 |
| 50 năm trước, ngày 9/2/1969, lần đầu tiên con người nhìn thấy một chiếc máy bay Boeing 747 trên bầu trời khi chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của dòng máy bay này cất cánh. Chuyến bay mang số hiệu RA001 đánh dấu bước ngoặt thay đổi lịch sử ngành hàng không thế giới. Boeing 747, "Jumbo Jet" hay "Nữ hoàng bầu trời" là máy bay chở khách lớn nhất toàn cầu cho đến khi bị Airbus A380 soán ngôi vào năm 2005. Không chỉ là phương tiện vận chuyện, Boeing 747 trở thành một một biểu tượng văn hóa đại chúng Mỹ, thường xuyên xuất hiện trên các bộ tem và phim ảnh. Boeing đã bán được tổng cộng 1.572 chiếc 747 với nhiều phiên bản được cải tiến trong suốt hàng chục năm. |
 |
| Boeing 747 xuất hiện chính thức lần đầu khi được kéo ra khỏi nhà máy của Boeing ở thành phố Everett, Washington, Mỹ ngày 30/9/1968 (ảnh trái). Dưới sự dẫn dắt của kỹ sư trưởng Joe Sutter (ảnh phải), chiếc Boeing 747 đầu tiên ra đời với công sức của khoảng 50.000 người trong hai năm rưỡi từ khi mọi thứ còn năm trên bản vẽ. Chi phí của dự án này quá lớn khiến Boeing gần như phá sản lúc đó. Kỹ sư trưởng Sutter được lệnh phải sa thải 1.000 kỹ sư để tiết kiệm tiền cho dự án nhưng ông không làm theo và thậm chí yêu cầu Boeing tuyển thêm 800 người nữa. Nghĩ rằng sẽ bị sa thải vì quyết tâm của mình, nhưng rốt cục ông Sutter không những được giữ lại mà còn có thêm số nhân sự mong muốn. |
 |
| Jack Waddell (ảnh giữa) là cơ trưởng trên chuyến bay thử nghiệm đầu tiên RA001 của Boeing 747. Thân chiếc máy bay này dài 68,6 mét. Đuôi máy bay cao tương đương một tòa nhà 6 tầng. Tổng diện tích các cánh máy bay lớn hơn một sân bóng rổ tiêu chuẩn trong khi khối lượng của toàn bộ hệ thống định vị toàn cầu lại nhẹ hơn một chiếc laptop ngày nay. Theo Boeing, khoang chứa hàng có thể chứa được 3.400 kiện hành lý tiêu chuẩn và tất cả có thể được dỡ xuống chỉ trong 7 phút. Sau 1 giờ 15 phút bay thử nghiệm, chuyến bay RA001 hạ cánh an toàn và mọi lo lắng của kỹ sư trưởng Sutter tan biến. Trước đó, một số chuyên gia cho rằng chiếc máy bay này quá lớn để vận hành an toàn. |
 |
| Nhưng chiếc Boeing 747 thực tế lại không giống những gì mà hãng hàng không PanAm hình dung khi đặt hàng Boeing sản xuất. Nhà sáng lập PanAm Juan Trippe tưởng tượng về một tàu bay với khoang chở khách 2 tầng có một lối đi với sức chứa 400 người. Nhưng vì lý do an toàn, ông Sutter đã gạt bỏ thiết kế một lối đi. Sau cùng, đội kỹ sư của Boeing đã thuyết phục PanAm thành công về thiết kế Boeing 747 với hai lối đi. Điều này khi đó vẫn còn rất mới lạ nhưng ngày nay đã trở thành tiêu chuẩn với các dòng máy bay thân rộng bay đường dài. |
 |
| Boeing 747 có khởi đầu không suôn sẻ khi chuyến bay thương mại chở khách đầu tiên khai thác bằng dòng máy bay này của hãng PanAm dự kiến khởi hành từ New York đi London ngày 21/1/1970 gặp sự cố. Động cơ của chiếc Boeing 747 phát ra tia lửa, vì vậy một chiếc 747 dự phòng khác được đưa đến sân bay để thay thế. Phải đến gần 3 giờ sáng hôm sau, chuyến bay mới cất cánh và hạ cánh an toàn xuống sân bay quốc tế Heathrow ở London sáng ngày 22/1. |
 |
| 6 chiếc Boeing 747 đậu ở nhà máy Everett của Boeing năm 1970 để chờ giao cho các hãng hàng không như PanAm và TWA (Mỹ), Japan Airlines (Nhật Bản), Lufthansa (Đức). |
 |
| Một chiếc Boeing 747 chở hàng của hãng hàng không lớn nhất Đức Lufthansa đang vận chuyển những chiếc xe hơi Volkswagen năm 1972. Mặc dù Boeing 747 đã có chuyến bay thương mại chở khách cuối cùng tại Mỹ đầu tháng 1/2018, dòng máy bay này vẫn được nhiều hãng hàng không ưa chuộng cho việc chở hàng vì Boeing 747 có mũi máy bay lật được để chuyển hàng trực tiếp từ mũi máy bay hay có thể chở được những hàng hóa ngoại cỡ như thiết bị khoan khai thác dầu mỏ. |
 |
| Một người đàn ông đứng trước đống đổ nát của một chiếc Boeing 747 nằm trên đường băng tại sân bay Los Rodeos, ngày nay là sân bay Tenerife tại Tây Ban Nha. Ngày 27/3/1977, một vụ va chạm trong sương mù giữa hai chiếc Boeing 747 của hãng hàng không KLM (Hà Lan) và PanAm khiến 583 người thiệt mạng. Đây là tai nạn có nhiều người tử vong nhất trong lịch sử hàng không. |
 |
| Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA tìm ra một ứng dụng đặc biệt của Boeing 747: vận chuyển những con tàu vũ trụ có thể tái sử dụng trong suốt ba thập kỷ. Trong hình bên trái là một tàu bay Boeing 747 cất cánh từ Cơ sở Nghiên cứu của NASA ở bang California với tàu con thoi Atlantis trên lưng. Trong hình còn lại là một người đang chụp ảnh tàu con thoi Endeavour gắn trên lưng một chiếc 747 đã được sửa khi bay qua Cầu Cổng Vàng ngày 21/9/2012 cũng ở California. |
 |
| Một chiếc Boeing 747 chuẩn bị hạ cánh xuống sân bay quốc tế Kai Tak ở Hong Kong ngày 3/3/1998. |
 |
| Một chiếc 747-400 của hãng hàng không KLM đang hạ cánh xuống sân bay quốc tế Princess Juliana ở đảo Saint Martin thuộc vùng Caribe tháng 7/2002. Đây được xem là phiên bản thành công nhất của Boeing 747. 747-400 ra đời với sự tham gia tư vấn của nhiều hãng hàng không như British Airways (Anh), Cathay Pacific (Hong Kong), KLM và Lufthansa. Boeing đã chế tạo 694 chiếc máy bay 747-400 này. Loại máy bay này sử dụng thế hệ buồng lái điện tử đầu tiên với nhiều màn hình LCD giúp sự xuất hiện của kỹ sư giám sát và vận hành các hệ thống phức tạp trên máy bay không còn cần thiết. Đây cũng là mẫu máy bay cuối cùng có sự tham gia thiết kế trực tiếp của "cha đẻ" Boeing 747 Joe Sutter. |
 |
| Giữa những năm thập niên 80, chính quyền tổng thống Mỹ Reagan quyết định sử dụng hai chiếc 747 thay cho máy bay 707 đã cũ để làm chuyên cơ Air Force One chở tổng thống Mỹ. Cố tổng thống George H. W. Bush (ảnh trái, rời máy bay cùng vợ Barbara ở Moscow, Nga năm 1991) là tổng thống Mỹ đầu tiên sử dụng chiếc Air Force One mới. Trong ảnh trên bên phải là ông Obama cùng các trợ lý trên Air Force One tháng 11/2009. Trong ảnh dưới là ông Donald Trump trên Air Force One tháng 4/2017. |
 |
| Một chiếc Boeing 747-8, phiên bản mới nhất của dòng Boeing 747 tại nhà máy Boeing ở Seattle, Washington ngày 31/3/2014. Boeing 747-8 được nâng cấp với động cơ và cánh máy bay mới dưới sự thúc giục của hãng hàng không Lufthansa và ông Sutter, cố vấn của Boeing ở tuổi 90 dù đã nghỉ hưu từ lâu. Việc nâng cấp này khiến chi phí đội lên rất nhiều khi phải thay đổi thiết kế và thiếu hụt kỹ sư vì việc sản xuất dòng máy bay Boeing 787 Dreamliner. Do đó, dự án sản xuất Boeing 747-8 bị chậm tiến độ nhiều năm. |
 |
| Cầu thang lên tầng 2 của khoang hành khách bên trong mô hình một chiếc 747-8 trưng bày tại Trung tâm Trải nghiệm khách hàng Boeing ở Renton, Washington năm 2011 (ảnh trái) và khu vực hạng thượng gia trên một chuyến bay của hãng Lufthansa khai thác bằng Boeing 747-8 năm 2014 (ảnh phải). |
 |
| Chuyến bay thương mại cuối cùng sử dụng Boeing 747 của United Airlines, một trong 4 hãng hàng không lớn nhất nước Mỹ và thế giới, cất cánh từ sân bay quốc tế San Francisco đến Honolulu ngày 7/11/2017. Với sự phát triển của các dòng máy bay tiết kiệm nhiên liệu như Boeing 777-300ER và Airbus A350, "Nữ hoàng bầu trời" không còn là mẫu máy bay chở khách hấp dẫn trong mắt các hãng hàng không. |
 |
| Với những chiếc 747 chở khách không đủ may mắn để được tái sử dụng làm máy bay chở hàng, chúng sẽ tập kết tại một "nghĩa địa" dành cho máy bay. Trong hình là những phần tách rời của một chiếc 747 tại cơ sở tập kết máy bay cũ ở hoang mạc Sanora, bang California. Số phận của những "người vận chuyển" một thời từng thay đổi ngành hàng không thế giới sẽ được quyết định theo tuổi máy bay hoặc tình hình kinh tế. Chúng có thể bị tách rời thành từng phần riêng biệt hoặc bị cắt vụn bởi những máy chém khổng lồ để tái chế sắt vụn. Số lượng Boeing 747 được "nghỉ hưu" vĩnh viễn hoặc bị loại bỏ tăng hơn gấp đôi từ 442 chiếc năm 2010 đến 890 chiếc năm 2018 theo dữ liệu của Flight Ascend. |
 |
| Chuyến bay sử dụng nhiên liệu sinh học đầu tiên trên thế giới của hãng hàng không Virgin Atlantic (Anh) cũng sử dụng Boeing 747. Chiếc 747 này đang được kéo ra khỏi chỗ dỗ tại sân bay Heathrow ở London để bay tới Amsterdam ngày 24/2/2008. |
