Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Cú lừa 9 tỷ USD mang tên ‘kỳ lân y sinh’

Để thuyết phục các nhà đầu tư, Theranos đã mời nhiều chính khách lừng lẫy vào hội đồng giám đốc.

Tuyên bố táo bạo nhất của Sunny và Elizabeth là hệ thống Theranos có thể chạy đồng thời 70 xét nghiệm trên một mẫu máu duy nhất chích từ đầu ngón tay, và con số này sẽ còn tiếp tục tăng lên trong thời gian sắp tới. Khả năng thực hiện được nhiều xét nghiệm như thế trên 1-2 giọt máu được ví như chiếc Chén Thánh trong lĩnh vực kênh dẫn vi lưu. Hàng nghìn nhà nghiên cứu trên thế giới đã theo đuổi mục tiêu này suốt hơn 2 thập niên qua, kể từ khi nhà khoa học người Thụy Sĩ Andreas Manz chỉ ra rằng có thể vận dụng công nghệ vi chế tạo trong ngành sản xuất chip điện tử để tạo nên các kênh dẫn nhỏ làm phương tiện lưu thông những lượng chất lỏng siêu nhỏ.

Nhưng điều này vẫn còn xa vời bởi một số lý do cơ bản, trong đó quan trọng nhất là các nhóm xét nghiệm máu khác nhau đòi hỏi các phương pháp khác nhau. Khi bạn đã dùng mẫu máu siêu nhỏ để chạy xét nghiệm miễn dịch, thì thường sẽ không còn đủ máu để thực hiện một loạt các kĩ thuật khác mà nhóm xét nghiệm hóa học tổng quát hoặc huyết học đòi hỏi. Một lý do khác là, tuy chip kênh dẫn vi lưu có thể xử lí thể tích máu siêu nhỏ, nhưng chưa ai tìm được cách tránh những hao hụt trong quá trình chuyển máu đến con chip. Việc hao hụt một chút máu không phải là vấn đề nếu có lượng mẫu xét nghiệm lớn, nhưng nó sẽ trở nên nghiêm trọng khi chỉ có một lượng máu nhỏ. Theo lời Elizabeth và Sunny, Theranos đã khắc phục được các vấn đề trên và nhiều vấn đề khác - những thách thức đã và đang làm đau đầu cả ngành nghiên cứu kỹ thuật y sinh.

Ngoài những thành tựu khoa học nổi bật được cho là của Theranos, một yếu tố nữa giúp chinh phục James và Grossman là hội đồng giám đốc của công ty này. Ngoài Shultz và Mattis, giờ đây họ còn có thêm cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger, cựu Bộ trưởng Quốc phòng William Perry, cựu Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Sam Nunn, và cựu Đô đốc Hải quân Gary Roughead. Tất cả đều là những nhân vật được trọng vọng, có danh tiếng lẫy lừng, mang đến cho Theranos một sự bảo chứng ở cấp độ cao nhất. Điểm chung ở đây là, giống như Shultz, họ đều là thành viên của Viện Hoover. Sau khi kết thân với Shultz, Elizabeth đã lần lượt tiếp cận từng người và mời họ vào hội đồng giám đốc để đổi lấy cổ phần trong công ty.

Sieu lua anh 1

Elizabeth Holmes. Ảnh: Reuters.

Sự hiện diện của các cựu thành viên nội các, nghị sĩ quốc hội, và quan chức quân đội trong hội đồng giám đốc còn thêm trọng lượng cho những tuyên bố của Elizabeth và Sunny rằng thiết bị của Theranos đang được quân đội Mỹ sử dụng trên chiến trường. James và Grossman cho rằng dịch vụ xét nghiệm máu của Theranos ở hệ thống cửa hàng của Walgreens và Safeway có thể sẽ thu hút được đông đảo người tiêu dùng và thâu tóm một thị phần lớn trong thị trường xét nghiệm máu ở Mỹ. Một hợp đồng với Bộ Quốc phòng sẽ mang đến một nguồn doanh thu khổng lồ nữa cho công ty này.

Củng cố thêm cho suy nghĩ trên là một bảng tính gồm các dự báo tài chính mà Sunny gửi cho lãnh đạo các quỹ đầu tư phòng vệ, theo đó dự đoán rằng trong năm 2014, họ sẽ thu về tổng lợi nhuận 165 triệu đô-la trên doanh thu 261 triệu đô-la, và sang năm 2015, tổng lợi nhuận sẽ đạt 1,08 tỷ đô-la trên doanh thu 1,68 tỷ đô-la.

Nhưng không ai biết rằng Sunny đã vẽ ra những con số trên trời. Theranos không có giám đốc tài chính thực thụ nào kể từ khi Elizabeth sa thải Henry Mosley hồi năm 2006. Người gần với vị trí đó nhất là kiểm soát viên doanh nghiệp tên là Danise Yam. Sáu tuần sau khi Sunny gửi bản dự báo tài chính cho Partner Fund, Yam gửi một bản dự báo khác hẳn cho hãng tư vấn Aranca nhằm định giá các quyền chọn cổ phiếu cho nhân viên. Yam dự đoán mức lợi nhuận 35 triệu đô-la vào năm 2014 và 100 triệu đô-la vào năm 2015 (thấp hơn số liệu Sunny gửi cho Partner Fund lần lượt là 130 triệu và 980 triệu đô-la).

Sự chênh lệch về dự đoán doanh thu còn lớn hơn nữa: cô dự đoán doanh thu năm 2014 là 50 triệu đôla và năm 2015 là 134 triệu đô vào năm 2015 (thấp hơn mức dự đoán gửi cho Partner Fund lần lượt là 211 triệu và 1,55 tỷ đô-la). Nhưng về sau người ta mới phát hiện ra rằng ngay cả số liệu của Yam cũng vẫn còn là quá lạc quan.

Dĩ nhiên, James và Grossman không thể nào biết được rằng các dự đoán nội bộ của Theranos lại thấp hơn từ 5-12 lần so với số liệu mà họ nhận được. Họ chưa từng mảy may nghi ngờ lại có chuyện gì khuất tất xảy ra ở một công ty có hội đồng giám đốc danh giá đến thế. Đó là chưa kể hội đồng này còn có một cố vấn đặc biệt tên là David Boies, người tham gia mọi cuộc họp của công ty. Với sự giám sát của một trong những luật sư hàng đầu nước Mỹ, có thể sai sót gì chứ?

Ngày 4 tháng 2 năm 2014, Partner Fund đã mua 5.655.294 cổ phiếu của Theranos với giá 17 đô-la mỗi cổ phiếu - cao hơn 2 đô-la so với mức giá mà Tập đoàn Đầu tư Lucas mua vào cách đó 4 tháng. Khoản đầu tư này mang về cho Theranos thêm 96 triệu đô-la và nâng giá trị của công ty này lên con số ấn tượng: 9 tỷ đô-la. Điều này có nghĩa là Elizabeth, người sở hữu hơn nửa công ty, giờ đây nắm giữ khối tài sản ròng gần 5 tỷ đô-la.

John Carreyrou / Alpha Books & NXB Thế Giới

SÁCH HAY

Mot chien dich o Bac Ky hinh anh

Một chiến dịch ở Bắc Kỳ

0

Thị dân và quan lại mặc lễ phục lui tới thăm viếng nhau, tặng nhau những lá thiếp lớn màu đỏ và quà cáp.

Di nhu to giay trang hinh anh

Đi như tờ giấy trắng

0

Một trong những chuyến đi vào mùa Giáng sinh ghi dấu mãi trong tôi chính là về Đường Lâm, hay đúng hơn là về những ngôi làng quanh vùng Ba Vì, Sơn Tây.

Nhung ba chu khong gian hinh anh

Những bá chủ không gian

0

Khi Blue Origin phóng và hạ cánh thành công tên lửa New Shepard, Jeff Bezos chỉ viết vài dòng trên Twitter. Trái lại, Elon Musk "tuôn" cả tràng dài trên mạng xã hội.

Nguoi tre thoi 4.0 - Uy quyen long lay hinh anh

Người trẻ thời 4.0 - Uy quyền lộng lẫy

0

Trong số những kỹ năng mà người lao động phải có nếu không muốn bị bỏ lại phía sau, tư duy phản biện được nhiều người đặc biệt lưu ý.

Di bo xuyen Viet voi cay dan guitar hinh anh

Đi bộ xuyên Việt với cây đàn guitar

0

Thiên nhiên luôn biết cách chữa lành những tổn thương trong tôi. Thiên nhiên là mẹ, là người thầy hướng dẫn mỗi khi tôi lạc lối trong cuộc đời này.

Loan 12 su quan hinh anh

Loạn 12 sứ quân

0

Sau khi Ngô Xương Xí chết, họ Ngô hết người kế vị. Trong nước một ngày không thể không có vua, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi, lấy tôn hiệu là Vạn Thắng Vương.

Nhung ngay cach ly hinh anh

Những ngày cách ly

0

Phải chăng chỉ cần có độ lùi của thời gian và trải nghiệm, con người có thể nhìn sự việc bằng góc độ hoàn toàn khác?

Machiavelli hinh anh

Machiavelli

0

Leonardo và Michelangelo - hai nghệ sĩ tài năng - cùng làm việc trong một tòa nhà. Điều đó cho thấy Florence từng quy tụ nhiều ngôi sao sáng.