.

Các giá trị truyền thống tác động mạnh mẽ đến tư tưởng trong hôn nhân của phụ nữ Trung Quốc. Ảnh: VCG.

Các giá trị truyền thống cũng đóng một vai trò nhất định trong xu hướng này. Liu giải thích rằng áp lực kết hôn ở Trung Quốc tăng mạnh khi một người bước qua tuổi 25, và nhiều người muốn lập gia đình trước tuổi 30.

"Bên cạnh đó, giới trẻ bị khuyên không nên yêu quá sớm, vì cha mẹ sợ điều đó ảnh hưởng đến việc học. Điều này khiến quãng thời gian để họ tận hưởng tình yêu lãng mạn trở nên ngắn ngủi, và khi kết hôn, người bạn đời chưa chắc là người họ thực sự yêu. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến các vụ ngoại tình sau hôn nhân", bà nói.

Tuy nhiên, đa số người được phỏng vấn cho biết họ vẫn muốn giữ gìn gia đình, hoặc để làm tròn đạo hiếu với cha mẹ, hoặc vì con cái.

Liu nhận thấy tỷ lệ phụ nữ chủ động ly hôn tăng rõ rệt trong thế hệ trẻ. Tuy nhiên, khi lớn tuổi hơn, phụ nữ lại ngại ly hôn hơn, vì sợ khó tìm được bạn đời mới. Ngược lại, nhiều đàn ông cho rằng ly hôn tốn kém và phức tạp, nên chọn duy trì hôn nhân trong khi vẫn ngoại tình.

Bình luận về tỷ lệ ly hôn gia tăng ở Trung Quốc, Liu cho biết phần lớn các vụ ly hôn xảy ra trong giới trẻ, và hôn nhân càng kéo dài, việc chấm dứt càng khó khăn hơn. Mức độ thân mật tình dục trong hôn nhân phụ thuộc nhiều hơn vào giai đoạn cuộc sống của mỗi cặp vợ chồng hơn là sự khác biệt thế hệ - bởi việc chăm sóc con cái, áp lực công việc và mong muốn có con đều có thể gây căng thẳng.

Tuy vậy, cuốn sách cũng ghi nhận một điểm chung ở những người được phỏng vấn cảm thấy hạnh phúc trong đời sống tình dục vợ chồng: "Sự thấu hiểu sâu sắc và gắn bó được vun đắp qua nhiều năm hỗ trợ, điều chỉnh lẫn nhau đã tạo nên cảm giác thân mật sâu sắc giữa hai vợ chồng, và điều đó được phản chiếu trong sự hòa hợp và cảm xúc của đời sống tình dục".