Trận đánh vùng Donbas ở Đông Ukraine sẽ có hệ quả vượt ra ngoài phạm vi xung đột.
Sau kết quả ban đầu không được như kỳ vọng quanh thủ đô Kyiv, việc Nga thành công tại Donbas sẽ thể hiện quân đội nước này có khả năng kiểm soát và duy trì lãnh thổ. Điều đó có thể giúp Moscow bạo dạn hơn trong việc tiếp tục hành quân về phía tây và quay trở lại Kyiv.
 |
| Binh sĩ Ukraine gần điểm nóng Sievierodonetsk hồi tháng 5. Ảnh: New York Times. |
Ngược lại, nếu thành công ngăn chặn Nga, Ukraine có thể trấn an một số lãnh đạo phương Tây đang còn nghi ngại về khả năng Kyiv chiến thắng trước đội quân lớn hơn. Từ đó, Ukraine có thể có vị trí đàm phán tốt hơn trước Moscow.
Đối với Ukraine, việc thuyết phục các lãnh đạo châu Âu có thể là vấn đề bức thiết hơn việc giành được lợi thế đàm phán. Nguyên nhân là khả năng nối lại hòa đàm vẫn còn xa vời, trong khi Ukraine cũng đang kêu gọi các nước đẩy nhanh viện trợ vũ khí.
 |
| Các khu vực Nga đã giành kiểm soát. Đồ họa: Guardian. |
Nga dùng chiến thuật quen thuộc tại Donbas
Trả lời báo chí vào tuần trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng “Nga không nên bị làm cho bẽ mặt” để khi giao tranh dừng lại, ngoại giao sẽ còn cơ hội diễn ra. Bình luận này đã khoét sâu hơn mâu thuẫn đang âm ỉ giữa các nước phương Tây.
Một phe trong mâu thuẫn ấy là những quốc gia như Mỹ, Anh, Ba Lan cùng các nước Bắc Âu. Nhóm này muốn tìm cách đẩy mạnh trang bị vũ khí cho Ukraine vì họ thấy được cơ hội để làm suy yếu năng lực quân sự của Nga.
Phe còn lại nằm dưới sự dẫn dắt của Pháp và Đức. Nhiều quan chức ở phe này tỏ ra hoài nghi trước khả năng Ukraine có thể đẩy lùi lực lượng Nga - đội quân có trang bị tốt hơn. Họ cũng lo sợ thiệt hại kinh tế gia tăng khi giao tranh kéo dài.
 |
| Pháo binh Ukraine khai hỏa pháo M777 do Mỹ chế tạo gần tiền tuyến hôm 6/6. Ảnh: Reuters. |
Cuộc khẩu chiến giữa các nước phương Tây ngày càng gia tăng cường độ kể từ khi binh sĩ Nga bắt đầu tiến sâu hơn vào miền Đông Ukraine, thông qua chiến thuật tấn công bằng lượng lớn pháo binh rồi dùng bộ binh hỗ trợ giữ đất.
Vốn được sử dụng rộng rãi suốt một thế kỷ cho tới hết Chiến tranh Triều Tiên, chiến thuật trên của Nga có thể rất hiệu quả trong việc giành lãnh thổ nhưng cần các nguồn lực bổ trợ để có thể giữ vững vùng vừa kiểm soát.
So với những gì Moscow từng cố gắng thực hiện vào cuối tháng 2, cuộc tiến công do pháo binh dẫn dắt tại Donbas là cách tiếp cận thống nhất và quen thuộc hơn với học thuyết quân sự Nga, theo giới phân tích quân sự phương Tây. Cũng vì thế, binh sĩ của Moscow đã đạt nhiều bước tiến hơn.
“Phía Nga đang mong rằng họ có thể tập trung lượng hỏa lực khổng lồ và giành được nhiều lãnh thổ nhất có thể” trước khi lực lượng tấn công của họ bị ngăn chặn hoặc hết đà, ông Gordon Davis, trung tướng Lục quân Mỹ đã về hưu và nguyên phó trợ lý tổng thư ký NATO, nói.
Đợt tiến công này đang khiến Nga tổn thất nhiều nhân lực và khí tài, tướng Davis nhận định.
Ngoài ra, các cuộc phản công của quân đội Ukraine trong những ngày gần đây cho thấy khi lực lượng Nga hành quân về phía tây, họ vẫn sẽ gặp trở ngại trong việc bảo vệ phía sau lưng và tuyến đường tiếp tế trải về phía đông.
 |
| Các đốm chi chít trên một cánh đồng bên ngoài làng Dovhenke là dấu tích của các cuộc pháo kích. Ảnh: Maxar Technologies. |
Dù chậm, Nga vẫn tiến lên ở vùng quan trọng
Tuần trước, Nga bắt đầu tiến vào thành phố Sievierodonetsk, thủ phủ tỉnh Lugansk. Lugansk, cùng với tỉnh Donetsk, hợp thành vùng Donbas ở miền Đông Ukraine.
Trận đánh tại Sievierodonetsk đang thu hút sự chú ý của các nước phương Tây. Nguyên nhân một phần là nếu Nga đánh bại đợt phản công của Ukraine và kiểm soát được nơi này, Moscow sẽ có thể tuyên bố đã hoàn thành một phần lớn trong mục tiêu “giải phóng” Donbas.
“Tuy chỉ đạt được các bước tiến chậm , Nga lại đang đạt được các bước tiến ở khu vực quan trọng”, một quan chức cấp cao NATO cho biết.
Nếu Ukraine có thể ngăn chặn Nga tại Sievierodonetsk, điều này sẽ cho thấy nỗ lực hiệp đồng tác chiến của quân đội Nga không ghê gớm như lo ngại. Tuy gây nhiều thiệt hại, mũi tiến công của Nga cũng đã bộc lộ một số điểm yếu trước các đòn phản công của Ukraine.
“Nếu người Ukraine có thể giữ vững phòng tuyến ở đây, điều này sẽ có ý nghĩa lớn”, vị quan chức NATO trên nhận định.
 |
| Các căn nhà bị phá hủy trong vụ tấn công rocket hồi tháng 6. Ảnh: Wall Street Journal. |
Nhưng việc ngăn chặn đà tiến của Nga nhiều khả năng vẫn sẽ dễ hơn việc đẩy lùi binh sĩ Nga ra khỏi Ukraine. Không có nhiều hỏa lực bằng Moscow tại Donbas, Kyiv đang phải bù đắp lại ở nhiều nơi bằng khả năng cơ động nhanh và bằng cách triển khai các hệ thống vũ khí mới được viện trợ.
Các hệ thống ấy, như lựu pháo kéo M777 hay pháo tự hành M109 của Mỹ, đang được đưa tới tiền tuyến. Những vũ khí này chính xác hơn các loại pháo truyền thống của Nga, vốn chỉ có thể nhắm bắn một khu vực đại khái.
Pháo từ phương Tây cũng linh hoạt hơn, có thể di chuyển để nạp lại đạn dược và nhiên liệu mà không phụ thuộc vào các tuyến đường tiếp tế chuyên biệt. Điều này quan trọng vì các tuyến đường tiếp tế như vậy có thể trở thành mục tiêu thường xuyên bị nhắm tới.
Mỹ và Anh gần đây cũng đã cam kết sẽ cung cấp nhiều hệ thống pháo bắn loạt mạnh hơn, trong khi các đồng minh khác cũng hứa hẹn các loại vũ khí bổ sung, bao gồm xe tăng. Nhưng quan chức Ukraine cho biết họ cần số lượng vũ khí lớn hơn, uy lực mạnh hơn để bảo vệ đất nước.
