Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Các kiểu căng thẳng trong công việc

Bác sĩ Lissa Ranklin cảnh báo những căng thẳng trong công việc có thể khiến người lao động đánh đổi bằng nhiều năm tuổi thọ của mình.

Tam hon thuoc anh 1

Căng thẳng thường dẫn đến gây áp lực cho tim, tổn hại đến các mạch máu, kích thích hệ tiêu hóa, làm suy kiệt tuyến thượng thận, suy yếu hệ miễn dịch... Ảnh: Freepik.

Các yếu tố gây căng thẳng trong công việc thì khác nhau nhưng sự căng thẳng ảnh hưởng đến cơ thể theo những cách giống nhau.

Có sự căng thẳng gây ra do xung đột giữa các cá nhân, điều mà các luật sư, những người thu hồi nợ, những người đại diện dịch vụ khách hàng hay bất kỳ ai bị đồng nghiệp, người giám sát hay khách hàng bắt nạt đều từng trải nghiệm.

Có sự căng thẳng mà những người có chuyên môn cao như bác sĩ, y tá, lính cứu hỏa, quân nhân, người kiểm soát không lưu, phi công hàng không thương mại và luật sư hình sự đã từng trải nghiệm, trong đó một sai lầm nhỏ có thể hủy hoại cuộc sống của ai đó.

Có sự căng thẳng đến từ những công việc khiến bạn phải bán linh hồn hoặc hy sinh sự chính trực của mình, như vị giám đốc marketing được chỉ định quảng bá một sản phẩm không tốt cho sức khỏe, người nhân viên văn phòng được yêu cầu giữ im lặng về các hoạt động lừa đảo mà công ty có thể đang thực hiện, người lính được ra lệnh thực hiện một chiến dịch mà anh ta không tin là hợp đạo đức, hay vị chính trị gia đã hy sinh các giá trị của bản thân để một đạo luật được thông qua.

Ngoài ra còn có sự căng thẳng của cảm giác bất lực hoặc thiếu kiểm soát tại nơi làm việc, như cô y tá biết rằng vị bác sĩ đã chỉ định cách điều trị sai nhưng buộc phải tuân theo mệnh lệnh, hay nhân viên có vị trí thấp trong cơ cấu công ty, dù có những ý tưởng lớn nhưng không nghĩ tiếng nói nhỏ nhoi của mình có ý nghĩa.

Các kiểu căng thẳng công việc khác thuộc nhóm những hạn chế về tổ chức - sự tẻ nhạt, những bực bội cản trở việc hoàn thành tốt công việc, chẳng hạn những đồng nghiệp hay can thiệp, hạn chế trong việc tiếp cận thông tin hay thiếu thẩm quyền để làm những việc cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ.

Có sự căng thẳng đến từ những nhầm lẫn về vai trò, khi bạn không hiểu những gì được kỳ vọng ở bạn hay liệu bạn có đáp ứng được kỳ vọng hay không. Ngoài ra, còn có sự căng thẳng do mâu thuẫn giữa các thông điệp, khi các thành viên khác nhau trong môi trường làm việc đưa ra các hướng dẫn trái ngược nhau khiến bạn phải lúng túng.

Trong khi tâm trí diễn giải tất cả yếu tố gây căng thẳng này là khác nhau, não thằn lằn cảm nhận cùng một điều trong mọi trường hợp - mối đe dọa. Các phản ứng căng thẳng sinh lý được bật lên. Bất kể điều gì là nguyên nhân gây căng thẳng, thì cơ thể cũng biểu hiện một phản ứng sinh lý tương tự như những gì xảy ra khi một người bị cô đơn trong thời gian dài.

Bởi tâm trí giao tiếp với cơ thể thông qua các nội tiết tố, nên phản ứng sinh lý khi bạn đang nghe sếp quở trách, đang cố gắng trấn tĩnh một khách hàng giận dữ hoặc dập lửa một tòa nhà đang cháy là như nhau.

Vì vậy, lần tới khi bạn chọn làm thêm giờ, bị sếp la mắng hoặc ở trong tình huống công việc làm bạn cảm thấy bất lực, hãy nhớ rằng bạn có thể đang đánh đổi nhiều năm tuổi thọ bằng việc gây áp lực cho tim của mình, gây tổn hại đến các mạch máu, kích thích hệ tiêu hóa, làm suy kiệt tuyến thượng thận, làm suy yếu hệ miễn dịch và gây căng thẳng cho tuyến tụy. Điều đó có đáng không?

Thật dễ dàng để hợp lý hóa các tình huống căng thẳng kéo dài khi bạn đang thăng tiến trong công việc, cố gắng để giữ công việc trong một nền kinh tế trì trệ hoặc lo lắng về tiền thuê nhà nếu không bán được hàng. Nhưng bạn có thực sự sẵn lòng rút bớt nhiều năm tuổi thọ từ tài khoản cuộc sống của mình để kiếm thêm tiền, thu hút nhiều khách hàng hơn hoặc gây ấn tượng với sếp không?

Thay vào đó, hãy xem xét việc đầu tư vào sức khỏe của bạn trong nhiều năm tới bằng cách thiết lập các giới hạn và thực hiện việc tự chăm sóc tại nơi làm việc. [...] Chỉ khi đạt được điều đó, sự căng thẳng trong công việc mới là yếu tố lành tính. Yếu tố quan trọng để sống một cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài là phải tìm cách để cảm thấy yên bình và thư thái trong công việc.

Lissa Rankin / NXB Công Thương và Thái Hà Books

SÁCH HAY