Đủ “chiêu” qua trạm cân
Sau nhiều ngày nắm tình hình, PV đã chứng kiến từng đoàn xe chuyên chở quặng sắt quá tải, xuất phát từ Nhà máy sản xuất quặng viên Bình Vàng (KCN Bình Vàng, thuộc Công ty CP Đầu tư và Khoáng sản An Thông, Hà Giang) qua Tuyên Quang theo QL2 và tập kết tại huyện Đoan Hùng (Phú Thọ). Gần đây nhất, rạng sáng ngày 21/8, có mặt trên QL2 đoạn từ tuyến tránh TP Tuyên Quang đến gần trạm cân của tỉnh Phú Thọ (xã Chí Đám, huyện Đoan Hùng), chúng tôi bắt gặp nhiều xe đầu kéo rơ-moóc chở quặng sắt dạng ve viên, đi thành nhóm 2-3 chiếc.
Theo các tài xế và phụ xe của các đầu kéo 23C-084.87, 23C-014.98, 23K-011.23... các xe này xuất phát từ nhà máy quặng của công ty An Thông và không bị dừng kiểm tra tại trạm cân của tỉnh Tuyên Quang trước khi đến đây. Các tài xế và phụ xe cũng cho biết, loại xe này chỉ được phép chở 30 tấn hàng nhưng lái xe muốn chở bao nhiêu nhà máy cũng xuất hàng. Hàng hóa xuất đi được kẹp chì dây buộc để niêm phong, được cân bằng cân điện tử trước khi ra khỏi cổng nhà máy và đến nơi nhận sẽ được kiểm tra lại bằng cân điện tử. Với mặt hàng quặng sắt, lượng hàng chỉ cao bằng 1/2 thùng xe là đủ tải, nhưng hầu hết xe đều chở đầy ắp thùng.
 |
| Xe được cấp đầy quặng tại công ty An Thông. |
“Hơn chục ngày nay, trạm cân tỉnh Phú Thọ làm “rắn” nên rất khó qua, các xe phải san tải để qua trạm cân ở Đoan Hùng”, một tài xế cho biết.
Quả nhiên, lúc 2h30 ngày 21/8, chúng tôi tận mắt chứng kiến những chiếc xe chở quặng sang tải nằm trong khuôn viên rộng vài trăm mét vuông của Cửa hàng xăng dầu Đội Bình tại Km18 QL2 (xã Đội Bình, Yên Sơn, Tuyên Quang). Lúc này, không có nhân viên nào của cây xăng trực bán hàng. Những chiếc xe chở đầy quặng tự do đi vào bãi đất rộng. Sau khi quặng trên xe được một chiếc máy xúc gạt bớt hàng xuống lại tiếp tục hành trình theo hướng Đoan Hùng để qua trạm cân của tỉnh Phú Thọ nằm cách đó chừng 5-6 km. Sau đó, các xe này sẽ trả hàng tại cảng thủy nội địa Đoan Hùng cách trạm cân hơn chục cây số.
Ngoài chiêu san tải, trong các đêm và rạng sáng từ ngày 14/8, chúng tôi chứng kiến cảnh các đoàn xe “hổ vồ”, xe đầu kéo chở quặng nằm “ém” tại cửa hàng xăng dầu thuộc xã Đội Cấn, TP Tuyên Quang chờ “lệnh” qua trạm cân của tỉnh Phú Thọ vào lúc 2h30 - 3h. Tuy nhiên, sau khi đoàn xe đầu tiên xuất phát được một đoạn, các lái xe đột ngột thông tin cho nhau biết về việc “lệnh” bị hủy và các xe phải quay đầu giữa đường và tự tìm chỗ ẩn náu. Cho đến đêm 16/8, các xe này mới về đến nơi tập kết trót lọt.
Doanh nghiệp cam kết cho vui
Khi thâm nhập nơi xuất quặng và điểm tập kết, chúng tôi tiếp tục tận mắt chứng kiến những chiếc xe chở 80 - 90 tấn quặng, cùng những phiếu xuất hàng của Công ty CP Đầu tư và Khoáng sản An Thông, vượt tải trọng cho phép 2-3 lần. Theo hợp đồng, công ty An Thông (trụ sở tại Hà Giang, thành viên của Tập đoàn Hòa Phát) ký hợp đồng vận chuyển độc quyền với Công ty TNHH MTV Trí Hưng (trụ sở Hà Giang) với điểm cuối là tại Kinh Môn, Hải Dương.
Chu trình vận chuyển quặng dùng xe tải từ Hà Giang về Phú Thọ, sau đó chuyển bằng tàu sông từ Phú Thọ về Kinh Môn, Hải Dương. Hầu hết các xe chở quặng mang BKS 23 đều thuộc Công ty Trí Hưng và được giám sát trực tiếp bởi hai doanh nghiệp này về tải trọng ngay từ khi xuất phát cũng như trả hàng. Đáng lưu ý, cảng Đoan Hùng là nơi các chuyến xe chở quặng khủng này, nhưng theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện giờ cảng này vẫn chưa được cơ quan chức năng của Cục Đường thủy nội địa cấp phép hoạt động.
 |
| Phiếu cân xe cho thấy, tổng trọng lượng xe và đơn hàng (do công ty An Thông cấp) là hơn 114 tấn. |
Để làm rõ trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc để xe quá tải lưu hành trên đường, PV trực tiếp liên hệ làm việc với Công ty An Thông. Tuy nhiên, sau nhiều lần hẹn lịch, đơn vị này vẫn chưa có phản hồi. Trong khi đó, ông Tuấn Anh - Phó Giám đốc Công ty Trí Hưng cho biết, lãnh đạo phụ trách vận tải của doanh nghiệp này đi vắng nên chưa thể trả lời rõ.
Theo ông Tuấn Anh, đơn vị có khoảng 30 chiếc xe tải và thuê lại một số xe bên ngoài để chở quặng. Việc quản lý quặng theo xe bằng kẹp chì, nếu trường hợp mất chì sẽ bị lập biên bản. Ông này cũng thừa nhận việc có xe của công ty chở quá tải , “không quản lý được việc san tải”, còn trường hợp xe chở thuê cho công ty Trí Hưng “chở được bao nhiêu thì tùy họ”.
Thực tế trên cho thấy, Công ty An Thông và Trí Hưng không thể vô can trong việc để những chiếc xe chở quặng quá tải lưu hành trên đường. Ông Vương Xuân Phúc, Chánh Thanh tra Sở GTVT Hà Giang cho biết, tháng 11/2013, Công ty An Thông và Trí Hưng đã ký cam kết về việc không vi phạm pháp luật trong việc quản lý hàng hóa vận chuyển. Cụ thể, ông Phạm Công Chính, Giám đốc công ty Trí Hưng đã cam kết: “Chịu trách nhiệm nếu xe thuộc quyền quản lý của đơn vị vận chuyển hàng hóa quá tải trọng cho phép” và “Nếu vi phạm các cam kết trên, công ty xin chịu hình thức xử phạt cao nhất và các hình thức xử lý bổ sung theo quy định pháp luật”.
Còn ông Phạm Quốc Vinh, Giám đốc công ty An Thông cam kết: “Xếp và vận chuyển hàng hóa đúng quy định về trọng tải thiết kế của xe ôtô, tải trọng và khổ giới hạn cầu đường bộ, đảm bảo ATGT và vệ sinh môi trường”; “Chịu trách nhiệm đối với tất cả các vi phạm về tải trọng đối với phương tiện, khổ giới và quy tắc xếp hàng hóa trên xe ôtô”.
Tuy nhiên, dù đã có cam kết như vậy, nhưng cả hai đơn vị này vẫn mặc nhiên để những chiếc xe chở quặng khủng nêu trên ngang nhiên quần thảo, lưu thông trên đường.
