Trong khi nguồn ngân sách đang eo hẹp, phải đi vay để trả nợ công đến hạn, mấy ngày qua dư luận cả nước lại rộ lên chuyện UBND TP Hải Phòng trình đề án xây dựng hạ tầng khu trung tâm hành chính - chính trị với số vốn lên đến 10.000 tỷ đồng.
Dự kiến nguồn vốn này sẽ lấy từ đâu? Ngày 9/11, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Khắc Nam - Phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng - khẳng định đây là dự án xây dựng hạ tầng cho toàn bộ khu trung tâm hành chính-chính trị mới Bắc sông Cấm.
Trung tâm hành chính chỉ là một hạng mục
Ông Nam cho biết toàn bộ đề án có vốn gần 10.000 tỷ đồng. Nguồn vốn dự kiến xin ngân sách trung ương 6.854 tỷ đồng, ngân sách TP và các nguồn vốn hợp pháp khác là 3.039 tỷ, hiện UBND TP vừa trình Chính phủ duyệt.
Tổng diện tích toàn bộ dự án khoảng 324 ha, trong đó đất xây trụ sở hành chính chính trị hơn 30 ha và là một hạng mục nằm trong khu trung tâm hành chính - chính trị Bắc sông Cấm.
“Hiểu cho đúng hơn thì diện tích hơn 300 ha để xây khu đô thị, khu nhà trụ sở hành chính công, khu dân cư, khu trung tâm thương mại... nằm trong đề án có tên gọi chung là khu trung tâm hành chính - chính trị Bắc sông Cấm. Và số tiền 10.000 tỷ đồng cho dự án xây dựng hạ tầng mới trong giai đoạn tiền khả thi, TP mới chỉ là đề xuất để Chính phủ và các bộ ngành xem xét”, ông Nam nói.
Theo quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2.000, khu vực quy hoạch khu trung tâm hành chính - chính trị mới Bắc sông Cấm gồm một phần các xã Tân Dương, Dương Quan và Hoa Động (huyện Thủy Nguyên).
Ông Dương Ngọc Tuấn, Giám đốc Sở Kế hoạch - đầu tư TP Hải Phòng, cho biết, quy hoạch chung xây dựng TP Hải Phòng đến năm 2025 có từ năm 2003, trong đó có mục xây dựng khu đô thị, trung tâm hành chính chính trị tại phía bắc sông Cấm.
Đến năm 2009, điều chỉnh quy hoạch này được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo lộ trình, trong năm 2016 sẽ xây dựng hạ tầng, do vậy Hải Phòng có dự án thực hiện các hạng mục chính gồm: đường giao thông; nguồn cấp điện; hệ thống cấp nước, thoát nước mưa, nước thải... “Không ai xây trụ sở mà mất những 10.000 tỷ đồng.
Hiện chưa có đề án riêng cho khu hành chính vì phải làm hạ tầng thì mới có khu đô thị mới và mới có thể di chuyển được trung tâm hành chính.
 |
|
Trụ sở UBND và các phòng ban của TP Hải Phòng hiện tại còn khá tốt, nhiều người cho rằng sẽ lãng phí nếu di chuyển trung tâm hành chính chính trị đi nơi khác. |
Đây là dự toán để xây dựng cơ sở hạ tầng cơ bản về giao thông, hệ thống cấp thoát nước... cho toàn bộ khu trung tâm hành chính chứ chưa hề có xây công trình”, ông Tuấn nói.
“Tính cho vài trăm năm tới”
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Võ Quốc Thái - Phó giám đốc Sở Xây dựng TP Hải Phòng - cho rằng, quy hoạch khu trung tâm hành chính - chính trị mới Bắc sông Cấm là “cho tương lai phát triển cả vài trăm năm tới”.
Hiện tại, các trụ sở hành chính của Hải Phòng nằm rải rác, theo xu thế phát triển thì sẽ phải nằm tập trung trong một khu vực.
“Việc xây dựng khu đô thị, di chuyển trung tâm hành chính sang phía bắc sông Cấm là cần thiết bởi cơ sở hạ tầng hiện tại sẽ không đáp ứng được nhu cầu phát triển, đô thị hóa trong khoảng 10 - 20 năm tới”, ông Thái giải thích.
Theo ông Dương Ngọc Tuấn, hiện dự án xây dựng cơ sở hạ tầng mới trong giai đoạn tiền khả thi, số tiền để thực hiện dự án mới đề xuất để Chính phủ và các bộ ngành xem xét.
Về cơ sở để “xin” ngân sách trung ương số tiền lên đến 6.800 tỷ đồng, ông Tuấn cho rằng Hải Phòng là một trong những địa phương đóng góp ngân sách rất lớn nhưng đầu tư lại quá nhỏ bé. TP đề xuất Chính phủ duyệt mức trên nhưng không phải chi dồn một cục mà sẽ chi trong năm năm theo tiến độ dự án.
“Dự án lớn như vậy, có sự đầu tư từ nguồn lực trung ương thì phải chờ Chính phủ duyệt. Trung ương sẽ dựa trên cơ sở chung cả nước, nhu cầu chi cụ thể rồi mới duyệt”, ông Tuấn nói.
Về số tiền 3.000 tỷ đồng mà Hải Phòng phải bỏ ra, theo ông Tuấn, sẽ lấy chính từ nguồn ngân sách. Số tiền này chủ yếu để chi cho giải phóng mặt bằng, xây dựng hệ thống cấp thoát nước...
“TP sẽ có kế hoạch thu và chi trung hạn cụ thể để cân đối, ngoài ra có các nguồn thu hợp pháp khác như xã hội hóa theo hình thức BT (đầu tư - chuyển giao). Theo dự tính, tổng thu nội địa của Hải Phòng năm 2015 vọt lên khoảng 12.000 tỷ đồng và sẽ tăng trong những năm tới, như vậy phương án TP bỏ ra 3.000 tỷ đồng là khả thi”, ông Tuấn phân tích.
Về vấn đề có lãng phí hay không khi các trụ sở hành chính hiện tại vẫn sử dụng được, ông Võ Quốc Thái giải thích: “Các trụ sở hành chính, chính trị của Hải Phòng nằm rải rác như xôi đỗ sẽ không phù hợp cho nhu cầu phát triển. Khi di chuyển sang vị trí mới, các trụ sở cũ sẽ được chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc bán đi lấy tiền đầu tư cho xây dựng trụ sở mới”.
Không phải “muốn làm là được”
Liên quan đến đề án xây dựng trung tâm hành chính của Hải Phòng, ông Đào Quang Thu, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư, cho biết cách đây khoảng một tháng, UBND TP Hải Phòng có văn bản đề cập đề án này.
Sau đó, Bộ Kế hoạch - đầu tư đã có văn bản trả lời dự án thuộc nhóm A, thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng. Do vậy đề nghị Thủ tướng yêu cầu UBND TP Hải Phòng lập dự án cụ thể theo trình tự, thủ tục của Luật đầu tư công.
Trên cơ sở dự án đó, Bộ Kế hoạch - đầu tư sẽ chủ trì cùng các bộ ngành thẩm định, trình Thủ tướng quyết.
Ông Thu khẳng định Bộ Kế hoạch - đầu tư chưa hề có văn bản nào đồng ý về việc cho Hải Phòng xây dự án này. Ngân sách hiện nay khó khăn, ông Thu nêu một số tỉnh cũng đặt vấn đề xây trụ sở nhưng chưa được đồng ý.
Ông Thu cho rằng, theo quy định về Luật đầu tư công mới, khi làm dự án đầu tư công, phần ngân sách nào địa phương cân đối phải nêu rõ nguồn từ đâu, đảm bảo như thế nào...
Trong khi đó, một quan chức Bộ Tài chính cho biết những năm trước một số địa phương xin hỗ trợ từ trung ương có căn cứ vào tình hình chung có hỗ trợ như trung tâm hành chính Cam Đường của Lào Cai... Nhưng nay theo quy định của Luật đầu tư công, tất cả dự án phải đưa vào kế hoạch trung hạn và phải có ý kiến thẩm định của Bộ Kế hoạch - đầu tư và Bộ Tài chính về nguồn vốn.
Vẫn theo vị đại diện Bộ Tài chính, việc chuyển đổi công năng cơ quan hành chính thì các địa phương phải báo cáo trung ương chứ không phải “muốn làm là được”.
Nên cấm dùng ngân sách xây trụ sở hoành tráng
Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại biểu Quốc hội Trần Du Lịch (TP HCM) cho biết việc xây các trung tâm hành chính bằng tiền ngân sách là chi cho tiêu dùng chứ không phải chi đầu tư, chỉ khi nào xây nhà cho thuê thì mới là chi đầu tư.
“Quan điểm của tôi là không đồng tình việc lấy tiền ngân sách để xây trụ sở hoành tráng. Trong hoàn cảnh này cho dù là việc xây cất ở bất cứ tỉnh thành nào thì cũng không ăn nói được với dân. Tôi nghĩ Quốc hội cần cấm việc lấy tiền ngân sách xây trụ sở hành chính trong vòng năm năm tới” - ông Lịch nhấn mạnh.
Trong khi đó, đại biểu Lê Nam (Thanh Hóa) và đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) có chung quan điểm là Chính phủ nên tiến hành tổng kết việc xây dựng trụ sở, trung tâm hành chính diễn ra tại các bộ ngành, địa phương trong thời gian qua để đưa ra quy định chung.
