Đậu bên ngoài một quán cà phê ở ngã ba Potsdamer Platz, Berlin, chiếc xe của anh Maximilian Fritzsch đang giúp nhiều người xét nghiệm Covid-19 nhanh chóng chỉ với thời gian chờ đợi một cốc cafe.
Đằng sau chiếc xe điện chở hàng, những người xét nghiệm được trang bị đầy đủ sẽ sử dụng tăm bông để lấy mẫu dịch mũi từ các công chức văn phòng bận rộn. Kết quả thường có trong hộp thư đến của họ chỉ sau 15 phút, Guardian đưa tin.
 |
| Một người phụ nữ làm xét nghiệm Covid-19 tại 1 trong số 10 địa điểm "xe corona" ở Berlin, Đức. Ảnh: Sean Gallup. |
Được biết đến với tên gọi “xe corona", đây là một trong vô vàn các cơ sở xét nghiệm tư nhân mọc lên như nấm suốt 3 tháng qua. Nhiều điểm xét nghiệm đã xuất hiện tại các lều dựng tạm, quán cà phê, câu lạc bộ đêm và quán bar shisha trên khắp nước Đức với tốc độ chóng mặt.
Đối với anh Fritzsch, người từng là chủ công ty Tokuri nhập khẩu rượu sake và nước ngọt từ Nhật Bản, chiếc xe xét nghiệm được xem là công việc cứu cánh khi các hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng do lệnh đóng cửa quán bar, nhà hàng.
Theo đó, Đức cho phép mỗi công dân được thực hiện ít nhất một xét nghiệm Covid-19 miễn phí mỗi tuần. Chi phí của mỗi lần xét nghiệm sẽ được chính phủ Đức trả cho những nơi cung cấp dịch vụ như anh Fritzsch.
Tranh cãi
Tuy nhiên, kế hoạch độc đáo cho phép xét nghiệm tự do của Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn đã vấp phải nhiều chỉ trích. Một số người đã đặt ra câu hỏi về gian lận trong quá trình triển khai cũng như độ chính xác của xét nghiệm kháng nguyên.
“Đó là một cách làm vô lý ở Đức”, ông Matthias Orth, thuộc Viện Y học Phòng thí nghiệm tại Stuttgart’s Marienhospital cho biết.
Trước đó, một số trung tâm xét nghiệm tại Đức đã được báo cáo là khai khống số xét nghiệm để nhận tiền từ ngân sách quốc gia. Có trung tâm khai xét nghiệm 422 ca nhưng thực tế chỉ có khoảng 100 người đến xét nghiệm.
Đầu năm nay, cơ quan kiểm soát dịch bệnh của Đức cũng báo cáo rằng xét nghiệm kháng nguyên đã bỏ sót 61% trường hợp nhiễm virus không có triệu chứng tại khoa cấp cứu của bệnh viện Katharinenhospital ở Stuttgart.
“Bạn chỉ có thể thực hiện các xét nghiệm đáng tin cậy trong môi trường phòng thí nghiệm được kiểm soát”, ông Orth cho biết.
Bên cạnh đó, mặc dù các nhân viên thực hiện xét nghiệm tại xe điện đã được huấn luyện 2 ngày về cách lấy từ gạc và tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh, hầu hết họ đều không có kinh nghiệm chuyên môn y tế. Thậm chí, nhiều người từng làm việc trong ngành dịch vụ hoặc giải trí như anh Fritzsch.
 |
| Người qua đường chờ đợi để được xét nghiệm. Ảnh: Sean Gallup |
Xét nghiệm nhanh tạo ra sự khác biệt lớn
Tuy nhiên, trong khi các xét nghiệm PCR chính xác cần được tiến hành tại phòng thí nghiệm và mất đến 24 tiếng mới có thể cho kết quả, xét nghiệm kháng nguyên đang cung cấp một giải pháp nhanh chóng hơn để giúp truy vết ca mắc Covid-19 với số lượng lớn.
Một nghiên cứu mới được Đại học Bonn công bố hôm 1/7 cho thấy các xét nghiệm nhanh được triển khai hàng tuần trên 42% dân số Đức vào tháng 5, thậm chí đóng vai trò quan trọng hơn cả vaccine trong việc giảm các ca mắc.
“Từ quan điểm của một bác sĩ, tôi hiểu sự dè dặt. Nhưng từ góc độ sức khỏe cộng đồng, xét nghiệm này đã tạo ra sự khác biệt lớn”, ông Hans-Martin von Gaudecker, giáo sư tại Đại học Bonn chia sẻ.
Đồng quan điểm, chuyên gia y tế Janosch Dahmen cho biết: “Mặc dù cơ sở hạ tầng xét nghiệm trên quy mô lớn được thiết lập tương đối muộn, nhưng nó đã đóng một phần thiết yếu trong việc ngăn chặn làn sóng dịch bệnh thứ 3 tại Đức”.
Sai lầm?
Thế nhưng, khi ngày càng có nhiều người được tiêm chủng đầy đủ, đồng thời ít nhà hàng, quán bar hay tiệm làm tóc yêu cầu kết quả âm tính, các cơ sở xét nghiệm bắt đầu đóng cửa với tốc độ nhanh chóng như cách họ mọc lên trên khắp nước Đức.
Tại Berlin, nơi có khả năng thực hiện 4,7 triệu xét nghiệm kháng nguyên mỗi tuần, thượng viện Đức đã báo cáo chỉ có 741.000 xét nghiệm được thực hiện trong 7 ngày qua.
Kể từ đầu tháng 7, chính phủ Đức đã giảm tiền trợ cấp cho các cơ sở xét nghiệm tư nhân. Theo đó, chính phủ sẽ chi trả khoảng 13 USD thay vì 22 USD cho mỗi lần xét nghiệm.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng các chính phủ châu Âu có thể phạm sai lầm chết người khi để mất các cơ sở xét nghiệm tự phát.
“Nếu bạn nhìn vào tỷ lệ tiêm chủng thấp ở một số nơi trên thế giới hiện nay cùng tốc độ tiến hóa của các biến thể virus mới, rõ ràng là đại dịch này còn lâu mới kết thúc”, chính trị gia Dahmen thuộc đảng Xanh ở Đức cho biết.
“Và khi chúng ta chưa thống nhất được các quy định nhất quán để đối phó đại dịch trên khắp châu Âu, thì xét nghiệm vẫn là công cụ sàng lọc quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng”.
 |
| Bác sĩ lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 qua cửa sổ xe hơi tại Halle, phía đông Đức. Ảnh: Reuters. |
Ông Dahmen nhấn mạnh để chống lại làn sóng mới từ biến thể virus, hệ thống xét nghiệm của Đức sẽ cần được nâng cấp.
Hiện tại, các trung tâm xét nghiệm tư nhân như “xe corona” sẽ báo cáo số liệu cho cơ quan kiểm soát dịch bệnh hàng ngày trước nửa đêm. Tuy nhiên, những số liệu này chưa được cập nhật trong ứng dụng Cảnh báo corona, để giám sát đại dịch theo thời gian thực.
Bên cạnh đó, các xe xét nghiệm có thể gặp trở ngại vì ảnh hưởng thời tiết. Xét nghiệm kháng nguyên được thực hiện ở nhiệt độ phòng (khoảng 15-25°C).
Vào những ngày hè nóng nực, chủ các xe xét nghiệm như Fritzsch thường cất giữ bộ dụng cụ xét nghiệm trong ngăn kéo chứa đầy túi đá.
Nhưng các nhà khoa học cảnh báo nhiệt độ đông lạnh có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của các xét nghiệm này.
