“Bạn bè của tôi ở thành phố đều đã tiêm chủng tại các bệnh viện tư”, Atul Pawar, một nông dân 38 tuổi từ Satara, quận nông thôn phía tây bang Maharashtra, nói.
“Còn tôi sẵn sàng trả tiền nhưng vaccine không có sẵn, trong khi các cửa ngõ ra vào quận đều bị đóng do lệnh phong tỏa”, anh kể, theo South China Morning Post.
Tại 114 quận kém phát triển nhất của Ấn Độ - nơi khoảng 176 triệu người dân, nhà chức trách đã tiêm được 23 triệu liều vaccine, theo số liệu của chính phủ Ấn Độ công bố hôm 7/6.
23 triệu cũng là số liều vaccine đã được tiêm cho người dân ở 9 thành phố lớn tại Ấn Độ - gồm New Delhi, Mumbai, Kolkata, Chennai, Bangalore, Hyderabad, Pune, Thane, và Nagpur.
Tuy nhiên, tổng số dân ở những thành phố này chỉ bằng một nửa dân số tại 114 quận kém phát triển nhất.
Khoảng chênh lệch ấy còn lớn hơn vào tháng 5, sau khi chính phủ cho phép tư nhân bán vaccine cho người trưởng thành dưới 45 tuổi. Quy định này rất có lợi cho người dân sống tại những thành phố có mạng lưới bệnh viện tư nhân lớn, South China Morning Post nhận định.
Trong những tuần đầu tháng 5, chín thành phố trên tiêm được số liều vaccine nhiều hơn 16% so với nhóm quận kém phát triển, theo dữ liệu từ cổng điện tử tiêm chủng Co-WIN của Ấn Độ.
 |
| Hai cô gái chụp ảnh selfie trong lúc tiêm vaccine Covid-19 tại Allahabad, Ấn Độ. Ảnh: DPA. |
Vaccine phần lớn tập trung tại vùng đô thị của nhiều bang
Ngày 5/6, Bộ Y tế và Phúc lợi Gia đình Ấn Độ phủ nhận việc bất bình đẳng tiêm chủng ở quốc gia này. “Không đúng sự thật, chỉ là phỏng đoán”, thông báo của bộ này viết.
"'Chiến lược không giới hạn giá cả và tăng tốc tiêm chủng Covid-19' đảm bảo sự bình đẳng về vaccine", tuyên bố cho hay, đồng thời khẳng định thành phố dù nhỏ cũng nhận được số liều vaccine tương xứng với tỷ lệ như thành phố lớn.
Bộ Y tế và Phúc lợi Gia đình cho biết đã yêu cầu các bang có ít bệnh viện tư cần đánh giá thực tế chiến dịch tiêm chủng, và khuyến khích các bệnh viện công đàm phán với công ty vaccine nếu cần thiết.
Ấn Độ đã tiêm hơn 222 triệu liều vaccine kể từ khi bắt đầu chiến dịch tiêm chủng vào giữa tháng 1, đứng thứ 3 thế giới sau Trung Quốc và Mỹ.
Tuy nhiên, quốc gia này mới chỉ tiêm đủ hai liều cho chưa đầy 5% của 950 triệu người trưởng thành trong nước.
Hơn 60% trong số 1,35 tỷ người dân Ấn Độ sống ở nông thôn. Tuy số ca nhiễm Covid-19 ở khu vực thành phố chiếm đại đa số tổng các ca nhiễm được ghi nhận, một số người cho rằng số ca nhiễm ở Ấn Độ không được báo cáo đầy đủ do việc xét nghiệm không được toàn diện.
Theo chiến lược vaccine được áp dụng từ ngày 1/5, chính quyền liên bang của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi sẽ cung cấp vaccine miễn phí cho người trong nhóm dễ tổn thương, nhân viên y tế, và người trên 45 tuổi.
Với người trong nhóm 18-45 tuổi, chính quyền mỗi bang sẽ phải tự tìm vaccine hoặc thực hiện tiêm chủng trả phí cho nhóm này thông qua khu vực tư nhân.
 |
| Một phụ nữ đi qua bức họa bích của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, một ngày trước khi Ấn Độ bắt đầu chương trình tiêm chủng diện rộng. Ảnh: Reuters. |
Các bang nghèo cho rằng chính sách này khiến người dân của mình bị thiệt thòi hơn.
Tuần này, bang Jharkhand, nơi gần như mọi quận trong vùng đều được xếp vào diện nghèo, phải thúc giục Thủ tướng Modi cung cấp cho bang này vaccine miễn phí cho mọi nhóm tuổi.
Ở nhiều bang, đa phần hoặc toàn bộ số liều vaccine cho nhóm dưới 45 tuổi tập trung tại các khu vực đô thị. Một số quan chức cho biết điều này là có chủ đích, vì Covid-19 dễ lây lan hơn ở các thành phố chật chội.
“Đó là vì tỷ lệ dương tính cao” tại khu vực thành thị, Bijay Kumar Mohapatra, giám đốc y tế tại bang Orissa, giải thích về quyết định ưu tiên thành phố của bang này.
Chính quyền liên bang phải đổi chiến lược
Các doanh nghiệp lớn trong và ngoài Ấn Độ như Microsoft, Pepsi, Amazon, Reliance Industries, Adani Group, và Tata Motors sẽ thường phối hợp với bệnh viện tư để tổ chức chích ngừa cho công nhân. Đa số những doanh nghiệp này và các bệnh viện tư lớn có vị trí tại các trung tâm thành thị.
Tỷ lệ tiêm chủng tại khu vực nông thôn cũng còn thấp do mức độ tiếp cận Internet không đồng đều để người dân ở đây có thể sử dụng hệ thống đăng ký tiêm chủng trực tuyến phức tạp.
Ngoài ra, người nông thôn có khả năng cũng có tâm lý lo ngại vaccine lớn hơn người thành phố.
Tuần qua, tòa tối cao Ấn Độ đã chỉ trích cách xử lý chương trình tiêm chủng của chính quyền, và yêu cầu cần phân tích rõ ràng số liều vaccine được tiêm tại nông thôn và thành phố.
“Bệnh viện tư nhân không được phân bố đồng đều” khắp cả nước và ‘thường chỉ giới hạn trong các thành phố lớn đông dân”, tòa tối cao nói trong mệnh lệnh được đưa ra ngày 31/5.
“Vì thế, lượng lớn vaccine sẽ tập trung ở những thành phố đông dân mà không ở các khu vực nông thôn”, tòa tối cao nhận định.
Các bệnh viện tư nhân cũng có thể muốn bán vaccine “trực tiếp cho những tập đoàn tư nhân muốn tiêm chủng cho nhân viên, thông qua những thỏa thuận mang lại nhiều lợi nhuận”.
 |
| Người dân xếp hàng tiêm vaccine Covid-19 tại Hyderbad, Ấn Độ. Ảnh: AFP. |
Sau hơn một tháng thực hiện chương trình tiêm chủng, ngày 7/6, Thủ tướng Modi thông báo chính quyền liên bang sẽ tiếp quản chương trình tiêm chủng từ các bang.
Theo đó, chính quyền liên bang từ nay sẽ cung cấp vaccine miễn phí cho mọi người trưởng thành, thay vì chỉ cho một số nhóm như trước.
Một chuyên gia nhận định chính sách mới sẽ giúp chương trình tiêm chủng nhanh hơn.
“Chính sách tiêm chủng tập trung này sẽ giúp các bang không còn phải cạnh tranh tìm nguồn vaccine và có thể chú tâm vào việc làm sao để mau chóng phân phối tới người dân”, Gautam Menon, giáo sư sinh học thuộc Đại học Ashoka thuộc Delhi, đánh giá.
