Tại buổi làm việc chiều 16/4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu trong tương lai nếu phát triển ngành công nghiệp alumin và nhôm trên cơ sở của 2 nhà máy ở Lâm Đồng và Đắk Nông thì phải gắn với thị trường, bảo đảm hiệu quả kinh tế, vì luyện nhôm thường cần nhiều điện.
Ông lưu ý cần huy động doanh nghiệp tiềm lực ở nhiều thành phần khác tham gia đầu tư vào các dự án. Bên cạnh đó, phải nghiên cứu phát triển các phương thức vận tải, ngoài đường bộ từ nhà máy ở Tây Nguyên xuống cảng biển, đi cùng với ứng dụng công nghệ mới để xử lý bùn đỏ.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại phiên họp chiều 16/4. Ảnh: Quang Hiếu/VGP. |
Thủ tướng nhấn mạnh để phát triển bền vững ngành công nghiệp alumin và luyện nhôm, phải đặc biệt quan tâm tới bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, nhất là bảo vệ môi trường sống của đồng bào Tây Nguyên.
Thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, 2 dự án thí điểm đầu tư khai thác và chế biến quặng bauxite thành alumin, nguyên liệu chính để luyện nhôm là Tân Rai ở Bảo Lộc, Lâm Đồng và Nhân Cơ ở Đắk Nông được khởi công vào năm 2008 và 2010.
Dự án được triển khai ở thời điểm có nhiều quan điểm khác nhau về khai thác và chế biến bauxite ở Tây Nguyên. Khi đó, giá alumin trên thị trường thế giới xuống thấp. Tuy nhiên, từ năm 2017, các nhà máy alumin đã bắt đầu có lãi, sớm hơn 1 năm so với kế hoạch.
Nhờ sử dụng công nghệ Bayer hiện đại của thế giới, độ tinh khiết của alumin đạt cao hơn thiết kế, tiêu hao năng lượng ít hơn. Cả hai nhà máy này đều thực hiện đúng pháp luật về ngân sách, thuế và phí, đồng thời đã cơ bản trả xong vốn vay và lãi vay ngân hàng.
Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam khẳng định nếu giá alumin thế giới có xuống thấp từ 12-17% thì cả 2 dự án vẫn có hiệu quả kinh tế.
Theo báo cáo của Ban cán sự Đảng Bộ Công Thương, cả 2 dự án thí điểm này cơ bản đáp ứng được các yêu cầu của Bộ Chính trị. Trong đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thực hiện xong đề án thăm dò quặng bauxite.
Cả 2 dự án cơ bản thỏa mãn những yêu cầu về bảo vệ môi trường, trong đó hệ số an toàn hồ bùn đỏ được nâng lên gấp 3 lần, việc hoàn thổ và trồng rừng ngay sau khi khai thác được thực hiện đúng theo yêu cầu. Chủ đầu tư cũng đã xây dựng các nhà máy điện đảm bảo cung cấp điện cho 2 nhà máy.
Qua 2 dự án này, lần đầu tiên Việt Nam cơ bản làm chủ công nghệ sản xuất alumin với nguồn nhân lực trẻ, đồng thời thu hút được nhà đầu tư để bước đầu hình thành ngành công nghiệp alumin và luyện nhôm ở Việt Nam.
Một vấn đề quan trọng nữa là việc bảo tồn giữ gìn bản sắc văn hóa của các dân tộc ở Tây Nguyên và an ninh quốc gia, an toàn quốc phòng được bảo đảm. Thu nhập của người dân địa phương tăng cao, từ trung bình 17 triệu đồng/năm trước năm 2007 lên 65 triệu đồng/năm hiện nay.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Ban cán sự Đảng Bộ Công Thương tiếp thu ý kiến từ lãnh đạo các bộ, ngành, nhất là ý kiến của tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông để hoàn thiện báo cáo và thay mặt Ban cán sự Đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị.
Các dự án này cũng có đóng góp tích cực vào sự phát triển của Tây Nguyên những năm gần đây, là tiền đề để tính tới việc mở rộng khai thác và chế biến bauxite ở Tây Nguyên khi quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
