 |
| Hình minh họa: Việt Linh. |
“Trong tiếng Việt, đường phố được gọi là con phố, từ 'con' là loại từ thường được dùng với danh từ chỉ các sinh vật động, cũng giống con người và động vật (một con đường, con người), trong khi ở tiếng Pháp “phố” thuộc về thế giới vô tri vô giác của sự vật, như cái chổi hay cái đinh”, trích Du hành về Nam.
Thông qua những quan sát về con người, sự vật trên những nẻo đường Việt Nam, Jean Pierre Outers tìm cách định nghĩa những bản sắc in hằn nơi đây. Những sắc màu văn hóa được hình thành qua hàng nghìn năm lịch sử, tạo nên một bản sắc độc đáo của Việt Nam.
Sáng 21/3, trong buổi giao lưu giới thiệu tác phẩm tại Đại học Ngoại ngữ (Đại học quốc gia Hà Nội), tác giả Jean Pierre Outers đã có những chia sẻ thú vị xoay quanh bản sắc văn hóa và cách đặc tính giao thông có thể kể câu chuyện văn hóa của quốc gia đó.
 |
| Tác giả Jean Pierre Outers tại Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: MH. |
Theo ông, người nước ngoài tới Việt Nam đầu tiên sẽ luôn thấy kinh ngạc với giao thông Việt Nam. Ông nói: "Giao thông Việt Nam rất khác với giao thông ở Pháp nói riêng và ở châu Âu nói chung. Đường phố luôn có rất nhiều người, nhiều loại phương tiện giao thông: xe máy, ôtô, xe đạp... một hình ảnh rất lạ lẫm, sống động".
Jean Pierre Outers cho biết ông viết Du hành về Nam trước tiên là cho chính ông, như một nỗ lực để hiểu về Việt Nam. Với cách tiếp cận đậm tính cá nhân như vậy, tác giả chọn góc nhìn mà ông thấy thú vị và độc đáo nhất - giao thông Việt Nam.
Tác giả người Bỉ chia sẻ: "Tôi nghĩ rằng giao thông của mỗi nơi luôn phản ánh được nền văn hóa ở đó".
Dù vậy, Du hành về Nam không chỉ tập trung kể chuyện giao thông, đường phố Việt Nam. Theo Jean Pierre Outers, giao thông chỉ là một kiểu "ẩn dụ", qua đó, ông bàn về sự giao thoa văn hóa tại Việt Nam.
 |
| Sách Du hành về Nam của Jean Pierre Outers. Ảnh: CVN/LeCourrier. |
Đã sống ở Việt Nam một thời gian dài, Jean Pierre Outers cảm nhận được một mạch giao thoa giữa văn hóa Á Đông và văn hóa châu Âu tại đây.
Ông nhận định rằng giao thông Việt Nam chứng tỏ một sự táo bạo, một năng lượng khó kiểm soát của một thế hệ ưa khám phá tự do phóng khoáng và thích thay đổi.
Giao thông Việt Nam có sự chằng chịt, tầng tầng lớp lớp các dòng chảy "cuộn lại, trải ra và thâm nhập vào nhau một cách trực diện". Trong đó, Jean Pierre Outers nhìn ra một sự pha trộn của nhiều thời đại, nhiều dấu ấn văn hóa ngoại lai còn sót lại từ quá khứ.
Theo ông, Việt Nam tiếp thu những gì đi qua, nhào trộn chúng, trước khi Việt hóa và tạo ra một bản sắc riêng biệt của Việt Nam. Qua cái nhìn của tác giả người Bỉ, bức tranh đô thị Việt Nam hiện lên hài hòa nhưng cũng dữ dội, hỗn độn các nét vẽ. Đó là hình ảnh của một thành phố đang trên đà phát triển chóng mặt.
TS Văn học Trần Hoài Anh, Giảng viên tại Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp, Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, nhận xét Du hành về Nam là một tác phẩm hay và xác đáng về văn hóa Việt Nam. Bà nói: "Tác giả có cái nhìn chân thực về văn hóa từ một góc nhìn mới lạ - phương tiện giao thông. Nếu không đọc tác phẩm gốc thì người đọc sẽ nhầm ông là người Việt Nam".
Jean Pierre Outers đến Việt Nam cuối năm 1994, từng làm việc tại Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Hà Nội, sau đó công tác tại Phái đoàn Wallonie - Bruxelles (Bỉ). Ông đã xuất bản một số ấn phẩm viết về văn hóa, trong đó có tác phẩm du ký Passer au Sud (Du hành về Nam) bàn về sự giao thoa văn hóa tại Việt Nam thông qua cái nhìn vào tình hình giao thông nơi đây.
