|
|
|
Sau thời gian tiếp nhận và thẩm định các tác phẩm tiềm năng, quá trình chấm, duyệt Giải thưởng Sách quốc gia đang đi đến những khâu cuối cùng. Lễ trao giải thưởng sẽ diễn ra vào đầu tháng 10.
Mùa giải 2022 có 48/57 nhà xuất bản tham gia với 386 cuốn sách được gửi về. Tất cả con số này đều đạt được sự tiến bộ so với lần trao giải năm ngoái, cho thấy Giải thưởng Sách quốc gia đang ngày càng tăng vị thế của mình, trở thành nơi "chọn mặt gửi vàng" cho các đơn vị xuất bản.
Nguồn động lực cho người làm sách và người đọc
Ở những mùa giải trước, Giải thưởng Sách quốc gia được đánh giá mang lại những lợi ích thiết thực không chỉ cho tác giả, dịch giả, nhà nghiên cứu, đội ngũ làm sách mà còn là nguồn tìm kiếm sách tin cậy với người đọc.
Ngoài việc khen thưởng tác phẩm và vinh danh sự cống hiến của tác giả, hiệu ứng từ giải thưởng đã giúp doanh thu và lượng tái bản các tác phẩm tăng trưởng.
 |
| Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia thẩm định, xét giải hôm 20/9. Ảnh: Duy Anh. |
Bà Vũ Thị Quỳnh Liên, Tổng biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng, cho biết sau khi sách đoạt giải, đơn vị luôn có kế hoạch tái bản. Đó là một chỉ dấu cho thấy sự ảnh hưởng của giải thưởng với cuốn sách được vinh danh.
Điều đó cho thấy sự quan tâm và mong muốn của người đọc trong việc tìm được tác phẩm có giá trị về nội dung và hình thức. Các tác giả qua đó cũng tin tưởng khi gửi gắm tác phẩm cho “những bà đỡ” của nhà xuất bản.
Với những sách kén người đọc hay chỉ thu hút được một số lượng độc giả, Giải thưởng Sách quốc gia cũng đem đến tác động tích cực. Những công trình được hội đồng giải thưởng công nhận sẽ được tích cực truyền thông. Qua đó những tri thức học thuật này không chỉ là nguồn tài liệu có giá trị với người trong ngành, sinh viên mà còn với người có mong muốn tìm hiểu.
Bà Khúc Thị Hoa Phượng, Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam - chia sẻ cuốn sách Được học của Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam (giải C Giải thưởng Sách Quốc gia 2020) dù là thể loại tự truyện không phải dễ bán nhưng được nhiều bạn đọc yêu thích, đến nay sau gần hai năm đã 7 lần tái bản…
Với những cuốn sách khó như các công trình nghiên cứu, ví dụ như cuốn Một điểm tinh hoa, toàn tập thơ văn Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm (giải B Sách Quốc gia năm 2019), cũng được bán tốt hơn vì Giải thưởng Sách Quốc gia thu hút sự quan tâm rất lớn của xã hội.
Giải thưởng Sách quốc gia cũng là một trong những nhân tố thúc đẩy ngành xuất bản đi theo xu hướng hiện đại, số hóa sách và quốc tế hóa tác phẩm bằng việc chuyển ngữ. Các ấn phẩm đoạt giải năm 2021 của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật là một minh chứng.
Sách Vùng đất Nam Bộ - Quá trình hình thành và phát triển (giải A năm 2019); Các dân tộc ở Việt Nam (giải B năm 2019) được đơn vị này triển khai xuất bản điện tử. Cuốn Kiểm soát quyền lực ở nước ta thông qua công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng (giải B 2020) được chuyển ngữ sang tiếng Lào.
Với độc giả, việc được giải thưởng vinh danh là tiêu chí tham khảo quan trọng khi chọn sách đọc. Chúng gợi ý thêm những lựa chọn, khơi gợi sự tò mò trong việc tìm hiểu tri thức mới. Đây là bước đầu tiên để mở rộng sự đón đợi của người đọc và cuối cùng là đạt được sự lan tỏa, phổ biến kiến thức đến xã hội - một trong những mục tiêu cao cả của Giải thưởng Sách quốc gia.
Mong đợi từ giải thưởng
Để phát huy giá trị, hiệu quả của giải thưởng tới người đọc, cần sự chung tay của giới xuất bản, truyền thông. Một số đơn vị làm sách như Nhà xuất bản Kim Đồng, Công ty Omega+... gắn logo giải thưởng lên bìa sách, thể hiện sự trân trọng với giải, uy tín của giải.
Bà Vũ Thị Quỳnh Liên chia sẻ: "Về hình thức, Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ gắn logo giải thưởng ở vị trí trang trọng lên bìa sách trong các lần tái bản sau để tăng độ nhận diện. Về truyền thông, Nhà xuất bản Kim Đồng cũng phối hợp vinh danh các tác phẩm đoạt giải, đưa tin bài về giải thưởng trên các kênh truyền thông của chúng tôi".
 |
| Những tác phẩm của NXB Kim Đồng được tái bản với logo Giải thưởng Sách quốc gia. Ảnh: NXB Kim Đồng. |
Người đại diện Nhà xuất bản Kim Đồng cũng cho biết ảnh hưởng của giải thưởng với công chúng tuy vậy, còn chưa mạnh mẽ. “Các bên hỗ trợ nhà xuất bản có thể tổ chức một chuỗi hoạt động truyền thông trước và sau lễ trao giải, liên tục cập nhật và giới thiệu về các tác phẩm lọt vào chung khảo và sau đó là đoạt giải… Lễ trao giải hiện tại được tổ chức rất trang trọng, tuy nhiên có thể cân nhắc mời thêm những người nổi tiếng yêu sách, thích đọc sách được công chúng, đặc biệt là các bạn trẻ, yêu mến để tạo thêm sự thu hút", bà Liên nêu ý tưởng.
Đồng quan điểm, bà Khúc Thị Hoa Phượng nói về vai trò đi đầu của đơn vị xuất bản và tác giả trong việc lan tỏa giá trị của giải thưởng. Đại diện Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam cho rằng những người làm khuyến đọc có thể chia sẻ về vai trò của sách đoạt giải. Tổng biên tập Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam gợi ý các cuốn sách được đề cử hay vào chung khảo giải thưởng cũng nên được chú ý và quảng bá tới cộng đồng. Ngoài ra có thể hỗ trợ kinh phí để tặng sách cho người đọc.
Giải thưởng Sách quốc gia được nhận định đã tạo ra những chuyển biến tích cực cho ngành xuất bản và góp phần thúc đẩy văn hóa đọc. Bước sang năm thứ 5, ngành sách tiếp tục đặt những kỳ vọng, góp ý để giải thưởng ngày càng hoàn thiện và trên hết là vì lợi ích chung phát triển thị trường xuất bản phẩm vững mạnh.
