Một số tài liệu ghi rằng con người bắt đầu sử dụng giấy vệ sinh từ thế kỷ thứ VI, chủ yếu ở tầng lớp hoàng tộc Trung Quốc. Mãi đến thế kỷ XIV, giấy vệ sinh mới phổ biến khắp Trung Quốc, với khoảng 10 triệu gói được sản xuất hàng năm tại tỉnh Chiết Giang.
Tuy nhiên dưới con mắt người nước ngoài, dùng giấy vệ sinh lại là hành động kỳ lạ. Một người Hồi giáo khi đến Trung Quốc vào thế kỷ thứ VIII đã viết: "Họ (người Trung Quốc) không quan trọng sự sạch sẽ, không rửa nước sau khi đại tiện mà chỉ lau bằng giấy".
 |
| Nhà vệ sinh công cộng của người La Mã cổ đại. Ảnh: Sapiens.org. |
Trước khi có giấy vệ sinh, con người lau chùi bằng gì?
Tại Mỹ và Anh, giấy vệ sinh chỉ mới xuất hiện và thịnh hành từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Đến nay, giấy vệ sinh đã trở thành vật dụng thiết yếu giúp chúng ta lau chùi sạch sẽ sau khi đại tiện, không cần nước. Vậy thì con người từng sử dụng gì khi chưa có loại nhu yếu phẩm này?
Trước đây, vật dụng vệ sinh phụ thuộc vào khu vực, sở thích cá nhân hoặc độ giàu có. Người giàu thường sử dụng cây gai dầu, vải ren hoặc vải len. Người nghèo thì đơn giản hơn, "xả" lên một con sông để nước cuốn trôi, sau đó làm sạch bằng nước, mảnh vải rách, dăm gỗ, lá, cỏ khô, đá, cát, rêu, rong biển, vỏ sò, dương xỉ hoặc bất cứ thứ gì miễn là chúng rẻ hoặc không có giá trị tiền bạc.
 |
| Dụng cụ vệ sinh của người La Mã cổ đại. Ảnh: Wikipedia. |
Với người La Mã cổ đại, kể cả trong nhà vệ sinh công cộng, vật dụng được ưa thích là miếng bọt biển gắn lên một cây gậy và ngâm trong nước muối. Sau khi dùng xong, họ sẽ đặt lại cây gậy vào dung dịch để người sau sử dụng. Trong khi đó, người Hy Lạp cổ đại sử dụng đá hoặc các mảnh đất sét.
Sang thời hiện đại hơn, người Mỹ thường sử dụng lõi ngô, các loại thực vật hoặc cuốn sách quảng cáo và vật liệu tương tự để vệ sinh. Thậm chí trong nhà vệ sinh còn khoét một lỗ cho những cuốn sách để người ta dễ lấy, đọc xong thì chùi luôn.
Trong cuốn Gargantua và Pantagruel xuất bản vào thế kỷ XVI, tác giả người Pháp Francois Rabelais ghi rằng giấy vệ sinh theo ông là vô dụng.
Tại Ấn Độ và một số nước Trung Đông, họ xả nước vào tay trái để vệ sinh, sau đó rửa tay kỹ rồi không cầm đồ ăn bằng tay đó trong một thời gian. Đến nay, vài gia đình vẫn sử dụng phương pháp vệ sinh này.
Với những thủy thủ, cách đơn giản nhất là sử dụng dây neo tàu cũ và nước biển để rửa. Tại những khu vực lạnh giá, người ta thường sử dụng nắm tuyết để lau chùi.
  |
Giấy vệ sinh của Joseph Gayetty xuất hiện từ giữa thế kỷ XIX. Ảnh: Toilerpaperhistory.net, Blog leśniczego. |
Giấy vệ sinh bắt đầu thịnh hành từ bao giờ?
Đến giữa thế kỷ XIX, phương pháp vệ sinh sau khi đại tiện đã có những tiến bộ nhất định. Vào năm 1857, Joseph Gayetty ra mắt cuộn giấy vệ sinh đầu tiên tại Mỹ. Đây được xem là sản phẩm đáp ứng nhu cầu lớn của thời đại, được đóng trong các gói giấy phẳng và ngâm với lô hội. Giấy vệ sinh này có giá 50 cent một gói (khoảng 14 USD ngày nay), mỗi gói gồm 500 miếng.
Dù vậy, giấy vệ sinh của Gayetty không quá phổ biến, có lẽ vì mọi người đã quen với việc dùng bất cứ thứ gì trên tay, không có cảm giác ngại ngùng hay thô thiển.
Vào khoảng năm 1867, 3 anh em Edward, Clarence và Thomas Scott bắt đầu làm giấy vệ sinh rồi kéo xe đi bán. Giấy vệ sinh của họ rẻ hơn của Gayetty vì không phải làm ẩm rồi ngâm trong lô hội. Tuy nhiên đó vẫn là những tờ giấy mềm, dễ rơi vụn khi sử dụng.
Đó là lý do giấy vệ sinh Northern Tissue ra đời năm 1955 được quảng cáo là mềm mịn và không có mảnh vụn.
 |
| Giấy vệ sinh giờ đây đã trở thành vật dụng thiết yếu của mỗi gia đình. Ảnh: Twitter. |
Dù vậy, 3 anh em Scott đã nảy ra ý tưởng thú vị: In tên những khách hàng của mình lên giấy vệ sinh. Điều này khiến giấy vệ sinh của anh em Scott được ưa chuộng nhiều hơn, trong khi sản phẩm của Gayetty thì thất bại.
Thời nay, nhu cầu sử dụng giấy vệ sinh dần phổ biến khi mọi người chú ý đến hệ thống ống nước trong nhà. Ngoài ra, không phải lúc nào đồ vệ sinh cũng có sẵn như khi "hành sự" ở ngoài. Những cuốn sách quảng cáo đã không còn phù hợp để lau chùi nữa vì độ cứng của chúng sẽ gây tắc nghẽn cống.
