 |
Tính đến ngày 16/10, Việt Nam có 8 loại vaccine đã được cấp phép sử dụng gồm: AstraZeneca (do AstraZeneca, Anh – Thụy Điển sản xuất), Sputnik V (Viện nghiên cứu Gamaleya, Nga), Janssen (Johnson & Johnson, Mỹ), Spikevax (Moderna, Mỹ), Comirnaty (Pfizer-BioNTech, Mỹ), Vero Cell (Sinopharm, Trung Quốc), Hayat - Vax (Trung Quốc - UAE) và Abdala (Cuba).
Hiện tại, Bộ Y tế chưa phê duyệt vaccine Covid-19 nào cho người dưới 18 tuổi. Trong số 8 vaccine Covid-19 được Việt Nam phê duyệt cho người lớn, 5 loại vaccine Covid-19 đang được các quốc gia sử dụng để tiêm cho trẻ em. Đó là Vero Cell, Hayat Vax, Moderna, Pfizer và Abdala. Riêng Vero Cell và Hayat Vax có chung công thức.
Pfizer
Đây là vaccine Covid-19 được các quốc gia trên thế giới sử dụng cho trẻ em nhiều nhất. Hiện tại, Pfizer cũng là vaccine Covid-19 duy nhất Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo có thể tiêm cho trẻ em 12-17 tuổi nếu nguy cơ mắc Covid-19 và trở nặng cao.
Đến thời điểm này, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng mới phê duyệt duy nhất loại vaccine trên cho trẻ 12-17 tuổi. Dự kiến, vaccine Covid-19 cho trẻ 5-11 tuổi được giới chức y tế quyết định trong vài ngày tới. Pfizer cũng đã nộp đơn xin phê duyệt.
Tương tự người lớn, trẻ em cũng cần tiêm đủ 2 liều Pfizer, thời gian cách nhau giữa các mũi là 21 ngày. Liều thứ 2 có thể được tiêm sau 6 tuần tiêm mũi 1 nếu cần thiết.
Mayo Clinic dẫn nghiên cứu từ hãng Pfizer cho thấy Comirnaty có hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa Covid-19 ở trẻ em trong độ tuổi 12-15; 91% với những người dưới 16 tuổi. Nghiên cứu ban đầu cũng chứng minh vaccine này có hiệu quả 96% trong việc ngăn ngừa bệnh chuyển biến nặng do biến chủng Delta. Nhìn chung, hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm nCoV của Pfizer với trẻ 12-15 tuổi được nghiên cứu đánh giá là 100%.
 |
| Pfizer và Moderna là hai vaccine được các chuyên gia khuyến cáo có thể làm tăng nguy cơ viêm cơ tim ở bé trai. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, bên cạnh các tác dụng phụ thông thường, Pfizer được giới chuyên gia cảnh báo về tình trạng gia tăng nguy cơ viêm cơ tim cơ bé trai. Nghiên cứu từ Israel đăng trên tạp chí New England cho thấy tỷ lệ bị viêm cơ tim sau tiêm vaccine ở Israel cao nhất trong nhóm nam giới 16-19 tuổi (13,6%). Khoảng 11/100.000 nam giới có dấu hiệu sau vài ngày được tiêm chủng.
Một nghiên cứu khác cũng công bố trên tạp chí New England cho thấy bé trai 16-19 tuổi có tỷ lệ mắc viêm cơ tim cao nhất sau liều thứ 2. Tỷ lệ này cao gấp 9 lần so với bé trai cùng tuổi không tiêm chủng trong cùng thời gian.
Theo nghiên cứu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), mỗi 1 triệu bé trai 12-17 tuổi tại Mỹ, 70 trường hợp bị viêm cơ tim sau tiêm vaccine mRNA. Song, vaccine giúp ngăn ngừa 5.700 ca mắc mới, 215 ca nhập viện và hai trường hợp tử vong. Do đó, nhiều chuyên gia nhấn mạnh lợi ích mà vaccine Covid-19 mang lại cho trẻ vẫn lớn hơn rủi ro. Nguy cơ gặp phải của bé trai khác so với bé gái nên cơ quan y tế các nước cần có sự tính toán kỹ về liều lượng khuyến cáo.
Moderna
Cùng công thức vaccine mRNA, Moderna là loại được sử dụng ở nhiều nước phương Tây khi tiêm cho trẻ em. EMA đã phê duyệt vaccine Moderna cho trẻ 12-17 tuổi, song FDA chưa cấp phép sử dụng cho vaccine này.
Khi thử nghiệm lâm sàng trên 3.732 trẻ 12-17 tuổi, kết quả cho thấy không trường hợp nào mắc Covid-19 có triệu chứng sau tiêm vaccine đủ 2 liều. Điều này tương đương hiệu quả 100%, bằng con số mà Pfizer đã báo cáo trong thử nghiệm trên trẻ 12-15 tuổi.
Ngoài ra, nhà sản xuất cũng cho biết một liều vaccine Moderna có hiệu quả 93% trong việc chống lại Covid-19 có triệu chứng.
Moderna được sử dụng hầu hết ở châu Âu, Anh cho trẻ 12-17 tuổi. Theo New York Times, Moderna đang thử nghiệm vaccine này ở trẻ sơ sinh và nhóm dưới 12 tuổi.
Tương tự Pfizer, Moderna cũng được cảnh báo có thể làm tăng nguy cơ viêm cơ tim ở bé trai. Từ đầu tháng 10, Canada và một số quốc gia EU đã dừng tiêm vaccine này cho người dưới 30 tuổi nhận thấy tác dụng phụ tiềm ẩn đáng lo.
 |
Vero Cell và Hayat Vax
Hayat Vax do Viện Nghiên cứu Sinh phẩm Bắc Kinh, thuộc Sinopharm CNBG (Tập đoàn Y Dược Trung Quốc) sản xuất. Vaccine này được đóng gói sơ cấp, thứ cấp và xuất xưởng tại Julphar (Gulf Pharmaceutical Industries) - UAE (Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất). Tại Việt Nam, Công ty Cổ phần Y dược phẩm Vimedimex là nơi đã đề xuất phê duyệt vaccine này.
Trong khi đó, Vero Cell cũng do Sinopharm sản xuất nội địa và đã được WHO phê duyệt. Theo khuyến cáo của WHO cho Vero Cell, mỗi liều tiêm cách nhau 3-4 tuần. Reuters cho hay từ 21/8, UAE đã tiêm Hayay Vax cho trẻ em 3-17 tuổi.
Theo nghiên cứu được thực hiện ở Abu Dhabi, vaccine Hayat Vax có hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa tử vong, giảm 93% tỷ lệ nhập viện, bệnh nặng. Đây cũng là loại vaccine Covid-19 duy nhất được sử dụng ở Abu Dhabi, trước khi Pfizer được giới chức nước này phê duyệt vào tháng 2.
Ngày 30/12/2020, Cục Quản lý Dược Trung Quốc cấp phép sử dụng có điều kiện với vaccine này và công bố hiệu quả bảo vệ đạt 79,34%; tỷ lệ sinh kháng thể trung hòa là 99,52%.
Trong khi đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận vaccine Vero Cell có hiệu quả 79% trong việc giảm nguy cơ mắc Covid-19, nhập viện. Kết quả dựa trên thử nghiệm giai đoạn 3 đa quốc gia, sau 14 ngày kể từ khi tiêm đủ 2 liều.
Theo SCMP, ngày 17/9, Sinopharm công bố kết quả nghiên cứu trên trẻ em 3-17 tuổi và khẳng định Vero Cell an toàn. Dữ liệu được công bố trên tạp chí The Lancet, dựa trên thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I, II.
Thử nghiệm diễn ra ở tỉnh Hà Nam, gồm 288 trẻ trong giai đoạn I và 720 trẻ trong giai đoạn II. Các tác dụng phụ "hầu hết từ nhẹ đến trung bình". Một phản ứng dị ứng nghiêm trọng ở trẻ có tiền sử dị ứng thực phẩm.
 |
| Trung Quốc đang tiêm phòng cho trẻ từ 3 tuổi trở lên. Ảnh: Xinhua. |
Abdala
Ngày 6/9, Cuba trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới tiêm chủng Covid-19 cho trẻ em từ 2 đến 11 tuổi, sử dụng vaccine tự phát triển của nước này: Abdala và Soberana.
Sáng 18/9, vaccine Abdala trở thành loại vaccine thứ 8 và cũng là loại mới nhất được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại Việt Nam trong, phòng chống Covid-19.
Theo thông tin từ Bộ Y tế, vaccine Abdala được sản xuất tại Công ty AICA Laboraries, Base Business Unit (BBU) AICA - Cuba và xuất bán thành phẩm, đóng gói cấp 2 tại Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học (CIGB) - Cuba.
Mỗi liều vaccine có 50 mcg vaccine protein tái tổ hợp chứa vùng liên kết với thụ thể (RBG) của SARS-CoV-2, bào chế ở dạng hỗn dịch tiêm bắp. Vaccine được đóng gói hộp 10 lọ, mỗi lọ chứa 10 liều, mỗi liều 0,5 ml. Số liều tiêm vaccine này là 3 liều.
Abdala được điều chế trên công thức vaccine protein. Nó mang một phần protein đột biến mà virus sử dụng để liên kết với các tế bào của con người, từ đó tạo ra kháng thể trung hòa ngăn chặn quá trình liên kết này. Theo các trang thông tin y khoa PubMed và Precision Vaccinations, Abdala là vaccine tiểu đơn vị, được điều chế chỉ dựa trên một phần kháng nguyên của miền liên kết thụ thể (RBD) của SARS-CoV-2 tăng đột biến protein. Các nhà khoa học đã sử dụng nấm men Pichia pastoris là miền liên kết thụ thể.
 |
| Vaccine Abdala được Bộ Y tế phê duyệt vào ngày 18/9. Ảnh: Reuters. |
Vào tháng 6, tập đoàn dược phẩm nhà nước Cuba BioCubaFarma cho biết vaccine Covid-19 tự sản xuất Abdala có hiệu quả 92,28% trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối. Thông tin này đã xếp vaccine Abdala ngang hàng với các loại vaccine hiệu quả nhất hiện nay như BioNTech/Pfizer và Moderna.
Không chỉ vậy, vào giữa tháng 8, Cuba công bố thêm dữ liệu cho thấy “chỉ có 21.000 người” (hay 0,8%) trong số 2,5 triệu người được tiêm vaccine của nước này mắc bệnh cho đến nay. Và trong số 21.000 người nhiễm virus sau khi tiêm vaccine, có 99 người (0,003%) tử vong. Tuy nhiên, số liệu chính xác bao nhiêu trẻ em tham gia thử nghiệm này, hiệu quả trên từng nhóm tuổi chưa được hãng công bố.
Ngày 14/10, Bộ Y tế đã có văn bản số 8688/BYT-DP về việc tiêm phòng vaccine Covid-19 cho trẻ em 12-17 tuổi. Việc tiêm phòng được thực hiện theo lộ trình từ lứa tuổi cao đến thấp (tiêm trước cho trẻ từ 16-17 tuổi và hạ dần độ tuổi) theo tiến độ cung ứng vaccine và tình hình dịch tại địa phương.
Việt Nam hiện có khoảng 25 triệu trẻ em. Tại TP.HCM, thống kê cho thấy trẻ em 5-18 tuổi là khoảng 1,8 triệu. BS Nguyễn Thanh Hùng, Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM, cho rằng khi tỷ lệ chích ngừa cho người trên 18 tuổi ngày càng lớn thì "làn sóng nguy hiểm dồn cho trẻ em".
Các quốc gia tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ thế nào?
- Mỹ: 12+, Pfizer
- Anh: 16+ và trẻ 12-15 tuổi dễ bị tổn thương, Pfizer
- Australia: 12+, Pfizer
- Canada: 12+, Pfizer
- Slovakia: 5+, Pfizer
- EU: 12+, Pfizer và Moderna
- Israel: 12+, Pfizer
- Nam Phi: 12+, Pfizer
- UAE: Vero Cell (3+), Pfizer (12-15 tuổi)
- Ấn Độ: 12+, ZyCoV-D
- Trung Quốc: 3+, Vero Cell và Sinovac
- Thái Lan: Pfizer, Moderna (12+), Vero Cell (10-18 tuổi)
- Cuba: 2-11 tuổi (Soberana 2)
- Nhật Bản: 12+, Pfizer
- Hàn Quốc: 16+, Pfizer
- Campuchia: Sinovac (6-12 tuổi), AstraZeneca (12+)
Dịch Covid-19
Phát hiện mới về hậu quả của Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy Covid-19 gây hại cho hệ vi sinh vật đường ruột, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như đầy hơi và trào ngược axit.
Covid-19 vẫn gây chết người nhưng đã thay đổi về nhân khẩu học
Bang California, Mỹ, đang có sự thay đổi về nhân khẩu học trong số ca tử vong. Theo các chuyên gia, xu hướng này tương tự với toàn nước Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Phát hiện virus bí ẩn giống SARS-CoV-2 ở Nga
Với protein gai có thể dễ dàng bám vào tế bào người như nCoV, loại virus này khiến các nhà khoa học lo lắng. Đặc biệt, vaccine và kháng thể Covid-19 không có tác dụng với nó.
Đại dịch mới ở những người khỏi Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy ngay cả người nhiễm nCoV nhẹ cũng có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ cao hơn. Điều này dấy lên mối lo về đại dịch bệnh tim mạch ở những người khỏi Covid-19.
Triệu chứng nhiễm biến chủng BA.5
Về cơ bản, người nhiễm BA.5 sẽ có các triệu chứng như những chủng Covid-19 trước đó. Song, tần suất gặp phải của từng triệu chứng lại khác nhau.
