Một số bạn hỏi tôi về thăm dò mới nhất của Washington Post/ABC News cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông Trump đã vượt bà Clinton 1 điểm với tỉ lệ 46%-45% sau nhiều tuần vị tỷ phú bị cựu ngoại trưởng dẫn trước.
Thực ra, kết quả này tuy đáng chú ý nhưng không thể hiện tất cả. Về nguyên tắc, khi theo dõi các thăm dò trong giai đoạn bầu cử này, người ta thường chú ý đến trung bình của các thăm dò liên tiếp thay vì chỉ dựa vào một thăm dò. Và tính trung bình các thăm dò này thì bà Clinton vẫn đang giành lợi thế.
 |
| Các thăm dò bầu cử 2016 theo tổng hợp của New York Times. |
Thứ đến, thăm dò của Washington Post/ABC News được thực hiện trên 1.112 người có thể bỏ phiếu, là mẫu số tương đối nhỏ so với 200 triệu cử tri đăng ký đi bỏ phiếu. Đây là mẫu số tương đối để tham khảo. Khoảng chênh 0,7 điểm % nằm trong khoảng 3 điểm % sai số của thăm dò này.
Thứ ba, thường theo dõi các thăm dò bầu cử Mỹ thì thăm dò quan trọng nhất là ở các bang chiến trường mà năm nay có khoảng 11 bang: Colorado (9 phiếu đại cử tri), Florida (29), Iowa (6), Michigan (16), Nevada (6), New Hampshire (4), North Carolina (15), Ohio (18), Pennsylvania (20), Virginia (13) và Wisconsin (10).
Có điều này là vì các bang rất đông cử tri Cộng hòa như Kentucky hay rất đông cử tri Dân chủ như California hay New York thì lá phiếu cử tri bỏ ở đó không giá trị nhiều.
Tại các bang chiến trường trên thì bà Clinton đang dẫn khá an toàn ở 8/11 bang là: Pennsylvania, Michigan, Colorado, Nevada, New Hampshire, North Carolina, Virginia và Wisconsin. Bà Clinton có khả năng lấy thêm được 93 phiếu từ các bang này.
Trong khi đó, ông Donald Trump chỉ đang có lợi thế ở Ohio (18), Iowa (6). Như vậy, ông Trump có khả năng cao thắng thêm 24 phiếu. Florida (29) là nơi bà Clinton từng có lợi thế trong nhiều tuần nhưng hiện hai bên ngang nhau.
 |
| Các bang màu xanh đem lại cho Tổng thống Obama 332 phiếu đại cử tri để chiến thắng trước đối thủ Mitt Romney trong cuộc bầu cử năm 2012. /New York Times.
|
Phe Dân chủ có lợi thế với bản đồ cử tri đoàn nói chung. Kể từ năm 1992 tới nay, phe Dân chủ liên tục thắng ở 18 bang và thủ đô Washington DC. Tổng số phiếu đại cử tri ở các bang này là 242. Về nguyên tắc, phe Dân chủ chỉ cần thắng Florida (29 phiếu) là cuộc chiến đã ngã ngũ.
Trong khi đó, tổng số phiếu đại cử tri ở 13 bang mà phe Cộng hòa thường xuyên thắng từ năm 1992 tới nay là 102. Nếu cộng với các bang có đông cử tri Cộng hòa (trên 80%) thì phe Cộng hòa có chắc chắn khoảng 191 phiếu đại cử tri.
Với sự chênh lệch này, khả năng chiến thắng của phe Dân chủ vì vậy được coi là cao hơn – họ có nhiều lựa chọn hơn trong tính toán các bang cần chiến thắng.
Thông báo của FBI liên quan tới bê bối email của bà Clinton ảnh hưởng tới sự hào hứng của cử tri Dân chủ nhưng phe Trump hiện gặp thử thách rất lớn trên bản đồ bang chiến trường để có thể chiến thắng.
Theo tính toán của New York Times, hiện để cơ hội thắng của Clinton - Trump lần lượt là là 87% - 13%.
