Kennedy Owour chóng mặt và ngã gục trong khách sạn tại Addis Ababa, thủ đô của Ethiopia. Ban đầu, ông tưởng những triệu chứng đó là vấn đề không đáng lưu tâm. Nhưng một lúc sau, ông bắt đầu gặp khó khăn khi nói và di chuyển.
Chuyến công tác vào tháng 8/2020 của người đứng đầu Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) khu vực Uganda đã bị gián đoạn. Owour được đưa tới bệnh viện UMC Victoria ở Kampala, thủ đô Uganda.
Bác sĩ phẫu thuật thần kinh John Baptist Mukasa đã tiến hành một cuộc phẫu thuật kéo dài ba giờ và cứu sống ông. Owuor đã hồi phục hoàn toàn sau đó.
Nhưng vào tháng 6, bác sĩ Mukasa qua đời ở tuổi 54 vì Covid-19. Sự ra đi của vị bác sĩ đáng kính là một sự mất mát rất lớn đối với người dân Uganda, theo Guardian.
 |
| Bác sĩ phẫu thuật thần kinh John Baptist Mukasa. Ảnh: Guardian. |
"Người phục vụ nhân dân"
Vào năm 2020, Uganda là một quốc gia có 44 triệu người nhưng chỉ có 13 bác sĩ phẫu thuật thần kinh được đào tạo đầy đủ. Sự ra đi của bác sĩ Mukasa khiến con số giảm xuống còn 12.
Chuyên khoa phẫu thuật thần kinh tại Uganda có tuổi đời tương đối trẻ. Vào những năm 1960, trên toàn bộ đất nước châu Phi này chỉ có một bác sĩ phẫu thuật thần kinh. Hai bác sĩ Nga tới Uganda vào những năm 1970 và rời đi năm 1990.
Năm 2007, một nhóm gồm 4 bác sĩ Uganda đã hoàn thành chương trình đào tạo ở nước ngoài và bắt đầu làm việc tại Bệnh viện Quốc gia Mulago. Bác sĩ John Baptist Mukasa vừa trở về từ khóa đào tạo tại Trung Quốc và Nga.
Bác sĩ Joel Kiryabwire, đồng nghiệp của Mukasa, cho biết: “Sự ra đi của bác sĩ Mukasa là mất mát rất lớn. Anh ấy là trụ cột của bệnh viện và luôn quan tâm đến việc phục vụ mọi người”.
Kiryabwire khẳng định bác sĩ Mukasa đặc biệt giỏi trong phẫu thuật thần kinh chấn thương. Những cuộc phẫu thuật này đòi hỏi phải hành động nhanh chóng, loại bỏ máu hoặc một phần hộp sọ để giảm áp lực lên não.
Thậm chí, bác sĩ Mukasa còn vi phạm luật an toàn giao thông để tới bệnh viện kịp thời. Ông đã phải ngồi trong phòng giam vài tiếng vì hành vi của mình.
Mukasa đã từ chối cơ hội làm việc ở nước ngoài để phục vụ quê hương. Ông tập trung vào công việc đào tạo thế hệ bác sĩ mới. Trước khi mất, bác sĩ Mukasa là giảng viên cao cấp tại Đại học Makerere. Ông chuyên về chấn thương thần kinh, phẫu thuật thần kinh nhi và động kinh.
 |
| Bệnh viện Mulago, nơi bác sĩ Mukasa làm việc. Ảnh: EA Health. |
Là một người đam mê giáo dục, Mukasa đã tình nguyện xây dựng và duy trì các chương trình dạy học cho sinh viên Uganda. Ông và các đồng nghiệp đã đào tạo được bảy bác sĩ phẫu thuật thần kinh mới.
Mukasa còn tổ chức khóa huấn luyện phẫu thuật thần kinh hàng năm tại bệnh viện Mulago với sự hợp tác của trường đại học Duke và Stanford.
Juliet Sekabunga Nalwanga, nữ bác sĩ phẫu thuật thần kinh đầu tiên ở Uganda, đã gặp Mukasa khi còn là thực tập sinh. Cô cho biết chính Mukasa đã khuyến khích cô theo học chuyên ngành này.
“Bác sĩ Mukasa luôn giới thiệu với bệnh nhân rằng chúng tôi là những bác sĩ giỏi. Hành động ấy thực sự là một khích lệ rất lớn đối với những người mới vào nghề như tôi”, Nalwanga nói về người cố vấn của mình.
Cả Nalwanga và Kiryabwire đều coi bác sĩ Mukasa là cây cầu kết nối mọi người. Vị bác sĩ có thể lái xe đến mọi nơi trên khắp đất nước để mời đồng nghiệp tham gia hiệp hội phẫu thuật thần kinh. Ông cũng là một bác sĩ cao cấp hiếm hoi đưa các học viên đi ăn tối sau một ngày bận rộn.
Sự mất mát to lớn
“Chúng tôi vẫn còn sốc và không tin điều này xảy ra”, Kiryabwire nói.
Đối với Kennedy Owuor, tin tức về sự ra đi của bác sĩ Mukasa giống như “sét đánh ngang tai”.
“Chúng tôi đã trở thành bạn. Chúng tôi thường xuyên trao đổi qua tin nhắn và nói chuyện trên điện thoại. Sự ra đi của ông là một mất mát rất lớn đối với Uganda vì đất nước này không có nhiều bác sĩ phẫu thuật thần kinh”, ông nói.
Mukasa thường xuyên đến thăm Owuor sau phẫu thuật. Khi nhận xét về vị bác sĩ, Owuor cho biết Mukasa rất chuyên nghiệp và biết cách trấn an những nỗi lo của ông.
Simon Mukuye, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh khác tại bệnh viện Mulago, chia sẻ rằng sự ra đi của Mukasa đã giáng một đòn mạnh vào phẫu thuật thần kinh và công việc đào tạo bác sĩ tại Uganda.
“Bác sĩ Mukasa rất tốt bụng và thật thà. Ông ấy luôn luôn tìm hiểu những yếu tố xã hội ảnh hưởng đến bệnh nhân. Khi tiến hành phẫu thuật, ông thường tham khảo ý kiến của các bác sĩ khác. Đối với Mukasa, bệnh nhân luôn được ưu tiên hàng đầu”, Mukuye nói.
“Bác sĩ Mukasa là một người vị tha, rất sẵn lòng thực hiện công việc của mình”, Owuor nhận xét.
