Cơn ác mộng của các bác sĩ Lebanon

Tiến sĩ Elias Warrak, bác sĩ nhãn khoa đã điều trị cho nhiều bệnh nhân sau loạt vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon. Ảnh: NBC News.

Tiến sĩ Dania El-Hallak đã rất kiệt sức. Sau khi hàng loạt thiết bị không dây phát nổ khắp Lebanon, cô thậm chí không có thời gian để tiếp nhận những gì bản thân đã chứng kiến - hàng trăm người bị thương, trong đó khuôn mặt của nhiều nạn nhân bị biến dạng đến mức không thể nhận ra.

“Tôi đã mong đây chỉ là một cơn ác mộng tồi tệ”, tiến sĩ El-Hallak cho biết hôm 20/9 khi vẫn chưa thể hoàn toàn tiếp nhận tình hình hỗn loạn những ngày qua.

Ngay sau đó, máy bay chiến đấu của Israel xé toạc bầu trời thủ đô Lebanon và san phẳng hai tòa nhà mà không có bất kỳ cảnh báo nào.

“Có cuộc không kích ở Dahiya sao?”, cô nói trong sự ngỡ ngàng, dùng tên gọi bằng tiếng Arab của khu vực ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut.

Cơn ác mộng của El-Hallak chỉ mới bắt đầu.

Tuần hỗn loạn

Các cuộc tấn công nhằm vào thiết bị liên lạc của lực lượng Hezbollah - được cho là do Israel thực hiện - đã khiến hàng nghìn người bị thương, trong đó nhiều nạn nhân bị tàn tật vĩnh viễn và cần chăm sóc phục hồi lâu dài.

Vài ngày sau, cuộc không kích của Israel cách trung tâm Beirut chỉ vài km khiến ít nhất 37 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương, càng khiến tình hình thêm hỗn loạn. Nhiều nạn nhân khác vẫn được cho là đang mắc kẹt trong đống đổ nát.

Hệ thống y tế của Lebanon - vốn phải vật lộn vì một cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ - giờ lại bị đẩy vào tình trạng quá tải.

“Cảm giác chiến tranh là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt sau cuộc không kích hôm qua”, tiến sĩ Ghassan Abu Sitta, bác sĩ phẫu thuật chính tại Trung tâm Y tế Đại học Mỹ Beirut, cho biết hôm 21/9.

Tiến sĩ Ghassan Abu Sitta trong một cuộc phỏng vấn tại nhà riêng ở London (Anh) vào tháng 12/2023. Ảnh: New York Times.

Năm 2023, tiến sĩ Abu Sitta đã dành 43 ngày tình nguyện ở Dải Gaza để hỗ trợ đơn vị điều trị bỏng của Bệnh viện Shifa. Khi cuộc không kích của Israel diễn ra vào ngày 20/9, ông vẫn đang phẫu thuật cho những người bị thương trong các vụ nổ thiết bị không dây. Bác sĩ Sitta cho biết ông cảm giác như mình đột nhiên trở lại khu vực Gaza.

“Chúng tôi bị mắc kẹt trong vòng lặp này. Chỉ phẫu thuật và phẫu thuật, nỗ lực liên tục để theo kịp”, ông nói.

Trong 11 tháng qua, lực lượng Hezbollah đã phóng tên lửa vào miền Bắc Israel để hỗ trợ lực lượng Hamas ở Gaza. Israel đã đáp trả bằng cách ném bom Lebanon và tiêu diệt các lãnh đạo Hezbollah.

Hơn 160.000 dân thường đã phải rời bỏ khu vực biên giới Israel - Lebanon. Tình trạng bạo lực trong những ngày gần đây cho thấy sự leo thang xung đột đáng kể, khiến nhiều người lo sợ Israel có thể bắt đầu một cuộc chiến toàn diện.

“Cuộc tấn công bừa bãi"

Mức độ tàn bạo của các vụ tấn công bằng thiết bị không dây trong tuần này đã khiến cả những bác sĩ Lebanon dạn dày kinh nghiệm chiến trường nhất phải kinh ngạc. Khuôn mặt nhiều nạn nhân bị phá hủy bởi những mảnh nhựa cháy, nhãn cầu rơi khỏi hốc mắt, bàn tay và ngón tay bị biến dạng đến mức các bác sĩ không có lựa chọn nào khác ngoài cắt cụt.

Nhiều nạn nhân, trong đó có phụ nữ và trẻ em, vĩnh viễn mất đi thị giác, các bác sĩ cho biết.

“Cuộc tấn công này thật sự nhằm vào phần mắt”, tiến sĩ Pierre Mardelli, cựu bác sĩ nhãn khoa, cho biết. Ông đã hưởng ứng lại lời kêu gọi hỗ trợ khi tin tức về loạt vụ nổ đầu tiên được công bố hôm 17/9.

Các bệnh nhân của ông cho biết họ nhận được thông báo lỗi trên máy nhắn tin và cố gắng khắc phục sự cố. Sau đó, các thiết bị phát nổ trong tay họ. Dường như đây là một trong những yếu tố chính dẫn đến việc nhiều người bị mù.

“Mọi người thậm chí không có thời gian để chớp mắt”, ông nói.

Đám tang một trong những chiến binh Hezbollah thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel ở Beirut, vào ngày 21/9. Ảnh: New York Times.

Do tình trạng quá tải tại các bệnh viện, tiến sĩ Mardelli cho biết đây là lần đầu tiên trong 27 năm sự nghiệp ông phải khâu vết thương mắt mà không có gây mê.

“Đó là một cuộc tấn công bừa bãi, một tội ác chiến tranh”, Bộ trưởng Y tế Lebanon Firass Abiad nói với các phóng viên hôm 19/9, đồng thời nhấn mạnh gánh nặng đặt lên hệ thống y tế Lebanon sau các cuộc tấn công.

Ông Abiad đã cam kết chi trả cho việc chăm sóc những người bị thương, song người dân Lebanon vẫn hoài nghi với lời hứa từ chính phủ trong bối cảnh hiện nay. Không những vậy, hệ thống y tế rất có thể sẽ không đủ khả năng ứng phó trong trường hợp xảy ra một cuộc chiến toàn diện, các bác sĩ cho biết.

“Hệ thống y tế Lebanon hoàn toàn không có khả năng điều trị cho những người bị thương trong chiến tranh nếu xung đột leo thang thành một cuộc chiến toàn diện”, tiến sĩ Abu Sitta nói.

Các bác sĩ cũng cho biết quá trình phục hồi sẽ là một con đường dài và khó khăn đối với hàng trăm hay thậm chí là hàng nghìn người.

Tiến sĩ Antoine Abi Abboud, người đứng đầu đơn vị phẫu thuật thẩm mỹ và tái tạo tại Bệnh viện Mount Lebanon ở Beirut, ước tính ít nhất 40% số người bị thương trong loạt vụ nổ máy nhắn tin và bộ đàm đã bị tàn tật vĩnh viễn.

Bệnh viện này đã tiếp nhận một số trường hợp nghiêm trọng nhất vào ngày 17/9 do gần với khu vực phía Nam Beirut, nơi phần lớn vụ nổ máy nhắn tin xảy ra. Tiến sĩ Abi Abboud cho biết hầu hết nạn nhân ông điều trị đã mất một hoặc cả hai mắt.

“Thật tàn bạo”, ông nghẹn ngào.