Nhiều câu hỏi về giải thưởng đã được giải đáp tại họp báo chiều 27/9. Ảnh: Minh Hiếu. |
Một phần kết quả Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ năm đã được Hội Xuất bản Việt Nam công bố trong buổi họp báo diễn ra chiều 27/9 tại Thư viện Quốc gia, Hà Nội.
Ông Hoàng Phong Hà - Phó chủ tịch thường trực Hội Xuất bản Việt Nam, Ủy viên thường trực Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia - công bố mùa giải năm nay có một giải A, chín giải B và 16 giải C.
Hội đồng chấm giải đa dạng, cởi mở hơn
Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ năm thu hút nhiều nhà xuất bản, nhiều tác giả hơn năm trước. Cụ thể, có 48/57 nhà xuất bản tham gia (tăng một nhà xuất bản so với mùa giải lần thứ tư) với 298 tên sách và bộ sách, bao gồm 386 cuốn (tăng 14 tên sách và bộ sách, 21 cuốn sách so với mùa giải lần thứ tư).
Trải qua các Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia, 26 tên sách và bộ sách xứng đáng đã được cẩn trọng chọn lựa để vinh danh.
Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, khẳng định quy trình chấm giải đảm bảo khách quan, chặt chẽ và chính xác. Ảnh: Minh Hiếu. |
Các cuốn sách, bộ sách đoạt giải được đánh giá là những tác phẩm giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc, những công trình nghiên cứu khoa học công phu, nghiêm túc, có nhiều giá trị khoa học, xã hội và thực tiễn cao. Theo ông Hoàng Phong Hà, năm nay, giải A được trao cho tác phẩm thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội và Nhân văn.
Phó chủ tịch thường trực Hội Xuất bản Việt Nam khẳng định các hội đồng chấm giải đã làm việc thận trọng, nghiêm túc, khách quan và đã lựa chọn được những cuốn sách tiêu biểu, có giá trị cao để trao giải.
Ông Hoàng Phong Hà cho biết điểm mới của giải thưởng năm nay là hội đồng đã công bố danh sách các tác phẩm được đề cử tranh giải ngay sau khi họp chung khảo. Các năm trước, danh sách này thường được giấu kín. Lý giải cho việc này, ông Hoàng Phong Hà cho biết hội đồng mong nhận được những góp ý từ cộng đồng, để kiểm định giải được công tâm, trao giải được chính xác hơn nữa.
Ông cũng cho biết, Hội đồng Sơ khảo trước đây thường chỉ có 5-6 người, nhưng từ mùa giải thứ tư, ban tổ chức đã nâng số thành viên, chọn các chuyên gia với đa dạng độ tuổi, đạt tiêu chuẩn về kiến thức chuyên môn, điều kiện, sức khỏe để thẩm định. "Chỉ giáo sư, người có chuyên môn, thẩm quyền cao mới đủ tiêu chuẩn đọc thẩm định", ông phát biểu.
Ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - nhận định việc đánh giá tác phẩm là công tác của tập thể, chứ không chỉ một cá nhân. Vì vậy, quy trình chấm giải đảm bảo được mức độ khách quan, chặt chẽ và chính xác.
Những đề xuất nâng tầm giải thưởng
Tại buổi họp báo, TS Nguyễn An Tiêm, Phó chủ tịch hội Xuất bản Việt Nam, cho biết hội đồng đã có những đề xuất kiến nghị với các cơ quan ban ngành để nâng cao chất lượng giải thưởng.
Ông Tiêm nêu 3 đề xuất như sau: đề nghị thêm cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để các nhà xuất bản có nhiều sách hay, đề tài hay, gửi được nhiều sách tham gia tranh giải; tạo điều kiện tổ chức lớp bồi dưỡng tác giả sách, cho các tác giả có cơ hội trải nghiệm để viết được sách chất lượng; kiến nghị tăng phần thưởng trao giải để khuyến khích những cá nhân, tập thể làm sách.
Cuốn sách được đề cử trao giải Sách quốc gia lần thứ năm. Ảnh: Thành Đông. |
Ông Hoàng Phong Hà chia sẻ sau mỗi mùa giải, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đều họp lại để ghi nhận những góp ý với tinh thần xây dựng, tìm cách hoàn thiện quy chế, nâng tầm giải thưởng qua các năm.
Tại họp báo, đại diện một số cơ quan thông tấn, báo chí nêu câu hỏi về mức độ hoàn thiện của quy chế giải, băn khoăn về việc vì sao năm nay ít giải A hơn những năm trước.
Để giải đáp cho vấn đề này, ông Hoàng Phong Hà ghi nhận rằng năm vừa qua, tình hình dịch bệnh phức tạp, các nhà xuất bản đã rất cố gắng cho ra những tác phẩm chất lượng, gửi nhiều sách dự giải. Ở hạng mục sách Văn hóa văn học và Nghệ thuật, thị trường có nhiều sách hay nhưng chưa thỏa mãn quy chế nộp lưu chiểu của hội đồng nên không đủ điều kiện xét giải. Ông Hà cho rằng đây là một điều đáng tiếc.
"Theo điều lệ, những sách tham gia được in và nộp lưu chiểu từ đầu tháng 11/2020 đến ngày 31/10/2021, đây là thời kỳ tình hình dịch nghiêm trọng, ngành xuất bản chịu ảnh hưởng nhất định", ông Hoàng Phong Hà nêu thực trạng.
Ông Nguyễn Nguyên cho biết hội đồng cũng nhận đề cử giải từ các đơn vị liên kết phát hành sách, nhưng vẫn chưa nhận được nhiều tác phẩm gửi đến. Giải cũng khuyến khích các cơ quan chuyên môn, hội chuyên ngành đề cử, nhằm tìm ra tác phẩm chất lượng cho Giải thưởng Sách quốc gia.