“Sáng nay thức dậy, chúng tôi thấy lá cờ trắng của Taliban tung bay khắp thành phố. Họ tiến vào mà không cần giao tranh”, Ahmad Wali, một người dân tại Jalalabad, ngày 15/8 nói với Reuters.
Sau khi kiểm soát Jalalabad, Taliban về cơ bản đã chiếm được tất cả thành phố lớn ở Afghanistan, trừ thủ đô Kabul.
Lực lượng Taliban ngày càng tiến gần tới việc kiểm soát toàn bộ Afghanistan. Một số chiến binh của nhóm vũ trang này chỉ cách Kabul vài tiếng chạy xe, theo AFP.
 |
| Sự thay đổi trong phần lãnh thổ do các bên kiểm soát trong hơn 2 tháng trở lại, tính đến ngày 14/8. Đồ họa: New York Times. |
Tổng thống Mỹ Joe Biden bảo vệ quyết định rút quân khỏi Afghanistan. Một tháng trước, ông Biden cho rằng khả năng Taliban chiếm toàn bộ Afghanistan không phải là điều không thể tránh khỏi.
Nhưng chỉ trong 7 ngày vừa qua, quân đội Afghanistan đã sụp đổ. Lần lượt từng thành phố trọng yếu rơi vào tay Taliban.
Chiến dịch tái chiếm Afghanistan của Taliban đạt được một số tiến triển vào đầu năm nay, khi các sĩ quan chính phủ ở những tiền đồn nông thôn bắt đầu đầu hàng. Đà tiến công được đẩy mạnh gần như lập tức sau khi binh lính Mỹ triển khai rút quân vào ngày 1/5.
Trong lúc Taliban tổng tiến công, lực lượng an ninh chính phủ bộc lộ rõ tâm lý mệt mỏi, tình trạng vô tổ chức, và năng lực yếu kém khi không được Mỹ hỗ trợ. Quân đội ở nhiều nơi bỏ chạy hoặc đầu hàng khi đối diện Taliban.
Trước đó, trong một thỏa thuận với Mỹ vào tháng 2/2020, Taliban từng đồng ý sẽ đàm phán với chính phủ Afghanistan về ký hiệp ước ngừng bắn dài hạn và thành lập chính quyền thống nhất.
Lực lượng Taliban khi đó cũng cam kết giảm thiểu bạo lực, ngừng các vụ tấn công gây thương vong lớn vào thành phố, và không tấn công khi quân đội Mỹ rút đi.
Nhưng thỏa thuận trên không đặt ra cơ chế thực tiễn để đảm bảo Taliban sẽ thực hiện các cam kết trên.
Tuy Taliban hạn chế tấn công quân đội Mỹ và giảm đáng kể các vụ tấn công thương vong lớn, đa số cam kết còn lại chưa được thực hiện, Lầu Năm Góc và tình báo Mỹ nhận định.
Taliban tăng cường kiểm soát các cao tốc lớn và áp thuế với lái xe. Họ cũng áp thuế hải quan sau khi chiếm một số cửa khẩu. Đồng thời, Taliban tăng cường chiến dịch ám sát quan chức chính phủ, cảnh sát, và nhà báo.
