Hôm 18/8, huấn luyện viên (HLV) Park Hang-seo chia sẻ với các trợ lý trong cuộc họp nội bộ đội tuyển rằng thế hệ sáng lập tuyển Việt Nam (tính từ giải U23 châu Á 2018) đến nay còn trụ lại 12 cầu thủ và 4 thành viên trong ban huấn luyện.
12 cầu thủ đã đi theo ông khắp các giải lớn như U23 châu Á, ASIAD, AFF Cup, Asian Cup, vòng loại World Cup. 12 cầu thủ, tức là gần một nửa bộ khung lực lượng được HLV người Hàn Quốc giữ gìn trong suốt 3 năm, nhưng không phải cầu thủ nào cũng giữ được suất đá chính trên tuyển. Một trong những cầu thủ đang phải chật vật tìm lại vị thế là Vũ Văn Thanh.
 |
| Văn Thanh lên tuyển Việt Nam năm 2016 và chiếm suất đá chính tại AFF Cup nhờ phong độ ổn định trong màu áo CLB. Ảnh: Minh Chiến. |
Nỗi buồn “đi trước về sau”
Khoảnh khắc ăn mừng với cái khoanh tay tự tin ở bán kết U23 châu Á 2018 của Văn Thanh là một trong những hình ảnh đáng nhớ của bóng đá Việt Nam. Tuy nhiên, sự nghiệp của Văn Thanh trong màu áo tuyển không bắt đầu từ giải đấu này. Trước khi tung cú sút găm vào góc trái cầu môn Qatar để đưa U23 Việt Nam vào chung kết, Văn Thanh đã là hậu vệ hàng đầu của bóng đá Việt Nam.
Văn Thanh được triệu tập lên tuyển Việt Nam vào tháng 3/2016, thời điểm Nguyễn Hữu Thắng tiếp quản ghế huấn luyện thay Toshiya Miura. 8 tháng sau, Văn Thanh đá trận ra mắt đội tuyển. Đến AFF Cup 2016, Văn Thanh chiếm suất cứng trong đội hình, chơi trọn vẹn 5 trận, không nghỉ thi đấu phút nào.
Giai đoạn 2016-2018 cũng là quãng thời gian đặc biệt. Lứa 1995 với nòng cốt là dàn cầu thủ HAGL đã chín muồi, còn lứa 1997 của Quang Hải, Tiến Dũng, Đình Trọng trỗi dậy với tấm vé dự U20 World Cup. Đây là thời điểm nhân sự đội tuyển thay đổi liên tục, nhưng vị trí của Văn Thanh gần như bất biến. Hậu vệ gốc Hải Dương vắng mặt 2 trận của ĐTQG trong cả năm 2017.
Văn Thanh là mẫu hậu vệ của hiếm của bóng đá Việt Nam bởi sự đa năng và khả năng tấn công biên ấn tượng. Trong 2 mùa giải 2016, 2017, Văn Thanh ghi 14 bàn, con số vượt trội nhiều cầu thủ tấn công ở V.League bấy giờ.
Bước ngoặt của Văn Thanh đến từ chấn thương dây chằng giữa năm 2018. Mùa giải 2019, Văn Thanh sa sút, chơi 17 trận tại V.League, ít nhất từ khi cầu thủ này bắt đầu đá chuyên nghiệp.
Cùng thời điểm, HLV Park thử nghiệm Nguyễn Trọng Hoàng ở cánh phải và thành công rực rỡ. Cầu thủ của CLB Viettel chói sáng tại AFF Cup 2018, Asian Cup 2019 và chiếm luôn suất đá chính của Văn Thanh. 3 năm qua, Văn Thanh đá chính 1 lần, hầu hết ngồi ngoài hoặc vào sân đá ở vị trí trái sở trường (tiền đạo, tiền vệ giữa).
Tuy nhiên, trận duy nhất đá chính lại là màn trình diễn xuất sắc. Hậu vệ sinh năm 1996 làm tung lưới Indonesia bằng cú cứa lòng chân trái chuẩn mực và ở đẳng cấp cao. Dù HLV Park Hang-seo trao lại suất đá chính cho Trọng Hoàng ở những trận đấu căng thẳng hơn (gặp Malaysia, UAE), cuộc chiến giành suất đá chính ở cánh phải vẫn chưa ngã ngũ.
 |
| Chấn thương dây chằng khiến Văn Thanh mất vị trí vào tay Trọng Hoàng. HLV Park xếp Hoàng “bò” đá chính ở 7/8 trận ở vòng loại thứ hai. Ảnh: Minh Chiến. |
Đẳng cấp của Văn Thanh
Siêu phẩm của Văn Thanh vào lưới Indonesia không chỉ đẹp ở pha kết thúc, mà còn cho thấy phẩm chất tốt nhất của cầu thủ gốc Hải Dương. Trong tình huống này, khi bóng được trả ngược lại cho Xuân Trường, Văn Thanh lập tức di chuyển vào khoảng trống, luồn ra sau lưng hậu vệ để tự mở ra khoảng không dứt điểm thuận lợi.
Văn Thanh nhạy bén với những pha di chuyển táo bạo vào hành lang trong - khu vực nằm giữa biên và trung lộ, thay vì bám biên thuần túy để chờ phối hợp và tạt bóng như cách di chuyển của các hậu vệ truyền thống.
Văn Thanh là một trong không nhiều hậu vệ Việt Nam có cả tư duy phòng ngự lẫn tấn công, nên có thể đảm trách nhiệm vụ phối hợp, ghi bàn hay chạy chỗ hút người. Cánh phải với Văn Toàn, Công Phượng và Văn Thanh là tam giác tấn công mang lại cho HAGL nhiều bàn thắng đẹp mặt ở mùa giải này.
Nhiều khả năng HLV Park Hang-seo áp dụng sơ đồ 5-4-1 cho đội tuyển. Khi toàn đội tấn công, 5-4-1 chuyển hóa thành 3-5-2, 3-4-3 hoặc thậm chí 3-3-4 trong trường hợp hậu vệ cánh ập lên như một tiền đạo. Điểm mấu chốt trong cách chơi của tuyển Việt Nam là sơ đồ tuyến nghiêng, khi một trong 2 cầu thủ cánh dâng cao để tạo thành hàng công 4 người, hậu vệ cánh còn lại sẽ bám biên hoặc lùi sâu để hợp với bộ ba trung vệ tạo thành hàng thủ 4 người.
Nhờ quân số cân bằng, tuyển Việt Nam có thể chơi phản công tốt, mà vẫn giữ vững trận địa phòng ngự.
 |
| Tốc độ, thể lực và khả năng tấn công là vũ khí để Văn Thanh giành lại suất đá chính trên tuyển. Ảnh: Y Kiện. |
Trước đây, Đoàn Văn Hậu là cầu thủ được giao nhiệm vụ dâng cao, còn Trọng Hoàng bám biên phòng ngự. Tuy nhiên, không còn Văn Hậu, HLV Park Hang-seo có thể phải chuyển hướng tấn công sang cánh phải.
Ở tuổi 31, Trọng Hoàng khó lên công, về thủ bền bỉ trong cả trận. Tại vòng loại thứ hai, cầu thủ của CLB Viettel bộc lộ hạn chế trong tấn công khi nhiều lần chuyền, sút hỏng. Ở V.League 2021, Trọng Hoàng thi đấu 11 trận, nhưng có 5 lần bị thay ra, trong khi Văn Thanh bền bỉ hơn với 12 trận, chỉ 1 lần phải ra nghỉ sớm.
Nếu ông Park muốn biến cánh phải thành mũi tấn công thường trực, Văn Thanh là lựa chọn tối ưu với gần nửa mùa giải đá trong vai trò gần tương tự ở HAGL. Trong trường hợp HLV Park Hang-seo vẫn tin tưởng Trọng Hoàng, Văn Thanh có thể chơi cánh trái, vị trí anh từng đá trong suốt AFF Cup 2016. Sự đa năng là vũ khí để cầu thủ 25 tuổi tăng thêm cơ hội ra sân.
“Văn Thanh có cơ hội đá chính nhờ sự đa năng. Cậu ấy có thể chơi ở cả cánh phải, cánh trái và thực tế là chơi rất tốt. HLV Park Hang-seo có thể đang nghiên cứu cả hai vị trí cho cầu thủ này.
Văn Thanh có sở trường đá cánh phải, mà vị trí này được trấn giữ bởi Trọng Hoàng. HLV Park ưu tiên dùng Trọng Hoàng nhờ kinh nghiệm và khả năng đeo bám lỳ lợm trong phòng ngự. Tuy nhiên, trong những trận đấu vừa qua, Trọng Hoàng đã bộc lộ phần nào gặp trở ngại về tuổi tác.
Gặp những đối thủ nhanh, khỏe ở vòng loại cuối cùng, có thể HLV Park sẽ tin Văn Thanh, bởi cậu ấy có đủ cả tốc độ, thể lực và khả năng hỗ trợ tấn công. Khả năng Văn Thanh ra sân từ đầu là hơn 50%”, BLV Vũ Quang Huy đánh giá.
3 năm sau chấn thương dây chằng, Văn Thanh đang trở lại. Sau khi đòi lại vị trí chính thức ở HAGL, suất đá chính ở đội tuyển sẽ là phần thưởng xứng đáng cho những cố gắng bền bỉ của hậu vệ này.
 |
