Nhưng theo Bloomberg, hành động của New Delhi vẫn đúng với mong muốn của phương Tây. Đó là giảm doanh thu từ năng lượng của Moscow và ngăn chặn cú sốc nguồn cung nhiên liệu.
Xung đột Nga - Ukraine đã vẽ lại bản đồ năng lượng toàn cầu. Và các lệnh trừng phạt của châu Âu đưa Ấn Độ vào trung tâm.
"Các quan chức Bộ Tài chính Mỹ có 2 mục tiêu chính. Đó là đảm bảo nguồn cung trên thị trường dầu mỏ và tước đi nguồn thu từ dầu mỏ của Nga", Bloomberg dẫn lời ông Ben Cahill - một thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế - nhận định.
"Họ biết các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ và Trung Quốc có thể kiếm lời lớn từ việc mua dầu thô giá rẻ từ Nga, rồi bán các sản phẩm tinh chế theo giá thị trường. Nhưng họ không phản đối điều đó", ông nói thêm.
Theo công ty nghiên cứu Kpler, trong tháng 1, Ấn Độ đã giao 89.000 thùng xăng và dầu diesel mỗi ngày sang New York, mức cao nhất trong gần 4 năm.
Xuất khẩu nhiên liệu từ Ấn Độ sang phương Tây | ||||||||||||||
Nguồn dữ liệu: Kpler | ||||||||||||||
Nhãn | Tháng 1/2022 | Tháng 2 | Tháng 3 | Tháng 4 | Tháng 5 | Tháng 6 | Tháng 7 | Tháng 8 | Tháng 9 | Tháng 10 | Tháng 11 | Tháng 12 | Tháng 1/2023 | |
Châu Âu | nửa triệu thùng/ngày | 116.6 | 169.8 | 304.3 | 188 | 142 | 165 | 200 | 234 | 297 | 267 | 243 | 212 | 296 |
Mỹ | 77.4 | 35.4 | 123 | 94 | 94 | 57 | 86 | 69 | 28 | 46 | 29 | 120 | 85 |
Lượng dầu diesel có hàm lượng lưu huỳnh thấp được bán sang châu Âu ở mức 172.000 thùng/ngày, nhiều nhất kể từ tháng 10/2021.
Vị thế của Ấn Độ trên bản đồ năng lượng quốc tế sẽ tăng lên sau khi lệnh trừng phạt mới của Liên minh châu Âu (EU) đối với hoạt động xuất khẩu xăng dầu của Nga có hiệu lực vào tuần này.
Lệnh cấm sẽ loại bỏ một lượng lớn dầu diesel khỏi thị trường. Và châu Âu buộc phải chuyển sang nguồn cung từ châu Á để lấp đầy khoảng trống nguồn cung.
Dầu giá rẻ của Nga do đó sẽ trở nên hấp dẫn hơn với Ấn Độ. Nước này nhập khẩu tới 85% lượng dầu thô. Kể từ năm ngoái, các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đã đẩy mạnh xuất khẩu để kiếm lời từ giá nhiên liệu toàn cầu tăng cao.
Việc Ấn Độ sẵn sàng mua thêm dầu từ Nga với mức chiết khấu cao đã nằm trong kế hoạch, chứ không phải lỗ hổng trong kế hoạch của các nước phương Tây
Ông Jason Bordoff - nguyên cố vấn của chính quyền Obama, Giám đốc sáng lập Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu thuộc Đại học Columbia
Theo ông Warren Patterson - Trưởng bộ phận Chiến lược hàng hóa tại ING Groep, phần lớn sản phẩm tinh chế xuất khẩu của Ấn Độ sẽ được chuyển tới phương Tây. "Rõ ràng là ngày càng nhiều nguyên liệu cho những sản phẩm này có nguồn gốc từ Nga", ông nói thêm.
Khi dầu thô của Nga được lọc tại một quốc gia khác, các sản phẩm có thể được chuyển tới EU vì chúng không có nguồn gốc từ Nga.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong tháng 12/2022, xuất khẩu dầu của Nga giảm trung bình 200.000 thùng/ngày so với tháng trước.
Bởi trong tháng cuối năm 2022, kế hoạch áp giá trần dầu Nga của phương Tây và lệnh cấm đối với dầu vận chuyển qua đường biển của Nga từ phía EU chính thức có hiệu lực.
Ấn Độ chưa công khai về việc có tham gia kế hoạch áp giá trần đối với dầu Nga hay không. Nhưng các biện pháp trừng phạt đã khiến giá dầu thô của nước này giảm xuống thấp hơn mức giá trần.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho rằng các quốc gia - bao gồm Ấn Độ - có thể tận dụng quy định về giá trần để giữ cho thị trường năng lượng ổn định, đồng thời hạn chế doanh thu của Điện Kremlin.
"Việc Ấn Độ sẵn sàng mua thêm dầu từ Nga với mức chiết khấu cao đã nằm trong kế hoạch, chứ không phải lỗ hổng trong kế hoạch của các nước phương Tây nhằm giáng đòn lên nguồn thu của Điện Kremlin, nhưng giảm thiểu thiệt hại cho chính họ", ông Jason Bordoff - nguyên cố vấn của chính quyền Obama, Giám đốc sáng lập Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu thuộc Đại học Columbia - nhận định.
Năm 2023, kinh tế thế giới được dự báo còn nhiều biến động và chưa thể phục hồi nhanh. Nhiều nền kinh tế lớn vẫn phải đối mặt với các rủi ro như GDP tăng trưởng chậm, lạm phát, thất nghiệp, nợ xấu... Mời độc giả của Zing đón đọc Tủ sách kinh tế 2023 để nắm bắt những kiến thức, thông tin kinh tế mới trong năm 2023.