[...] biết bao tài liệu, báo chí trong và ngoài nước đã viết, đã miêu tả, bình luận về chiến thắng lịch sử này, dưới nhiều dạng vẻ và màu sắc khác nhau.
Những vị chóp bu của chính phủ và quân đội Pháp hồi ấy, sau thất bại đắng cay đã ra sức đổ lỗi cho nhau, đồng thời tìm mọi cách tự thanh minh, tự bào chữa. Nhiều ký giả, chính khách phương Tây, với những tư liệu ít nhiều xác thực, đã đưa ra được những nhận định tương đối khách quan, tuy nhiên không phải là không có những điều khác nhau, xuất phát từ chỗ đứng và quan điểm của mỗi người.
Còn về phía chúng ta, viết về Điện Biên Phủ, nhiều cuốn sách (hồi ký, lịch sử), nhiều bản tham luận trong các cuộc hội thảo, nhiều bài đăng trên các báo chí của nhiều tướng lĩnh, sĩ quan, nhà nghiên cứu, đặc biệt là một số tác phẩm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đã giúp bạn đọc thấu hiểu được những điều cơ bản nhất, vừa khái quát, vừa cụ thể về chiến thắng vĩ đại này.
Riêng tôi, nhiều năm qua hằng ấp ủ mong muốn viết một cuốn sách về Điện Biên Phủ, nhưng khi đặt bút viết, tôi cảm thấy dường như nó vượt quá tầm tay. Tuy nhiên, cuối cùng, vì nợ nần quá khứ, nghĩ tới các đồng đội thân thiết đã ngã xuống trên chiến trường xưa, tôi đã hạ quyết tâm viết, nhưng chỉ viết những điều mình tâm đắc nhất mà thôi.
Tôi sẽ cố gắng viết sao cho tương đối dễ hiểu để cho độc giả, nhất là các bạn trẻ, cho con cháu mai sau, cho những người không có điều kiện trực tiếp tham gia kháng chiến, hiểu được đôi phần về chiến thắng oanh liệt của quân dân ta.
Là một người trong cuộc, vinh dự tham gia từ đầu đến cuối chiến dịch, từ lúc kéo pháo vào cho đến khi quân ta toàn thắng, cho nên những hình ảnh, những sự kiện của những ngày tháng gian khổ và hào hùng ấy luôn đọng mãi trong ký ức tôi.
Trong cuốn sách nhỏ này, tôi không thể không nói đến sự lãnh đạo sáng suốt của Bộ Thống soái tối cao (tức Bộ Chính trị Trung ương Đảng), sự chỉ đạo tài tình của Bộ Chỉ huy chiến dịch, khí phách kiên cường, trí thông minh sáng tạo tuyệt vời của cán bộ chiến sĩ ta trên trận địa, nhưng vì là một “chiến sĩ phòng không”, tôi sẽ dành nhiều thời gian hơn đi sâu vào khía cạnh cuộc chiến đấu trên bầu trời Điện Biên Phủ.
Tôi sẽ cố gắng lý giải nguyên nhân vì sao trong hoàn cảnh tương quan lực lượng giữa bộ đội phòng không ta và không quân Pháp quá ư chênh lệch, từ chỗ máy bay địch “làm chủ bầu trời” (maître des cieux) như đối phương từng nói, đến chỗ quân dân ta đánh thắng được không quân Pháp được Mỹ chi viện tối đa, góp phần rất quan trọng làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
