Vào đầu tháng 3, một diễn đàn gồm các cố vấn khoa học do chính phủ thành lập đã cảnh báo quan chức Ấn Độ về một biến thể mới, dễ lây lan hơn của virus SARS-CoV-2 đang tồn tại trong nước.
Tuy nhiên, theo Reuters, bốn trong số các nhà khoa học cho biết chính phủ liên bang đã không áp đặt biện pháp hạn chế lớn nào để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.
Hàng triệu người không đeo khẩu trang đã tham dự các lễ hội tôn giáo và các cuộc mít tinh chính trị do Thủ tướng Narendra Modi, các nhà lãnh đạo của Đảng Bharatiya Janata và các chính trị gia đối lập tổ chức.
Trong khi đó, hàng chục nghìn nông dân tiếp tục cắm trại ở rìa New Delhi để phản đối những thay đổi về chính sách nông nghiệp của ông Modi.
Cảnh báo sớm
Cảnh báo về biến thể mới vào đầu tháng 3 đã được đưa ra bởi Tổ chức Di truyền SARS-CoV-2 của Ấn Độ (INSACOG).
Theo giám đốc một trung tâm nghiên cứu ở miền Bắc Ấn Độ, phát hiện này đã được chuyển tới một quan chức hàng đầu, người báo cáo trực tiếp với thủ tướng Modi. Tuy nhiên, việc ông Modi đã nhận được thông tin này chưa vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ.
 |
| Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Ảnh: AFP. |
Trước đó, vào đầu tháng 2, các nhà nghiên cứu của INSACOG lần đầu tiên phát hiện ra B.1.617, được gọi là biến chủng virus ở Ấn Độ.
INSACOG đã chia sẻ những phát hiện của mình với Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia (NCDC) của Bộ Y tế trước ngày 10/3, cảnh báo rằng tình trạng lây nhiễm có thể trên khắp cả nước.
Sau đó 2 tuần, Bộ Y tế đã thông báo những phát hiện này vào ngày 24/3. Tuy nhiên, trong tuyên bố được nêu ra chỉ cho biết biến chủng mới phức tạp hơn, đòi hỏi thực hiện tốt các biện pháp đã được áp dụng chứ không bao gồm từ "quan ngại cao".
Khi được hỏi tại sao chính phủ không có các biện pháp mạnh mẽ như hạn chế tụ tập đông người, chủ tịch nhóm cố vấn khoa học của INSACOG Shahid Jameel cho biết ông lo ngại các nhà chức trách đã bỏ qua bằng chứng khoa học.
Các cuộc tụ tập không được hạn chế, khiến biến thể mới lây lan nhanh chóng trong cộng đồng. Các ca nhiễm tăng gấp bốn lần vào ngày 1/4 so với một tháng trước đó.
Các cuộc mít tinh trên khắp nước vẫn diễn ra trong suốt tháng 3 và tháng 4.
Chính phủ cũng cho phép lễ hội tôn giáo Kumbh Mela kéo dài một tuần với sự tham dự của hàng triệu người theo đạo Hindu.
Phong tỏa chậm trễ
Trong cuộc họp trực tuyến vào đầu tháng 4, giám đốc NCDC Sujeet Kumar Singh đã cảnh báo chính phủ nên có các biện pháp phong tỏa chặt chẽ.
"Cần nhấn mạnh rất rõ ràng rằng trừ khi các biện pháp quyết liệt được thực hiện ngay bây giờ, nếu không sẽ là quá muộn để ngăn chặn tỷ lệ tử vong", ông Singh nói.
 |
| Một người đàn ông đang cố đưa nạn nhân Covid-19 đến nhận hỗ trợ oxy miễn phí tại ngôi đền Gurudwara, Ấn Độ. Ảnh: Reuters. |
Chính quyền các bang của Ấn Độ được phép thiết lập chính sách y tế trong khu vực và một số đã hành động độc lập để cố gắng kiểm soát sự lây lan của virus.
Thế nhưng, ngay cả khi nhiều bang tái áp đặt lệnh phong tỏa và các bệnh viện quá tải, New Delhi vẫn tiếp tục tán dương "thành công trong chiến dịch tiêm chủng" và lạc quan về nguồn cung nhu yếu phẩm y tế, những điều thực tế hiện nay đã chứng minh là sai lầm.
“Quả bom nổ chậm"
Ông Anurag Agrawal, nhà khoa học cấp cao của INSACOG, cho biết biến chủng Anh, được gọi là B.1.1.7, đã được phát hiện ở Ấn Độ vào tháng 1 tại phía bắc bang Punjab, nơi diễn ra các cuộc biểu tình của nông dân.
Punjab đã áp đặt lệnh cấm di chuyển từ ngày 23/3 nhưng hàng nghìn nông dân từ bang vẫn ở lại các trại biểu tình ở ngoại ô Delhi.
"Đó là một quả bom hẹn giờ", ông Agrawal nói. "Chỉ còn là vấn đề cho đến khi nó phát nổ. Việc tụ tập đông người như vậy thật sự là một vấn đề lớn trong thời kỳ đại dịch".
Đến ngày 7/4, hơn hai tuần sau thông báo của Punjab về sự xuất hiện của biến thể ở Anh, các trường hợp nhiễm bắt đầu tăng mạnh ở Delhi.
Trong vòng vài ngày, giường bệnh bị lấp đầy và oxy y tế bắt đầu cạn kiệt. Tại một số bệnh viện, bệnh nhân chết ngạt khi chưa kịp điều trị. Các lò hỏa táng của thành phố tràn ngập xác chết.
“Chúng tôi đang ở trong một tình huống rất nghiêm trọng", nhà nghiên cứu y tế Shanta Dutta nói. "Người dân đang lắng nghe các chính trị gia hơn các nhà khoa học".
 |
| Thân nhân của một người chết vì bệnh Covid-19 thu thập tro tại nơi người nhà được hỏa táng. Ảnh: Reuters. |
Trong khi đó, giám đốc Trung tâm Sinh học Tế bào và Phân tử bày tỏ sự thất vọng: “Chúng ta đáng lẽ có thể làm tốt hơn, khoa học của chúng tôi có thể đã mang lại nhiều ý nghĩa hơn".
“Những gì chúng tôi quan sát nghiên cứu, dù là nhỏ nhất, lẽ ra phải được áp dụng tốt hơn", ông nói.
