"Nhìn xem, nhìn thấy người đàn ông đang đi tới chứ. Anh ta trông thật tuyệt vời", Timur, một hướng dẫn viên du lịch người Mông Cổ nói với phóng viên CNN. Phi nước đại trên lưng chiến mã Mông Cổ là phiên bản nặng ký hơn của diễn viên Brad Pitt đang trở về nhà trong một phân cảnh thuộc bộ phim "Legends of the Fall".
Chiến binh thép trên thảo nguyên
Khoác trên mình chiếc áo pinto dài cùng chiếc quần thêu đầy hoa văn, đội mũ lông cáo, bên tay phải là một con đại bàng màu vàng nâu, người đàn ông Mông Cổ có vẻ ngoài hết sức bắt mắt.
"Hãy nhìn đôi lông mày và gò má của anh ấy. Một người đàn ông to lớn và mạnh mẽ. Các cô gái phát cuồng vì anh ta", Timur tiếp tục bình phẩm.
Bata, vợ của Timur, tỏ ý đồng tình với chàng hướng dẫn viên du lịch. Bata thừa nhận nếu chỉ nói về vẻ bề ngoài, cô sẽ chọn chàng thợ săn đại bàng đang cưỡi trên lưng chiến mã, thay vì người chồng Timur.
Người đàn ông mà vợ chồng Timur đều bày tỏ sự ngưỡng mộ tên là Jenisbek Tserik, tên gọi có nghĩa là "chiến binh thép", được sử dụng để mô tả những thành tựu mà người này đã giành được. Vừa là kỵ sĩ bậc thầy, Jenisbek cũng nhiều lần đăng quang trong cuộc thi kéo co.
 |
| Thợ săn huấn luyện đại bàng Jenisbek Tserik. Ảnh: CNN. |
Những thành công của Jenisbek đã giúp chiến binh này có cơ hội tới Dubai hoa lệ để thi đấu trong các sự kiện. Đối với một người bán du mục gốc Kazakh sống tại tỉnh cực tây Bayan-Olgii của Mông Cổ, bất cứ chuyến đi nước ngoài nào cũng giống như tới thăm hành tinh khác. Vì vậy, tới thăm Dubai hào nhoáng không khác gì du hành tới một vũ trụ khác.
Jenisbek đang ở tuổi 26. Người đàn ông cho biết vẫn còn độc thân, và nói đùa rằng mình có tới 5 người bạn gái, trong đó có một cô ở Dubai, và một cô khác ở Kazakhstan, nơi xuất xứ của 90% cư dân sống ở tỉnh Bayan-Olgii.
Cũng như trong trò chơi kéo co, Jenisbek là nhà vô địch bắn cung. Người đàn ông 26 tuổi giành nhiều phần thưởng trong cuộc thi săn bắn sử dụng đại bàng ở Bayan-Olgii, hoạt động là thú tiêu khiển phổ biến suốt hàng trăm năm của người dân bản địa.
Niềm kiêu hãnh của người Kazakh
Đi săn với đại bàng có nguồn gốc từ thời cổ đại ở Trung Á, nơi các hậu duệ trực hệ của Thành Cát Tư Hãn sinh sống bên biển Aral, cho tới khi người Nga xâm lược và buộc họ rời khỏi quê hương, tới sinh sống tại dãy núi Altai, Mông Cổ.
Khi Liên Xô và Trung Quốc thiết lập đường biên giới vào thế kỷ 20, người Kazakh tại đây bị chia cắt khỏi quê nhà và không thể trở về cố hương.
Những người Kazakh tha hương phải tiếp tục cuộc sống bán du mục ở phía tây Mông Cổ, nơi những tập tục cũ như săn đại bàng được duy trì, truyền từ thế hệ này tới thế hệ khác. Khi Kazakhstan cấm đi săn với đại bàng trong thời kỳ Xô viết, vùng Bayan-Olgii trở thành cái nôi duy nhất của bộ môn này.
"Đối với một người Mông Cổ, huấn luyện ngựa đua là niềm tự hào. Đối với những người Kazakh, niềm kiêu hãnh của họ ở huấn luyện đại bàng đi săn", Bata giải thích.
 |
| Các thợ săn huấn luyện đại bàng tại Bayan-Olgii. Ảnh: CNN. |
Cuộc sống tại Bayan-Olgii đã thay đổi chóng mặt kể từ khi Lễ hội Đại bàng vàng đầu tiên được tổ chức năm 1999. Nhưng ngay cả vào thời điểm hiện tại, Bayan-Olgii vẫn là điểm đến ít được du khách nước ngoài chú ý. Chỉ khoảng 800 du khách tìm tới vùng đất này mỗi thăm, theo lời hướng dẫn viên du lịch địa phương.
Số du khách tới đây nhiều nhất vào khoảng thời gian gần Lễ hội Đại bàng vàng vào đầu tháng 10, và trong thời gian Lễ hội Đại bàng Altai Kazakh, tổ chức trước đó khoảng 2 tuần.
Khoảng 100 thợ săn huấn luyện viên sẽ tham gia tranh tài ở mỗi lễ hội. Các thợ săn phô diễn kỹ năng điều khiển đại bàng thu lượm những tấm da cáo bị kéo sau lưng ngựa, hoặc nhặt đồng xu trên lưng ngựa.
Chỉ khi du khách đã rời khỏi vùng đất cực tây của Mông Cổ, mùa săn bắt với đại bàng mới bắt đầu. Từ tháng 10 tới tháng 3 năm sau, các thợ săn hướng về phía các ngọn núi, làm việc theo từng cặp. Một người truy lùng con mồi, người kia thả đại bàng dọc triền núi và kết thúc cuộc săn.
Phần thưởng của những cuộc đi săn là cáo và thỏ rừng, bộ lông của chúng được dùng để làm ra những chiếc mũ ấm, như những chiếc mũ được Jenisbek và các đồng sự sử dụng.
Mỗi chuyến đi săn có thể diễn ra trong nhiều ngày, công việc huấn luyện đại bàng đòi hỏi sự kiên nhẫn, giúp đại bàng quen với người chủ và phát triển các kỹ năng cần thiết.
Khi được hỏi việc huấn luyện đại bàng có khiến các cặp vợ chồng đổ vỡ hôn nhân hay không, bởi người chồng phải dành nhiều thời gian cho con vật của mình, hướng dẫn viên Timur nhún vai.
"Khi mọi phụ nữ độc thân trong thung lũng đều xếp hàng để hẹn hò, như đối với Jenisbek, hôn nhân có cần thiết không?", Timur nói đùa.
