Ảnh: Financial Times.

Chúng ta luôn khao khát được sở hữu những món đồ thời trang mới nhất và niềm khao khát này có cơ sở chắc chắn. Hầu hết chúng ta đều biết rằng mặc dù có câu nói phổ biến là “Chúng ta là những gì chúng ta ăn”, nhưng khi nói đến cách người khác nhìn nhận về chúng ta, thì chúng ta là những gì chúng ta mặc.

Các nghiên cứu tâm lý học đều chỉ ra rằng quần áo mà chúng ta mặc tạo ra những tác động tiềm thức ảnh hưởng đến phản ứng của người khác với chúng ta. Có thông tin cho rằng những người có phong cách ăn mặc tương đồng với sếp của mình thường sẽ được thăng chức nhanh hơn và người ta cũng sẵn sàng đáp ứng hơn trước yêu cầu về tiền bạc của những người có lối ăn mặc giống với mình.

Màu sắc mà chúng ta mặc cũng ảnh hưởng đến ấn tượng của người khác về chúng ta. Ví dụ, một nghiên cứu phát hiện ra rằng cả nam giới và nữ giới đều đánh giá rằng những người mặc đồ đỏ nhìn chung có sự hấp dẫn hơn và có nghiên cứu thậm chí còn cho thấy những nữ nhân viên phụ bàn mặc áo phông đỏ thường nhận được tiền boa cao hơn từ các khách hàng nam giới (không phải khách hàng nữ giới) so với những nữ nhân viên phụ bàn mặc các màu khác.

Quần áo cũng ảnh hưởng đến cảm giác của chúng ta về bản thân và đến cách suy nghĩ của chúng ta. Lâu nay các nhà tâm lý học vẫn nghiên cứu về cái mà họ gọi là “nhận thức mặc quần áo”, tức là tác động của trang phục mà chúng ta mặc đối với việc chúng ta tự đánh giá về bản thân, tâm trạng, và sự tương tác của chúng ta với những người khác. Ví dụ, người ta chỉ ra rằng việc mặc bộ comple được đặt may riêng sẽ đặt người mặc vào một trạng thái tư duy tập trung, thiên về phân tích hơn. Một nghiên cứu cho thấy việc mặc áo khoác trắng trong phòng thí nghiệm cũng giúp nâng cao năng lực tư duy, bởi vì những người mặc chúng thường mắc ít lỗi hơn ở một số nhiệm vụ so với một nhóm khác chỉ mặc quần áo dạo phố thông thường.

Tin vui là thái độ về việc quần áo phản ánh con người chúng ta đã và đang biến đổi nhanh chóng. Sở dĩ cuộc cách mạng của dòng quần áo thời thượng giá rẻ đạt thành công như vậy là bởi vì nó đã dân chủ hóa, cho phép những người vốn lâu nay chỉ có thể nhìn vào trang phục trong những bộ ảnh thời trang mới nhất mà ước ao có thể nâng cấp phong cách của mình. Đó là một thành tích rất đáng tuyên dương. Nhưng khi những hệ quả báo ứng đáng sợ bị phơi bày, thông điệp mà chúng ta gửi đi về việc mặc quần áo giá rẻ đã nhanh chóng thay đổi.

Đặc biệt, thế hệ Thiên niên kỷ đang thể hiện cam kết mạnh mẽ rằng họ sẽ mua quần áo được sản xuất theo phương pháp bền vững. Trong rất nhiều cuộc khảo sát, họ đều bày tỏ quan điểm nhất quán rằng họ sẵn sàng chi nhiều tiền hơn để mua dòng quần áo bền vững. Những thông tin do họ tự cung cấp này được xác thực bởi một xu hướng rất rõ trong hoạt động tìm kiếm trên Google mà Caroline Brown cho tôi xem. Bắt đầu từ khoảng năm 2014, số lượt tìm kiếm “quần áo giá rẻ” bắt đầu giảm mạnh, trong khi cùng thời điểm này, số lượt tìm kiếm “quần áo bền vững” tăng mạnh. Hai đường này gặp nhau vào năm 2017 và kể từ đó tới nay, số lượt tìm kiếm quần áo bền vững ngày càng gia tăng.

Cũng vào những năm đó, sự chú ý vào xu hướng phát triển bền vững trong ngành cũng tăng đột phá dưới sự mở đường của những nhà tiên phong trong lĩnh vực thời trang bền vững như Stella McCartney, Eileen Fisher và Yvon Chouinard của Patagonia. Hiện nay, sự đổi mới sáng tạo nhận được lực đẩy từ phía các công ty khởi nghiệp tinh giản, như Fashion for Good, một vườn ươm đổi mới sáng tạo hỗ trợ các nhà sáng lập công ty khởi nghiệp khác nâng cao quy mô cho các giải pháp của họ và từ nguồn vốn tài trợ của Adidas, Kering, PVH, Channel, Target, và Stella McCartney, cùng nhiều công ty khác.

Tổ chức phi chính phủ toàn cầu Fashion Revolution, có trụ sở chính đặt ở Anh và nhiều trung tâm khác đặt tại 100 quốc gia, tổ chức Tuần lễ Cách mạng Thời trang hàng năm để kỷ niệm thảm họa ở nhà máy Rana Plaza. Họ tổ chức nhiều sự kiện để nâng cao nhận thức cho công chúng, chẳng hạn các sự kiện trao đổi quần áo, và duy trì dòng thông điệp đều đặn thông qua nhiều hashtag phổ biến trên Twitter, chẳng hạn #WhatsInMyClothes (có gì trong quần áo của tôi).

Đặc biệt triển vọng là sự thành công đầy ấn tượng về mặt thương mại của các mô hình kinh doanh sáng tạo dựa trên các nguyên tắc tuần hoàn. Một trong những mô hình đó là tái thương mại, sức hấp dẫn của nó đã được Rent the Runway chứng minh rất rõ ràng. Một số đối thủ của họ, chẳng hạn Gwynnie Bee, Le Tote, và Haverdash đang xây dựng một cơ sở người theo dõi đông đảo, và nhiều thương hiệu lớn hiện cũng cung cấp các dịch vụ cho thuê, trong đó có Ann Taylor, Urban Outfitter, và Banana Republic.

Khi thị trường cho thuê quần áo tiếp tục phát triển như hiện nay, khả năng loại bỏ rác thải trong ngành thời trang sẽ là rất lớn. Quần áo cho thuê thường được mặc 30 lần trong khi nhiều món đồ được mua về nhưng bị vứt xó hoặc chỉ được mặc một vài lần ít ỏi; không những thế, các hãng cho thuê có lý do để chọn mua những loại quần áo có độ bền cao.

Những ý tưởng đổi mới sáng tạo xuất sắc đang nở rộ khắp vòng lặp vận hành trong lĩnh vực thời trang, từ giai đoạn tiền sản xuất cho tới giai đoạn kết thúc thời hạn sử dụng sản phẩm. Một báo cáo của Boston Consulting Group thực hiện năm 2020 đã đưa ra kết luận: “Một trận bão hoàn hảo của sự đổi mới sáng tạo và các cơ hội đang hình thành trong lĩnh vực thời trang”.

Caroline thì nhận định: “Những sự biến đổi vĩ đại diễn ra tại những thời khắc trọng yếu, và đây là một trong những thời khắc trọng yếu cho ngành thời trang”. Cô nhìn thấy một sự dịch chuyển to lớn đang diễn ra, tương tự như cú đột phá của lĩnh vực âm nhạc, và giống với xu hướng người tiêu dùng chào đón thực phẩm hữu cơ và được trồng tại địa phương.