Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dành buổi tối 8/11 tại Mar-a-lago, Palm Beach, tổ chức bữa tiệc xa hoa theo dõi kết quả bầu cử giữa kỳ cùng với những người thuộc giới thượng lưu và các phóng viên từ một số hãng truyền thông hàng đầu nước Mỹ.
Tuy nhiên, khi kết quả dần lộ diện, bầu không khí của bữa tiệc dần thay đổi. Một cơn bão tấn công bờ biển phía đông của Florida đã buộc một số phóng viên chạy ra sân bay và nhanh chóng di chuyển. Trong khi đó, một “cơn bão” khác - “làn sóng” đảng Cộng hòa - đã không thành hiện thực.
Ông Trump đã bị bỏ lại mà không có được chiến thắng mà ông hằng mong đợi, theo Politico. Đáng lẽ tối 8/11 phải là một cơ hội để cựu tổng thống chứng tỏ mình vẫn là tâm điểm của đảng Cộng hòa. Thế nhưng, bữa tiệc kết thúc trong bầu không khí tiếc nuối, thất vọng và những thanh âm bất ổn trong nội bộ đảng Cộng hòa.
“Một buổi tối thú vị. Có một số cuộc đua rất ‘nóng’ và gay gắt, tất cả đang theo dõi tại đây”, ông Trump nói với các phóng viên.
New York Times cũng có nhận định tương tự. Mặc dù một số bang chiến trường vẫn còn gay cấn tới phút cuối, rõ ràng ông Trump đã không thể chứng kiến “làn sóng đỏ khổng lồ” mà cựu tổng thống đã dành nhiều tuần để mong đợi.
Không có "làn sóng đỏ" như mong đợi
Cả năm qua, để chứng tỏ sức ảnh hưởng đối với đảng, ông Trump đã lựa chọn và ủng hộ hơn 330 ứng cử viên trong cuộc bầu cử giữa kỳ, tổ chức 30 cuộc vận động tranh cử và quyên góp hàng triệu USD.
Theo New York Times, kể từ năm 1908, chưa có một cựu tổng thống nào tích cực vận động chính trị trong nội bộ đảng tới như vậy. Việc ông Trump tập trung nhiều vào cuộc bầu cử giữa kỳ dường như bắt nguồn từ mong muốn bù đắp cho thất bại năm 2020 và giữ các thành viên đảng trung thành ủng hộ mình.
Do đó, ngày 8/11 được coi như là lúc ông chứng minh quyền lực của mình, cơ hội để ăn mừng chiến thắng của đảng Cộng hòa, và quan trọng hơn là để chứng kiến đảng chiến thắng với sự trợ giúp của cựu tổng thống.
Một số ứng viên ông Trump ủng hộ đã thắng, gồm ông J.D. Vance ở Ohio, ông Ted Budd ở North Carolina, bà Katie Britt ở Alabama và ông Eric Schmitt ở Missouri.
Ông Donald Trump phát biểu tại Mar-a-Lago vào đêm diễn ra cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 8/11. Ảnh: Reuters. |
Tuy vậy, ở một số bang quan trọng, các ứng cử viên do Trump ủng hộ đã thua. Thất bại lớn nhất phải kể đến cuộc đua vào Thượng viện tại bang Pennsylvania, khi ứng viên đảng Dân chủ John Fetterman đã chiến thắng đối thủ Mehmet Oz, theo NBC News với 90% số phiếu được kiểm đếm.
Theo Open Sources, đây là cuộc tranh đua tốn kém nhất trong kỳ bầu cử lần này, khi hai ứng viên tranh cử và tổ chức bên ngoài đã chi hơn 343 triệu USD.
Chiến thắng lớn hàng đầu của đảng Cộng hòa diễn ra ở Florida, nơi Thống đốc Ron DeSantis tái đắc cử dễ dàng. Không giống như 4 năm trước, năm nay, ông DeSantis chiến thắng mà không cần nhờ tới cựu tổng thống.
Thậm chí, thống đốc Florida còn là mục tiêu mà ông Trump nhắm tới trong những ngày cuối cùng của cuộc đua, khi ông DeSantis được coi là ứng viên hàng đầu trong đề cử của đảng Cộng hòa cho cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024.
Thống đốc Florida Ron DeSantis đã đánh bại đối thủ đảng Dân chủ Charlie Crist với cách biệt gần 20 điểm phần trăm. Theo Politico, đây là cách biệt lớn nhất trong một cuộc đua cho vị trí thống đốc ở Florida kể từ khi ông Jeb Bush giành chiến thắng với cách biệt gần 13 điểm vào năm 2002. Ảnh: Reuters. |
Vị thế lu mờ?
Khi càng trở về đêm, các thành viên đảng Cộng hòa bắt đầu lo ngại kết quả không như họ mong đợi. Các quan chức cấp cao của đảng cho rằng những ứng cử viên do ông Trump đề cử đang dần đi quá xa so với gốc rễ của đảng này.
Với việc ông Trump để ngỏ khả năng tái tranh cử vào năm 2024, một số người cho rằng đảng Cộng hòa cần có tính toán mới, và cuộc thảo luận nghiêng theo hướng liệu đảng có cần một gương mặt khác. Đáng chú ý, trong bài phát biểu mừng chiến thắng tại Ohio, ông Vance gửi lời cảm ơn tới 34 người, nhưng tên ông Trump không nằm trong số này.
Bữa tiệc ở Florida của ông Trump cũng phần nào bị lu mờ bởi chiến thắng của ông DeSantis. Nhờ đó, nhiều người càng đồn đoán khả năng cao ông sẽ tham gia ứng cử cho năm 2024, và thống đốc được coi là sự đặt cược an toàn hơn với đảng Cộng hòa, so với ông Trump.
Cựu tổng thống bắt đầu ngày mới bằng cách đích thân đi bỏ phiếu và nói sẽ bầu ông DeSantis. Tới buổi chiều, ông chuyển sự chú ý sang quy trình bầu cử tại các bang chiến trường, bao gồm Arizona, Michigan và Pennsylvania. Ông lên Truth Social để lan truyền một số thông tin không có căn cứ khi các quan chức địa phương thông báo sẽ có kết quả trễ.
Kể từ năm 2016, phong cách chính trị của ông Trump gây mất lòng các cử tri bảo thủ hơn là góp phần vào thành công trong các kỳ bầu cử của đảng. Ông là tổng thống đầu tiên trong nhiều thập niên để mất cả Hạ viện, Thượng viện và Nhà Trắng trong vòng 4 năm.
Vào thời điểm tổng thống đảng Dân chủ nắm quyền, đảng Cộng hòa nhận thấy cơ hội để bù đắp phần nào mất mát đó. Nhưng với ông Trump, đây là thời điểm để siết chặt thêm ảnh hưởng lên đảng.
Ảnh hưởng của ông Trump với đảng Cộng hòa thể hiện trong cuộc bầu cử hôm 8/11, ngay cả khi ông không có tên trong lá phiếu. Ảnh: New York Times. |
Hy vọng duy trì thương hiệu chính trị của bản thân thể hiện trong các quyết định của ông Trump, trong đó có việc chi số tiền lớn cho các ứng cử viên. Ngoài ra, ông ủng hộ các ứng viên tin vào lời buộc tội “cuộc bầu cử năm 2020 đã bị đánh cắp”. Không chỉ vậy, ông gắn tên mình lên chiến thắng của hàng chục ứng cử viên, kể cả tại những nơi đảng Cộng hòa nắm chắc phần thắng.
Theo New York Times, trong nội bộ đảng, quyền lực của ông Trump là điều không cần bàn cãi. Tuy nhiên, giới hạn quyền lực chính trị của cựu tổng thống đã lộ rõ trong cuộc bầu cử lần này. Hầu hết cử tri ôn hòa coi sự góp mặt của ông Trump không đem lại lợi ích gì. Một số ứng viên trong những cuộc đua sít sao nhất mong muốn cựu tổng thống khác cùng họ tham gia vận động tranh cử.
Trước đó, ông từng nói với NewsNation rằng nếu đảng Cộng hòa thắng, ông là người góp công. Nhưng nếu đảng thua, thì ông không phải là bên để đổ lỗi.
“Thông thường, mọi chuyện sẽ diễn ra như sau: Khi họ làm tốt, tôi không nhận được lời tán thưởng nào cả, còn nếu họ làm không tốt, họ sẽ đổ lỗi mọi thứ cho tôi. Vì vậy, tôi đã chuẩn bị cho mọi kịch bản”, ông nói thêm.
Ông Trump đặc biệt tập trung vào việc bảo vệ bản thân. Cựu tổng thống bận tâm không chỉ với thành tích thắng - thua, mà còn với vô số cuộc điều tra ông đang phải đối mặt, cùng với viễn cảnh đối đầu với loạt ứng cử viên khác trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng. Ông đã rất bực tức trước khả năng ông DeSantis có thể ứng cử tổng thống.
Tuy nhiên, New York Times cho rằng có thể những tháng tới, tình hình sẽ không nằm trong tầm kiểm soát của ông Trump: Liệu cựu tổng thống có bị luận tội trong các cuộc điều tra tiểu bang và liên bang về vai trò của ông trong cuộc bầu cử năm 2020 không, và cuộc điều tra về việc ông sở hữu hàng trăm tài liệu mật vẫn chưa có kết luận cuối cùng.
Trước đó, khi được hỏi tại sao ông Trump nên được ca ngợi khi có kết quả bầu cử vào đêm 8/11, GETTR CEO Jason Miller cho rằng vì cựu tổng thống là "nguồn cảm hứng, đưa một số ứng viên ủng hộ MAGA tranh cử. Không ai làm việc chăm chỉ vì các ứng cử viên hơn ông ấy. Ông ấy là người có ảnh hưởng đến việc lựa chọn người cho các vị trí quyền lực trong bầu cử sơ bộ, và khiến họ nổi bật trong cuộc bầu cử chính”.
Tuy nhiên, đối với nhiều thành viên đảng Cộng hòa, vị thế này trở nên không còn quá rõ ràng vào cuối ngày 8/11, theo Politico.
Tiết lộ về tổng thống Mỹ
Mục Thế giới xin giới thiệu tủ sách về tổng thống Mỹ, cung cấp cho độc giả thông tin về các đời tổng thống Mỹ cùng những người thân của họ, qua đó cho phép chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn không chỉ vào cuộc đời của những nhà lãnh đạo xứ cờ hoa mà còn là vào nền chính trị Mỹ.