Với sự xuất hiện của Bamboo Airways cùng đội bay dự kiến biên chế 22 chiếc máy bay vào cuối năm 2019, tình trạng khan hiếm phi công tại Việt Nam càng trở nên nghiêm trọng.
Lượng phi công Việt có hạn khiến các hãng buộc phải cạnh tranh gay gắt để thu hút người, cụ thể là bằng mức thu nhập hấp dẫn.
 |
| Vietnam Airlines với đội bay hùng hậu nhất ngành hàng không Việt đang là doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn nhất trong việc giữ phi công. Ảnh: Hoàng Hà. |
Lương tiền tỷ mỗi năm vẫn khó giữ người
Thông tin mới nhất về thu nhập của phi công Vietnam Airlines được hãng đề cập tại bản cáo bạch công bố đầu năm 2019. Theo đó năm 2018, phi công của hãng nhận lương tháng bình quân 132,5 triệu đồng, tăng hơn 11 triệu so với năm 2017. Con số này đồng nghĩa trung bình mỗi năm hãng chi 1,59 tỷ đồng cho lương một phi công.
Trong báo cáo thường niên năm 2017, Vietnam Airlines đã công bố thu nhập trung bình phi công của hãng là 121 triệu đồng/tháng. Năm 2016, hãng cho biết con số này ở mức 115,3 triệu đồng/tháng.
Chi lớn cho lương phi công nhưng so với thị trường, lương phi công Vietnam Airlines vẫn ở nhóm thấp và hãng thường xuyên phải đối mặt với tình trạng phi công nhảy việc.
 |
"Phi công nhảy việc là hiện tượng phổ biến gây áp lực cho các hãng hàng không", báo cáo của Vietnam Airlines nêu rõ. Trong giai đoạn 2015-2017, hãng đã có 223 phi công nghỉ việc. Năm tháng đầu 2018, hãng tiếp tục ghi nhận 33 phi công nghỉ việc, bao gồm 25 phi công nước ngoài và 8 phi công Việt, đi kèm dự báo sẽ có 15-20 phi công nộp đơn xin nghỉ.
"Có thể thấy năm 2017 là đỉnh cao phi công nghỉ việc, chủ yếu là các hãng hàng không Trung Quốc tăng lương hút người, năm 2018 chiều hướng chậm lại", báo cáo có nêu.
Tuy nhiên hãng cũng cho rằng việc các hãng hàng không Việt Nam đang có kế hoạch tuyển dụng phi công số lượng lớn sẽ lại khiến tình trạng phi công nhảy việc trở lại.
Để đưa ra mức lương cạnh tranh hơn nhằm giữ người, Vietnam Airlines đã đề xuất với Chính phủ để được tự quyết lương phi công. Báo cáo với Thủ tướng, ông Dương Trí Thành, CEO Vietnam Airlines, cho hay hãng hiện thiếu hụt lao động kỹ thuật cao khi có các nhân tố mới gia nhập thị trường vận tải hàng không. Chính sách lương thưởng là vấn đề chủ chốt để các hãng thu hút người giỏi, trong bối cảnh thị trường hàng không Việt khan hiếm phi công.
Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đã đề xuất thí điểm cho Vietnam Airlines được tự chủ về số lao động và thang, bảng lương (kể cả đối với người quản lý). Người có thẩm quyền khi tuyển dụng thừa lao động sẽ phải chịu trách nhiệm.
Sức ép từ các hãng mới
Lần gần nhất Vietjet Air công bố thu nhập phi công là vào năm 2017. Trong báo cáo thường niên của doanh nghiệp khi đó nêu rõ thu nhập trung bình của phi công là 180 triệu đồng/tháng.
Đại diện Vietjet Air từng chia sẻ với Zing.vn hãng không gặp khó trong vấn đề phi công do mức thu nhập hấp dẫn khiến hãng có thể cạnh tranh nguồn phi công nước ngoài cũng như đã bắt đầu tự đào tạo được phi công.
 |
| Sự xuất hiện của nhiều hãng hàng không mới khiến việc cạnh tranh nguồn phi công càng trở nên gay gắt. Ảnh: Hoàng Hà. |
Trong khi đó với Bamboo Airways, để đảm bảo nhân lực, hãng đã mở chiến dịch tuyển phi công rầm rộ. Không có con số về thu nhập cụ thể cho các ứng viên nhưng trong các thông tin tuyển dụng trước đó, hãng luôn đưa ra cam kết mức lương, thưởng hấp dẫn nhất thị trường Việt Nam và cả khu vực.
Chia sẻ với Zing.vn, một cựu phi công Vietjet Air cho hay anh từng nhận được lời mời về lái dòng A320 cho Bamboo Airways với mức lương còn cao hơn mức anh từng nhận tại hãng cũ.
Mới đây theo công văn từ Sở Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Thừa Thiên Huế, Vietravel Airlines sẽ cất cánh vào tháng 10/2020 với khoảng 3 chiếc Airbus A320 hoặc Boeing 737, đồng nghĩa hãng cũng sẽ cần khoảng 50-60 phi công nếu muốn khai thác hết công suất lượng máy bay này.
Trong khi đó Vinpearl Air, hãng hàng không của Vingroup, cũng đang trong giai đoạn thành hình cùng vốn điều lệ 1.300 tỷ đồng, đủ để vận hành 30 máy bay. Vingroup với văn hóa dùng thu nhập thu hút nhân tài nhiều khả năng sẽ khiến thị trường phi công Việt càng thêm cạnh tranh căng thẳng.
Trao đổi với một hãng thông tấn nước ngoài, một nguồn muốn ẩn danh của Vietnam Airlines cho hay Vingroup đã bắt đầu chào thu nhập cao "gấp đôi gấp ba" cho các vị trí chuyên viên cấp quản lý của Vietnam Airlines để chuẩn bị về nhân sự.
Ông Peter Harbison, Chủ tịch CAPA, đánh giá Đông Nam Á và Ấn Độ sẽ là những khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ vấn nạn thiếu phi công. Bốn hãng chịu ảnh hưởng lớn nhất sẽ là AirAsia, IndiGo, Lion Air và Vietjet Air, hãng bay giá rẻ Việt Nam đang có kế hoạch mở rộng tham vọng nhất so với các đối thủ trong khu vực.
