“Thế nào là chế độ ăn kiêng tốt nhất?”, “Làm thế nào để tôi ngừng lo lắng về cân nặng và tập trung vào việc sống lành mạnh?”, “Làm thế nào để tôi vẫn giữ được minh mẫn khi già đi?”… Đó là mối quan tâm của nhiều người trong quá trình tìm phương thức để duy trì sức khỏe tốt nhất có thể.
 |
| Sách Ăn lành, tập đủ, nghĩ thông minh. Ảnh: Y Nguyên. |
Ba yếu tố duy trì lối sống lành mạnh
Shaun Francis - CEO của Medcan (công ty về chăm sóc sức khỏe tại Canada) - đã tìm hiểu cuộc sống của các nhà du hành vũ trụ, nhà vô địch Thế vận hội, các nhà khoa học… Ông thường đặt câu hỏi: “Anh/chị làm gì để duy trì sự tinh anh vậy?”.
Câu trả lời của họ khiến Shaun Francis nhận ra mối liên quan mật thiết giữa các phương diện tưởng chừng riêng rẽ của đời sống như: Sức khỏe, kết quả công việc, rèn luyện thể chất, sự minh mẫn. Đúc rút từ những điều học hỏi được, Shaun Francis viết cuốn Ăn lành, tập đủ, nghĩ thông minh (Eat, Move, Think).
“Những gì tôi học được đã thay đổi cuộc sống của bản thân và hy vọng chúng cũng sẽ thay đổi cuộc sống của bạn. Đương nhiên bạn phải được chuyên gia sức khỏe tư vấn để vận dụng lời khuyên chung về sức khỏe cho phù hợp với nhu cầu cụ thể của mình”, Shaun Francis viết trong đầu sách.
Vị chuyên gia sức khỏe có ảnh hưởng đến Francis là tiến sĩ y dược Michael Parkinson, từng là hiệu trưởng Cao đẳng Y dược Phòng ngừa Mỹ. TS Parkinson cho rằng: “Ăn uống, tập luyện và suy nghĩ. Ta ăn gì, tập luyện như thế nào và suy nghĩ ra sao là ba yếu tố quyết định ta sống bao lâu và sống ra sao”.
Ăn lành không phải các chế độ ăn kiêng theo trào lưu. Dựa trên kiến thức về thực phẩm, mỗi người có cách lựa chọn những thứ đưa vào cơ thể phù hợp. Chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe, chủ yếu làm từ thực vật, ăn với lượng vừa phải, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn được coi là cách ăn lành.
Tập luyện là hoạt động thể chất đều đặn, thay đổi lối sống để tăng cường sự hoạt bát và tuổi thọ. Tập đủ là sự kết hợp giữa rèn luyện sức mạnh, cardio (cardiovascular, rèn luyện thể chất nhằm kiểm soát nhịp tim, lưu thông máu) và rèn luyện sự dẻo dai.
Nghĩ thông minh là việc thường xuyên sử dụng các kỹ thuật như độc thoại tích cực, tập trung, vệ sinh giấc ngủ… nhằm duy trì tâm trí khỏe mạnh.
 |
| Tập luyện là liều thuốc quý của cơ thể. Ảnh minh họa: Minh Hoàng - Lê Tân. |
Cách ăn lành, tập đủ, nghĩ đúng
Sau khi xác định ba phương diện thiết yếu (ăn uống, tập luyện và suy nghĩ), tác giả đặt ra nhiều câu hỏi trong quá trình thực hành rèn luyện để sống khỏe toàn diện. Ông đi tìm lời giải đáp cho những câu hỏi ấy ở chính kinh nghiệm bản thân và các chuyên gia trong từng lĩnh vực.
Ở phần “Ăn lành”, loạt câu hỏi được nêu ra như: Thực phẩm đã qua chế biến là gì và tại sao nó lại có hại? Làm sao để tôi ngừng lo lắng về cân nặng và tập trung vào việc sống lành mạnh? Những gì tôi nạp vào cơ thể có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của tôi không?...
Tác giả không đồng tình với những chế độ ăn kiêng tập trung vào giảm cân, sử dụng những phương pháp kham khổ như giảm chất béo, giảm carb, tăng protein một cách cực đoan. Ông gọi đó là chế độ ăn kiêng theo trào lưu, những người theo đuổi có thể giảm cân trong một khoảng thời gian, khi đạt được mục tiêu thì quay về chế độ ăn cũ và lại tăng cân.
Thay vì theo đuổi các trào lưu ăn kiêng đó, cần thực hành chiến lược ăn uống lành mạnh và cân bằng. Ba phương pháp được khuyến khích theo đuổi là chế độ ăn Địa Trung Hải, chế độ MIND, chế độ DASH. Dù vậy, tác giả vẫn khuyên mỗi phương pháp đó đều có ưu và khuyết điểm riêng. Mỗi người chọn chế độ nào có tác dụng và gây hứng thú nhất với mình; càng thích đồ mình đang ăn, càng trung thành với phương pháp đó.
Ai cũng biết tập luyện có lợi cho sức khỏe, thể dục thể thao là liều thuốc quý của cơ thể; nhưng nên bắt đầu tập luyện từ đâu, tập như nào cho đúng và đủ? Tham khảo ý kiến các bác sĩ, chuyên gia chăm sóc sức khỏe, sách đưa ra lời khuyên: Hãy bắt đầu bằng việc chọn một thứ mình thích rồi duy trì nó như một thói quen.
Nhiều người cho rằng thể thao khó thực hiện, cần có trang thiết bị như giày chuyên dụng, đồ tập, huấn luyện viên… Thực tế, mỗi người có thể “đột nhập” vào hành trình tập luyện, chẳng hạn như đi bộ. Thay vì ngồi quá lâu trong văn phòng, ta có thể đứng dậy đi bộ 15 phút; tận dụng thời gian trống để đi bộ; thiết lập mục tiêu, ví dụ đi dạo 5 lần, mỗi lần 30 phút trong 2 tuần liên tiếp… Khi bắt đầu rèn luyện rồi, bước kế tiếp là nâng mức độ tập luyện lên.
“Cách hiệu quả nhất để có được sức khỏe vào 10 năm sau là tập luyện. Bạn muốn 10 năm cuối đời của mình sẽ như thế nào? Mỗi chúng ta đều có lựa chọn: Tiến tới một tương lai ở bệnh viện, ngồi xe đẩy và đi gặp bác sĩ hoặc bắt đầu tập luyện”, Shaun Francins khuyên bạn đọc nên bắt tay ngay vào tập luyện.
Bên cạnh chế độ ăn lành mạnh và tập luyện, tinh thần là yếu tố quan trọng để có sức khỏe tốt. Francis cho rằng hạnh phúc là điều có thể tập luyện được: “Không phải bạn trở nên hạnh phúc khi bạn thành công, bạn thành công bởi vì bạn hạnh phúc”.
Để huấn luyện bản thân trở nên hạnh phúc, có thể sử dụng nhiều kỹ thuật, đơn cử như: Trong vòng 21 ngày, mỗi ngày viết ra ba điều bạn biết ơn; thiết lập thói quen hàng ngày viết về một trải nghiệm tích cực; bày tỏ lòng biết ơn với ai đó mỗi ngày… Đó đều là những cách thức để suy nghĩ tích cực, đào thải những thứ tiêu cực trong bộ não.
Để “nghĩ thông minh”, bên cạnh nghĩ tích cực, cần rèn luyện ý chí, vượt qua căng thẳng, học cách lạc quan, giữ bình tĩnh trong cơn khủng hoảng, đánh bại nỗi sợ...
Các chỉ dẫn, phương pháp thực hành trong sách đều là những gì mà Shaun Francis học hỏi được từ các bác sĩ, chuyên gia trên khắp thế giới. Với những thông tin xác thực, dễ tiếp cận, sách trình bày mối quan hệ giữa ăn - tập - cách nghĩ cùng phương pháp thực hành ba phương diện thiết yếu đó để sống khỏe toàn diện.
