10 vụ ám sát làm thay đổi thế giới (phần cuối)

Không tiếng tăm như Tổng thống Abraham Lincoln, thế nhưng vụ ám sát Sa hoàng Nga Alexander II và Thái tử Áo - Hung Franz Ferdinand đã gián tiếp cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu người.

>>10 vụ ám sát làm thay đổi thế giới (phần 2)
>>10 vụ ám sát làm thay đổi thế giới (phần 1)

Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln

Abraham Lincoln (sinh ngày 12/2/1809 - mất 15/4/1865) là tổng thống đời thứ 16 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Ông được biết đến với cái tên “Người giải phóng vĩ đại” bởi chiến công trong cuộc nội chiến xóa bỏ chế độ nô lệ tồn tại trên lãnh thổ Hoa Kỳ.

Tổng thống Lincoln là người phát động chiến tranh Nam Bắc giữa giới trí thức miền Bắc và giới chủ nô ở miền Nam để giải phóng tầng lớp nô lệ, sau đó ban hành các chính sách ruộng đất cũng như nhiều chủ trương mang tính dân chủ khác.

Abraham Lincoln là tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ bị ám sát sau khi Washington lãnh đạo nước Mỹ giành độc lập từ tay thực dân Anh. Ngày 14/4/1865, Tổng thống Abraham Lincoln cùng vợ và hai vị khách tới xem buổi trình diễn kịch ở thủ đô Washington D.C. Không ai ngờ, ông bị John Wilkes Booth, một trong những diễn viên kịch danh tiếng nhất thời bấy giờ rút súng lục bắn vào đầu từ phía sau. Ông từ trần sáng ngày hôm sau 15/4/1865 vì vết thương quá nặng.

Chưa có vụ ám sát nào ảnh hưởng tới một quốc gia lớn như việc tổng thống đời thứ 16 của Hoa Kỳ bị sát hại. Ông ấp ủ nhiều dự định sau khi tái đắc cử tổng thống nhiệm kì hai để khôi phục đất nước bị tàn phá sau nội chiến, nhưng những điều đó không bao giờ trở thành hiện thực.

Hàng triệu người đã đến thủ đô Washington D.C để tham dự lễ tang tổng thống Lincoln, hàng triệu người khác tụ tập bên tuyến đường xe lửa dài 2.600 km để chờ đoàn tàu đưa thi thể ông về quê nhà mai táng. Ông trở thành một trong những người vĩ đại nhất lịch sử Hoa Kỳ.

Sa hoàng Nga Alexander II

Alexander II (sinh ngày 29/4/1818 - mất 13/3/1881) nổi danh với cái tên “Nga Hoàng giải phóng”, bởi ông là người kí sắc lệnh giải phóng nông nô, giúp 20 triệu nông dân Nga có quyền sở hữu đất đai và tự chủ cho bản thân mình. Ông là một trong những Sa hoàng cuối cùng của Nga với nhiều cống hiến cho sự thịnh vượng và phát triển của đất nước.

Lên ngôi năm 36 tuổi giữa lúc Nga đang lao đao vì cuộc chiến tranh Krym, ông không có cách nào để giúp quân đội Nga đang bị áp đảo giành thế thắng. Tuy nhiên, chèo lái đất nước sau thất bại cay đắng, ông đã tiến hành những cải cách có tính chiến lược trên quy mô lớn giúp Nga vực dậy.

Tên tuổi của Sa hoàng Alexander II gắn liền với “Sắc lệnh giải phóng nông nô” năm 1861 để giúp nông dân có thể làm chủ. Ngoài ra, những cải cách khác cũng được đề xướng để thúc đẩy nền kinh tế Nga từng bước tiến lên chủ nghĩa tư bản nhằm thoát khỏi tình trạng trì trệ.

Ông cũng chính là người ấp ủ kế hoạch xây dựng bản hiến pháp đầu tiên của nước Nga theo tư tưởng dân chủ tự do. Tuy nhiên, những cải cách mang tính đột phá của ông đã sinh ra trên đất Nga chủ nghĩa khủng bố.

Ngày 13/3/1881, Sa hoàng Alexander II phê duyệt bản hiến pháp đầu tiên và thành lập hai ủy ban lập pháp. Tuy nhiên, đây cũng là ngày định mệnh khi ông bị tổ chức khủng bố cánh tả đặt bom ám sát. Vì bị thương quá nặng, vị Sa hoàng giải phóng của nước Nga không thể qua khỏi và trút hơi thở cuối cùng cùng ngày.

Nếu như không có vụ khủng bố ngày 13/3/1881, nước Nga chắc chắn sẽ có bản hiến pháp dân chủ đầu tiên và tiếp tục phát triển theo tư duy đổi mới của Sa hoàng Alexander II. Tuy nhiên, điều đó không thể xảy ra bởi người kế nhiệm là vua Alexander III đã thực hiện chính sách bảo thủ, bãi bỏ nhiều cải cách của hoàng đế Alexander II cũng như hiến pháp mới, mở ra thời kỳ bảo thủ và đẫm máu ở Nga.

Franz Ferdinand - Thái tử Áo - Hung

Không nhiều người biết đến cái tên Franz Ferdinand, thế nhưng vụ ám sát ông lại là một trong những vụ việc gây chấn động nhất lịch sử. Franz Ferdinand (sinh ngày 18/12/1863 - mất ngày 28/6/1914) là người kế nhiệm của đế quốc Áo - Hung. Khi mới sinh ra, không ai nghĩ ông sẽ là người kế vị ngai vàng, tuy nhiên cái chết của người anh họ lúc ông lên 12 tuổi đã khiến ông trở thành người kế nhiệm của hoàng tộc.

Là người theo đường lối bành trướng ảnh hưởng ở khu vực Balkan, Franz Ferdinand bị tổ chức khủng bố Bàn Tay Đen thành lập năm 1911 theo đường lối giải phóng Bosnia và Herzegovina, khu vực tranh chấp giữa Serbia và đế quốc Áo - Hung, ám sát ngày 28/6/1914. Hung thủ bắn chết thái tử Franz Ferdinand được xác định là Gavrilo Princip, một sinh viên người Serbia thuộc tổ chức Bàn Tay Đen.

Sau vụ ám sát, đế quốc Áo - Hung đổ lỗi cho Serbia đứng đằng sau vụ việc và tuyên chiến với quốc gia này, châm ngòi cho chiến tranh thế giới thứ Nhất bùng nổ. Được đánh giá là cuộc chiến phi nghĩa và đẫm máu nhất trong lịch sử nhân loại với khoảng 15 triệu người thiệt mạng, vụ ám sát thái tử Franz Ferdinand xứng đáng được coi là vụ ám sát làm thay đổi nhân loại trong thế kỉ 20. Dù không nổi tiếng nhưng cái chết của Franz Ferdinand có sức ảnh hưởng không thua kém so với vụ ám sát hoàng đế La Mã Julius Caesar. Đây được coi là hai vụ ám sát tồi tệ nhất lịch sử nhân loại.

Trịnh Duy

Theo Bưu điện Việt Nam