Các nghiên cứu về virus corona chủng mới gây bệnh viêm phổi, còn gọi là Covid-19 cho thấy nó trở nên nguy hiểm khi lan xuống phổi bệnh nhân. Bruce Aylward, trợ lý tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người đồng lãnh đạo một nhiệm vụ ở Trung Quốc đã xem xét dữ liệu y tế của 56.000 bệnh nhân cho thấy, một trên 7 bệnh nhân bị khó thở và các biến chứng nặng, 6% trở nên nguy kịch, Bloomberg cho biết.
Hiểu được tiến trình gây bệnh của virus và xác định các cá nhân có nguy cơ cao là rất quan trọng để đối phó với dịch bệnh đã giết chết hơn 3.700 người, kể từ khi bùng phát ở Trung Quốc vào tháng 12/2019.
Nguy hiểm với người trên 60 tuổi
Khoảng 10-15% bệnh nhân từ nhẹ đến trung bình và nặng, trong số đó, 15-20% tiến triển tới nguy kịch. Nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao nhất là những người trên 60 tuổi và có tiền sử mắc bệnh huyết áp, tiểu đường và tim mạch.
Các triệu chứng nặng xảy ra sớm hơn ở người già. Điều này đã được ghi nhận trong các thí nghiệm với chuột già, Stanley Perlman, giáo sư vi sinh học và miễn dịch học tại Đại học Iowa, bang Iowa, người đã nghiên cứu về virus corona trong 38 năm cho biết.
 |
| Nhóm bệnh nhân trên 60 tuổi và có tiền sử mắc các bệnh khác dễ gặp biến chứng nặng nguy hiểm đến tính mạng. Ảnh: AFP. |
Tuy vậy, ngay cả những người trẻ tuổi cũng phải đầu hàng trước sự tấn công của virus corona. Lý Văn Lượng, bác sĩ nhãn khoa, 34 tuổi, một trong những người đầu tiên cảnh báo về virus corona ở Vũ Hán đã tử vong vào tháng trước do virus corona.
Một số bệnh nhân trẻ tuổi có triệu chứng nặng có thể liên quan đến vấn đề di truyền, do cơ thể của họ có quá nhiều thụ thể protein có hình dạng rõ rệt trong các tế bào biểu mô đường hô hấp mà virus thường nhắm đến. Một số cá nhân cũng có thể bị suy giảm miễn dịch hoặc các yếu tố vật chủ khác liên quan đến những bệnh tiềm ẩn, Taubenberger giải thích.
“Các hình ảnh chẩn đoán lâm sàng cho thấy Covid-19 không giống với những gì chúng ta từng thấy ở bệnh cúm”, Jeffery K. Taubenberger người đã nghiên cứu về sự lây nhiễm của bệnh cúm ở Tây Ban Nha, bao gồm một bệnh đã xuất hiện cách đây hơn 20 năm từ vùng băng vĩnh cửu ở tây bắc Alaska.
Nguy cơ từ nhiễm trùng thứ cấp
Cơ chế lây lan của Covid-19 có thể bắt nguồn từ việc tiếp xúc với dịch mũi, nước bọt chứa đầy virus của người bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi. Nhiễm trùng thường bắt đầu ở mũi. Khi vào bên trong cơ thể, virus corona xâm chiếm các tế bào biểu mô, phòng tuyến bảo vệ đường hô hấp, Taubenberger, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu virus, Viện Dị ứng và bệnh truyền nhiễm quốc gia ở Bethesda, Maryland, Mỹ cho biết.
Nếu virus chỉ nằm ở đường hô hấp trên, nó chỉ gây ra những triệu chứng nhẹ. Nhưng nếu virus tấn công xuống khí quản, phế quản và mô phổi, nó có thể gây ra giai đoạn nghiêm trọng hơn của bệnh.
 |
| Virus corona trở thành "tử thần" khi lan xuống phổi và tấn công hệ thống hô hấp. Đồ họa: Mammothmemory. |
Đó là tổn thương trực tiếp do viêm phổi gây ra bởi virus, cộng với thiệt hại thứ phát do sự phản ứng của hệ miễn dịch cơ thể đối với tình trạng nhiễm trùng.
“Cơ thể của bạn ngay lập tức cố gắng sửa chữa thiệt hại trong phổi ngay khi nó xảy ra. Các tế bào bạch cầu tiêu diệt mầm bệnh và giúp chữa lành các mô bị tổn thương. Đây là hệ thống phản ứng đầu tiên của cơ thể đối với căn bệnh. Thông thường, nếu điều này diễn ra tốt đẹp, bạn có thể loại bỏ việc nhiễm bệnh chỉ sau vài ngày”, ông Taubenberger giải thích.
Trong một số trường hợp có triệu chứng nặng, nỗ lực tự chữa lành của cơ thể phản ứng quá mạnh, dẫn đến sự phá hủy không chỉ các tế bào nhiễm virus mà cả những tế bào khỏe mạnh. Điều này dẫn đến việc cơ thể có thể mất các tế bào sản xuất chất nhầy bảo vệ, cũng như những sợi lông nhỏ, hoặc lông mao để quét sạch bụi bẩn và dịch tiết ra khỏi phổi.
“Bạn không có khả năng ngăn chặn những thứ khác ở đường hô hấp dưới. Kết quả là phổi dễ bị nhiễm khuẩn thứ cấp. Thủ phạm tiềm tàng gồm vi trùng thường trú ngụ trong mũi và cổ họng, vi khuẩn kháng thuốc phát triển trong bệnh viện, đặc biệt là môi trường ẩm ướt của máy thở”, ông Taubenberger nói.
Nhiễm khuẩn thứ cấp đại diện cho mối đe dọa đặc biệt nguy hiểm, vì chúng có thể tiêu diệt các tế bào gốc quan trọng của đường hô hấp, cho phép trẻ hóa mô. “Nếu không có các mô này, cơ thể không thể sửa chữa tổn thương mô phổi do virus. Phổi bị tổn thương có thể dẫn đến suy thận, gan, não và tim do thiếu oxy”, ông Taubenberger nói.
David Morens, cố vấn khoa học cho giám đốc Viện dị ứng và bệnh truyền nhiễm quốc gia, cho biết khi bạn bị nhiễm trùng nặng quá mức, mọi thứ bắt đầu sụp đổ. Bạn vượt qua điểm tới hạn, nơi mọi thứ đang xuống dốc và đến một lúc nào đó bạn không thể lấy lại được.
