“Cứu tôi” là dòng chữ được viết hoa cỡ lớn trên bìa tờ tạp chí Us Weekly, bên dưới là tấm hình Britney Spears với phân nửa tóc trên đầu đã bị cạo bỏ. Tờ People Magazine thì hứa hẹn sẽ cung cấp “Thông tin chi tiết về bệnh tâm lý của Britney Spears” với những từ khóa như “tiệc tùng thác loạn, khóc lóc ở nơi công cộng, cạo trọc đầu”. Tờ OK! Weekly câu khách bằng bài tường thuật nữ ca sĩ “khóc lóc cầu xin trợ giúp” như thế nào…
 |
| Loạt bìa báo xoay quanh vụ bê bối đời tư của Britney Spears phát thành trong năm 2007. Ảnh: NYT. |
Đó chỉ là nội dung trên một số bìa tạp chí tuần tiêu biểu trong năm 2007, xoay quanh một chủ đề duy nhất: những thử thách và khổ hạnh của Britney Spears ở tuổi 25. Tin tức về nữ ca sĩ xuất hiện dày đặc trên các kênh truyền thông, từ lá cải tới chính thống, từ báo in tới truyền hình…
Một phần của câu chuyện ấy đã được nhắc lại và mổ xẻ trong Framing Britney Spears - bộ phim tài liệu mới ra mắt về “công chúa nhạc pop” một thời.
Britney Spears, nạn nhân của truyền thông
14 năm sau bê bối nghiêm trọng nhất từng xảy đến với cuộc sống cũng như sự nghiệp Britney Spears, nhiều người đánh giá cơn “lên đồng” của truyền thông khi ấy là một thất bại của báo chí. “Chúng tôi xin lỗi, Britney” là nội dung bài đăng trên Instagram của Glamour trong tuần này.
Britney Spears luôn là đề tài yêu thích của báo chí, kể từ ngày đầu sự nghiệp. Nhưng tới những năm giữa tuổi 20, công chúa nhạc pop đã trở thành con mồi của truyền thông đại chúng.
 |
| Hình ảnh Britney Spears tự cạo đầu từng xuất hiện trên nhiều bìa báo. Ảnh: Yahoo! |
Từ đây, một vòng nhân - quả luẩn quẩn đã ra đời: cánh săn ảnh theo sát từng đường đi nước bước của Spears, tung lên mặt báo mọi khoảnh khắc riêng tư nhất trong cuộc đời nữ ca sĩ, bao gồm cả những phút giây cô mệt mỏi, kiệt sức.
Hình ảnh thiếu sức sống sau đó trở thành đề tài mổ xẻ của báo chí. Họ phỏng vấn hàng loạt nhân vật có khả năng liên hệ với nữ ca sĩ, bao gồm cả người chủ hiệu cắt tóc nơi Spears cạo đầu, hay những bác sĩ tâm lý chưa bao giờ chữa trị cho cô.
“Bê bối của cô ấy xảy ra vào đúng thời điểm các tờ báo in ráo riết săn lùng tin tức giật gân mỗi tuần. Và khi bạn tìm thấy một nghệ sĩ có biểu hiện bất thường, đó chính là câu chuyện trang nhất giúp báo tăng lượng tiêu thụ”, Jen Peros - cựu biên tập viên của Us Weekly - chia sẻ.
Những lời xin lỗi muộn màng
Thời gian gần đây, công chúng bắt đầu kêu gọi những người từng lấy Britney Spears ra làm trò đùa cợt trước kia phải công khai gửi lời xin lỗi nữ ca sĩ. Nhiều cái tên đã được nhắc đến trên mạng xã hội, gắn liền với sự phát triển của phong trào kêu gọi “Xin lỗi Britney Spears”.
Họ gồm Diane Sawyer, người trong một bài phỏng vấn năm 2003 đã hỏi liệu có phải Britney Spears đã làm gì sai để bạn trai cũ Justin Timberlake bỏ mình hay không. Matt Lauer - người đặt vấn đề liệu Britney có phải bà mẹ tồi và nghệ sĩ hài Sarah Silverman với trò đùa khiếm nhã về nữ ca sĩ trên sân khấu MTV Video Music Awards 2007.
 |
| Britney Spears biểu diễn trên sân khấu MTV Video Music Awards 2007. Ảnh: MTV. |
Silverman, từng ví von hai con trai của Spears là những “sai lầm đáng mến”, đã chia sẻ về sự việc năm xưa trong chương trình truyền thanh do mình chủ trì. Cô giãi bày tại thời điểm đó, bản thân không hiểu rằng các nghệ sĩ nổi tiếng tột bậc có thể bị tổn thương.
“Britney, tôi vô cùng xin lỗi. Tôi rất xấu hổ nếu có xúc phạm cô. Với tôi, tình huống ấy chỉ là công việc. Nhưng với cô thì chắc chẳng khác gì đấu tố, và tôi là người chịu trách nhiệm cho những điều mình nói ra”, Silverman nói.
Ngày 12/2, Justin Timberlake đã đăng lời xin lỗi Spears lên Instagram, nhấn mạnh bản thân “vô cùng hối hận vì trong quá khứ đã có hành động không đúng đắn, làm trầm trọng thêm vấn đề cũng như không lên tiếng vì những điều đúng đắn”.
Những người trong cuộc nói gì?
The New York Times dẫn lời Samantha Barry, tổng biên tập tờ Glamour: “Hy vọng giờ đây ta đã sống tại một thời điểm mà những chuyện tương tự không lặp lại. Ta sẽ không còn tung hô một nghệ sĩ lên tận mây xanh để rồi dìm họ xuống đáy bùn”.
Peros, làm việc cho tờ Us Weekly từ năm 2006 và nhanh chóng trở thành tổng biên tập, tin rằng sau một thập kỷ rưỡi, truyền thông đã đối xử với Britney Spears khác đi. Theo chị, các tờ báo tuần giờ đã trở nên thận trọng và nhạy cảm hơn khi đưa những tin tức kiểu này.
 |
| Britney Spears biểu diễn trên sân khấu MTV Video Music Awards 2016. Ảnh: MTV. |
Peros lấy ví dụ trường hợp của Selena Gomez và Demi Lovato - những nghệ sĩ khá cởi mở về sức khỏe tâm thần của bản thân cũng như vấn đề lạm dụng chất kích thích.
Một phần sự phát triển đến từ việc xã hội đã bớt cái nhìn kỳ thị đối với nhóm người gặp các vấn đề này. Nhưng cũng không thể phủ nhận đóng góp của các nhà báo và biên tập viên khi họ hiểu rằng việc đưa tin rầm rộ nhưng thiếu chọn lọc tại một thời điểm, về cùng một chủ đề rất có thể gây ra hiệu ứng ngược, Peros chia sẻ.
Us Weekly là một trong những tạp chí đã không tiếc tiền bạc để đưa tin về Britney Spears. Vào tháng 3/2007, câu chuyện về Spears tuôn ra trên mặt báo một cách lớp lang và vô cùng chi tiết.
Tờ báo đã phỏng vấn thực khách ở cửa hàng sushi mà mẹ của nữ ca sĩ thường lui tới, một người đã tham gia bữa tiệc karaoke mà Spears từng ghé qua, thậm chí tới phỏng vấn một nguồn tin ẩn danh tại Antigua nơi Britney Spears ghi danh cai nghiện trong thời gian ngắn.
“Thời ấy Britney Spears giúp chúng tôi kiếm nhiều tiền tới độ tòa báo có kinh phí cử phóng viên tới lấy tin ở quốc đảo Antigua”, Peros nói.
Khi ấy, nữ nhà báo đang ở New York, đào bới niên giám điện thoại tìm thông tin liên lạc của các vũ công, trợ lý ánh sáng làm việc trong ê-kíp của Spears. Cô mời họ phỏng vấn với tư cách nguồn tin ẩn danh để tìm kiếm manh mối mới về cuộc đời nữ ca sĩ. Ngày nay, với nhận thức rõ ràng hơn về sức khỏe tâm thần, các phóng viên sẽ không đời nào làm vậy, Peros nói.
Những hiểm nguy với nghệ sĩ thời hiện đại
Khác biệt giữa 14 năm trước và bây giờ chính là sự lớn mạnh của mạng xã hội. Mạng xã hội khiến các tờ tạp chí tuần mất đi sức mạnh độc tôn trong việc khai thác và cung cấp cho khán giả thông tin về đời tư nghệ sĩ.
Theo một cách nào đó, mạng xã hội trao cho nghệ sĩ nhiều quyền kiểm soát những gì công chúng nhìn thấy ở mình hơn. Với Spears, tài khoản Instagram của cô giống như một kho lưu trữ những khoảnh khắc riêng tư: một điệu nhảy ngẫu hứng, ảnh kỷ niệm cùng bạn trai và vô số điều vụn vặt khác… và có thể chia sẻ trực tiếp với hơn 27,7 triệu người theo dõi.
Những năm qua, số nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp theo đuổi người nổi tiếng đã giảm xuống, nhưng cùng lúc, với chiếc điện thoại thông minh trong tay, bất cứ người bình thường nào cũng có thể trở thành thợ săn ảnh nghiệp dư. Thay vì cử phóng viên tới Antiqua để theo dấu Britney Spears như trước kia, Us Weekly giờ đây có thể tìm kiếm trên mạng xã hội những bức ảnh chụp nữ ca sĩ dạo phố hay dùng bữa tại cửa hàng.
 |
| Hiện, nữ ca sĩ vẫn là mục tiêu ưa thích của những tay săn ảnh. Ảnh: Coleman-Rayner. |
Dax Holt, từng làm việc tại TMZ trong hơn 10 năm và giờ là đồng tổ chức một chương trình truyền thanh về Hollywood, cảm thấy không nhất thiết phải bắt truyền thông chịu trách nhiệm cho sự sụp đổ của Britney Spears. Công chúng Mỹ cũng cần chịu một phần trách nhiệm vì sự tò mò không điểm dừng của họ về đời tư nghệ sĩ.
Bản thân Holt cũng là người từng chịu trách nhiệm sàng lọc những bức ảnh chụp trộm Britney Spears trong thời gian còn làm việc tại TMZ. Anh cho biết mình cảm thấy buồn khi xem bộ phim tài liệu Framing Britney Spears và chứng kiến những gì cô phải trải qua: “Tôi không thể tưởng tượng nổi cảm giác đột ngột trở thành trung tâm sự chú ý của toàn thế giới trong suốt bao năm như vậy. Một cái sảy chân cũng có thể khiến hàng tỷ con người người cợt bạn”.
Tuy nhiên, từ thời điểm Framing Britney Spears ra mắt tới nay, khán giả vẫn chưa được nghe suy nghĩ của chính nữ ca sĩ về bộ phim. Ngày 9/2, trên tài khoản mạng xã hội, Britney Spears dường như gián tiếp nhắc đến bộ phim trong bài đăng có nội dung: “Tôi luôn yêu cảm giác khi được đứng trên sân khấu. Nhưng tôi đang dành thời gian để học hỏi và là một người bình thường”.
